Mahfi Eğilmez: Datça'da ev hayali kurunca devlet vergi alır mı? Karta vergi de bu!
İktisatçı Mahfi Eğilmez, 100 bin lira ve üzeri limiti olan kredi kartlarından 750 TL kesinti öngören Savunma Sanayi Fonu'na katkı düzenlemesinin ertelenmesini değerlendirirken, işsizlik, konut ve bütçe verilerinin detaylarını da değerlendirdi. Enflasyonla mücadelede TCMB'nin faiz kararı için metne işaret eden Eğilmez, fonun ertelenmesinde de "Mantık olarak son derece yanlıştı. Hayalden katkı payı alınamaz. Çekilmesi çok doğru oldu" dedi.
İktisatçı Mahfi Eğilmez, katıldığı CNBC-e canlı yayınında ekonomide son gelişmeleri değerlendirdi. Tartışmalar nedeniyle ertelenen kredi kartı limitleri üzerinden alınması planlanan Savunma Sanayi Fonu’ndan, Daron Acemoğlu’nun Nobel ekonomi ödülüne, sosyal medya dolandırıcılıklarından, işsizlik verilerine Eğilmez, son dönemin ekonomi gündemini yorumladı.
Kredi kartları limitleri üzerinden savunma sanayi fonu kesintisi
Eğilmez, 100 bin lira ve üzeri kredi kartı limiti olanlardan kesilmesi planlanan ve komisyondan geri çekilen Savunma Fonu teklifi ve ertelemesi için, “En başında eleştirdim zaten” derken, erteleme kararından mutlu olduğunu belirtti. Eğilmez, fona yönelik şu açıklamaları yaptı:
“Bir kere vergi diye çıktı vergi olmadığı anlaşıldı. Bir limit tanınıyor size bu bir hayal. Datça'da ev alacağım diye hayal kurunca sizden bunun için vergi alınabilir mi? 100 bini geçenden 750 diye çıktı. Son derece yanlış. Limitten vergi alınamaz. Kullanımdan da vergi olmaz. Kredi kartı borçtur. Borç alan adam vergi ödemez. Borcu veren vergiyi öder. Son derece yanlıştı mantık olarak. Bu vergi değil fona alınacak bir katkı payı dendi, bu da yanlış. Hayalden katkı payı alınamaz. Bankalar zaten kart kullandığınız için bir kısmı aidat alıyor. Burada devletin verdiği bir hizmet yok, banka veriyor. Devlet bankadan alabilir ona bir şey diyemem. Çekilmesi çok doğru oldu.”
Geçmiş yıllarda fonlara aktarılan ödenekler için de Mahfi Eğilmez şunları söyledi:
“Devletin bir bütçesi olur, başka da bir şeyi olmaz. O da tuhaf bir şey. Gelir vergisini alıyorum filancaya destek olacağım diye almazsın. Bu büyük bir yanlıştı 80'lerde, tasfiye edene kadar devlet akla karayı seçti. Tekniğinde hata var. İşin tekniği yanlış. Bir daha bu haliyle gelmez. Bu düzelecek gibi değil. Bankalardan aldığın vergi var BSMV. Onu artırdım desen bir şey diyemezsin, bir tekniği, mantığı var.”
“Müracaat etmeyeni işsiz kabul etmiyoruz”
İşsizlik verilerindeki gerilemeye yönelik Mahfi Eğilmez, “İşsizlik oranında bir düşüş var, ekonomi için iyi” dedi.
Sanayide düşüş varken işsizlikte gerileme için ise “Sanayi üretimi düşüşte, işsizlikte de düşüş var. İşsizlik yüzde 8,5'e düşerken geniş işsizlik yüzde 27,2'ye çıktı. Geniş işsizlik son 4 hafta dışında başvurmayanları da kapsadığı için o daha önemli” derken, işsizlik verisinin detaylarına işaret ederek şunları söyledi:
“Müracaatı kesenler geniş işsizliğin içinde. İki işsizlik oranı arasındaki fark Avrupa ülkelerinde çok düşük. Müracaat etmeyeni işsiz kabul etmiyoruz. Geniş işsizliğe bakmamız lazım.”
“Konut fiyatları düşmüyor”
TÜİK’in açıkladığı konut fiyatlarını değerlendiren Mahfi Eğilmez, gerileme için de “Konut fiyatları düşmüyor” hatırlatmasını yaparak, “100'ken 150 olması gerekirken 150 oluyor. Enflasyon kadar artmıyor. Önceden enflasyondan hızlı artıyordu. Artık enflasyon kadar artmıyor. Konut kredisi faizleri düşerse yeniden talep olur. Türkiye'de konut talebi hiç bitmiyor, konutu olan da alıyor” dedi.
“Lüks harcamalarda bir şey görünmüyor”
Bütçe verilerine yönelik Mahfi Eğilmez, harcamaların kısılması gerektiğini söylerken, kayıt dışına yönelik mücadelenin hızlı sonuç vermeyeceğini şu şekilde ifade etti:
“Bütçe açığının yıl sonunda öngörülen 2,7 trilyon lirayı geçmeyecek gibi görünüyor. Maliye şu anda kayıt dışını kapsama almak için uğraşıyor. Bunun da hemen cevap vermesi mümkün değil. Çok daha etkili olan oranı artırıp tahsilatı yapmak. O da tepki yaratıyor. Kamu harcamalarını kısma konusunda çok net bir şey görünmüyor. Lüks harcamalarda bir şey görünmüyor.”
“Tek başına bizim üstümüze kalacak iş değil”
TCMB’nin faiz kararı için karardan çok metne işaret eden Eğilmez, maliye politikaları olmadan, para politikasının enflasyonla mücadelede sürdürülebilir olmadığını belirtti. Eğilmez, faiz kararına yönelik şu ifadeleri kullandı:
“Merkez Bankası bu gidişin henüz sürdürülebilir dezenflasyon süreci olmadığının farkında. Büyük ihtimalle maliye politikası desteğine biraz daha vurgu yapacaklar. 'Tek başına bizim üstümüze kalacak iş değil' diyecektir haklı olarak. Hizmet enflasyonunun katılığını aşmak biraz zor görünüyor şu anda.”
“Çin ekonomik bakımdan güçlü ama gelişmiş ülke değil”
Nobel ekonomi ödülünü kazanan Daron Acemoğlu ve çalışmasının kapsamına yönelik Eğilmez, Çin örneğini verirken, Türkiye’de de görülen sosyal ve ekonomik bozulmanın birbiriyle ilişkili olduğunu şu sözlerle anlattı:
“Bizim açımızdan çok hoş bir gelişme oldu. Hak edilmiş bir ödül. Bizim toplumumuzda kafa karışıklığı var. Çin nasıl ileri gitti? Çin ekonomik bakımdan güçlü ama gelişmiş ülke değil. Gelişmişlik insan haklarına saygılı, demokrasiyi oturtmuş ülkelerde geçerli bir şey. Üç yıl önceye gidersek Türkiye'de enflasyon bu çapta değildi. Ahlaki bozulma ve kurumsal bozulma bu kadar yüksek değildi. Enflasyon bu değerleri aşındırıyor. Bunlar birbirini besleyen şeyler. Sosyal yapıyı sağlam yapabilirsen ötekileri de daha kolay çözebiliyorsun.”
Mahfi Eğilmez, sosyal medyada dolandırıcılıkta yapay zekânın devreye girmesiyle azalma görüldüğünü de sözlerine ekledi.
