Madenciler finansman için “Kanada” modelini önerdi
Türkiye Krom Üreticileri Derneği (KROMDER) Başkan Yardımcısı Mustafa Selçuk Çevik, ağırlıkla küçük ölçekli işletmelerden oluşan sektörün finansman sorununu aşabilmesi için Toronto Borsası benzeri bir yapıya ihtiyaç duyduklarını söyledi.
Merve YİĞİTCAN / İSTANBUL
Finansmana erişmekte zorlanan madencilik şirketlerinin halka arzı gündeme aldığını belirten KROMDER Başkan Yardımcısı Mustafa Selçuk Çevik, “Ancak şirket büyüklükleri yeterli değil. Bu nedenle Kanada Borsası modelinin uygulanmasını öneriyoruz” dedi.
Türkiye’nin geçen yıl gerçekleştirdiği 5,7 milyar dolarlık maden ihracatının 650 milyon doları kromdan geldi. Türkiye Krom Üreticileri Derneği (KROMDER) Başkan Yardımcısı Mustafa Selçuk Çevik, sektördeki gelişmeleri paylaştı. Enerji maliyetleri ve finansmana erişim sorunları nedeniyle zor bir yıl geçiren sektörde kapasite kullanım oranlarının gerilediğine dikkat çeken Çevik, sektörün karşı karşıya olduğu sorunlarla ilgili şu bilgileri verdi: “Sorunların başında ruhsat güvenliğimizin olmaması yer alıyor. Bu konuyu sıklıkla İstanbul Maden İhracatçıları Birliği (İMİB) de gündeme getiriyor. Elimizdeki madenler devletin, biz sadece işleticisiyiz. Böyle olunca da bankalardan finansman istediğimizde onlara bir karşılık sunamıyoruz. Madencilerin finansmana erişim sorununu çözebilecek enstrümanlara ihtiyaç duyuyoruz” dedi.
Halka arzın önemli bir enstrüman olarak öne çıkmasına rağmen büyüklük itibarıyla borsaya açılmaya uygun az sayıda maden şirketi olduğunu dile getiren Çevik, bu nedenle Kanada’daki borsa modelini önerdi:
“Geçtiğimiz 5 yıl boyunca Toronto Stock Exchange (TSX) ve TSX Ventures’ta (TSXV) maden şirketleri; 44 milyar dolarlık fon sağladı. TSX ve TSXV’deki madencilik şirketlerinin gerçekleştirdiği işlemler, dünyadaki madencilik işlemlerinin yüzde 48’ini oluşturdu. Madencilik şirketlerinin elde ettiği sermaye, küresel ölçekte toplam madencilik sermayesinin yüzde 36’sını temsil etti. TSXV’de 1600’den fazla şirket var. Madencilik şirket sayısı 195. TSX’te ise 1500’den fazla şirket var, toplam 933 maden şirketi var. Türkiye’de ise borsada işlem gören 655 şirket var ancak madencilik endeksindeki şirket sayısı sadece 5.”
2 şirket borsaya hazırlanıyor
Halka arzın finansman yanında denetim açısından da önemine işaret eden Çevik, “Zaten büyük bir kısmı sıkı şekilde denetlenen maden şirketleri, halka açık olacağı için daha fazla denetime tabi tutulur. Böylece hepimizi üzen kazaların önüne geçilir ve çevre kuruluşlarının korkuları da bertaraf edilir” ifadelerini kullandı. Krom sektöründe 2 şirketin borsaya açılmak için çalışma yaptığını aktaran Çevik, “Madencilik sektöründe faaliyet gösteren birçok firma halka arz için çalışma yürütüyor. Madenciliği gelişmiş ülkelerde madenciliğin GSMH’dan aldığı pay ortalama yüzde 7. Bizde ise yüzde 1,3 seviyelerinde. Biz, yüzde 5 bile pay alsak ihracatımız 30 milyar dolara yükselir” ifadelerini kullandı.
