Küresel ticaretin yeni gözdesi Afrika’yı Türkler inşa ediyor

Küresel ticaretin yeni rekabet alanı Afrika, 1,3 milyarlık nüfusu ve 1 trilyon dolarlık ithalat potansiyeliyle iştah kabartıyor. Bu pastadan en büyük payı almak isteyen dünya devleri Afrika’da son bir yılda siyasi çalkantılara ve darbelere karışırken, kıtada sessiz bir güç büyüyor. Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) verilerine göre geçen yıl Afrika’ya 23,6 milyar dolarlık ihracat gerçekleştiren Türkiye, bu yıl hedefi 50 milyar doların üstüne taşıdı. Birleşmiş Milletler tarafından tanınan 55 Afrika ülkesinin tamamına ürün satan Türkiye’nin ihracatında Afrika’nın payı yüzde 9,3.

Kıtanın ithalatından Türkiye’nin aldığı pay ise yüzde 3,5. Ancak bambaşka bir potansiyel, Türkler için yeni bir fırsat alanı. Türkiye’nin 30 Afrika ülkesiyle imzaladığı yatırımı teşvik edici anlaşmaların da desteğiyle kıta, özellikle son 10 yılda Türk iş dünyası için önemli bir pazar haline geldi.

“Dünyanın En Büyük 250 Uluslararası Müteahhidi Listesi/2022”ye göre 40 firmayla Çin’in ardından ikinci sırada yer alan Türk müteahhitler, Afrika’yı da inşa ediyor. Ticaret Bakanlığı’nın verilerine göre, 2023 yılına kadar Afrika’da 85,4 milyar dolarlık bin 864 projeye imza atan Türk müteahhitler, yeni altyapı ve üstyapı ihalelerinde öne çıkıyor. Çin’in COVID-19 sürecinde kıtadaki işleri konusunda çekingen kalmasının Türk müteahhitleri daha çok öne çıkardığı belirtiliyor.

Müteahhitlerin dışında çok sayıda Türk şirketi, farklı ülkelerde farklı alanlarda yatırımlara imza atıyor. Şu anda Çinli yatırımcıların en büyük rakibi Türkiye oldu demek mümkün. Türk şirketlerinin enerjiden beyaz eşyaya, madencilikten mobilyaya, temizlik ürünlerinden demir çelik tesislerine kadar farklı sektörlerde yatırımları göze çarpıyor.

İŞTE AFRİKADA ÖNE ÇIKAN TÜRK FİRMALARI

TAV, BÜYÜMESİNİ AFRİKA İLE SÜRDÜRECEK

Afrika kıtasına 500 milyon Euro’nun üzerinde yatırım yapan TAV, Kenya ve Tunus’ta Enfida ve Monatir havalimanlarını işletiyor. TAV, kıtadaki son durağı ise Nijerya oldu. TAV, Nahco Management Services Ltd ve Planet Project Limited ile oluşturduğu konsorsiyumunla Lagos Havalimanı’nın dış hat yolcu ve kargo terminallerinin 20 yıl süreyle işletilmesi ve geliştirilmesi ihalesini kazandı. TAV Havalimanları İcra Kurulu Başkanı Serkan Kaptan, kısa bir süre önce medyaya yaptığı açıklamada özellikle büyümenin yüksek olacağı Afrika, Orta Asya gibi bölgelere odaklanacaklarını söyledi. Şirket, yeni havalimanlarının yapımı ve kapasite artırımı için kıtadaki araştırmalarını sürdürüyor.

AFRİKA’NIN EN BÜYÜK FİNANS MERKEZİ ÇANAKKALELİ MİLLER HOLDİNG’TEN

Çanakkaleli Miller Holding, 2 milyar dolarlık büyüklüğü aşan taahhüt projeleriyle başta Demokratik Kongo Cumhuriyeti olmak üzere farklı Afrika ülkelerinde faaliyet gösteriyor. Kıtada taahhüt işlerinin yanı sıra enerji, madencilik ve uluslararası ticarete odaklanan Miller Holding, Afrika’nın en büyük yatırımcı şirketlerinden biri olmayı planlıyor. Holding, Demokratik Kongo Cumhuriyeti’nde yapımına başlayan ve Afrika Kıtası’nın en büyüğü olacak Kinshasa Finans Merkezi Projesi’ne de imza atacak. Miller Holding CEO’su Turhan Mildon, “Afrika ülkelerinin Türkiye’ye bakışı çok pozitif. Avrupa’nın ardından Çin tarafından doğal kaynakları nedeniyle büyük bir pazar olarak görülüyor. Ancak Afrikalılar, artık sömürü diyebileceğimiz bu tür yatırımları istemiyorlar. Türk iş adamlarının ve devletinin yaklaşımını çok samimi buluyorlar. Ancak tabii bu tür yatırımlar büyük sermaye gerektiriyor. Çin’in sermaye sıkıntısı olmadığı için çok rahat hareket edebiliyor. Biz de özellikle ABD’li şirketlerle iş birliği yaparak sermaye sorununu çözüp kıtanın en önemli yatırımcısı olabiliriz” diyor.

ÇALIK HOLDİNG AFRİKA OPERASYONLARINI BÜYÜTÜYOR

Orta Doğu, Orta Asya ve Balkanlar’da inşaat, enerji ve tekstil gibi farklı sektörlerde faaliyet gösteren ve büyük ölçekli projelere imza atan Çalık Holding, Afrika’da da maden, enerji ve taahhüt, finans sektörlerinde faaliyet gösteriyor. Senegal, Gine, Malavi, Moritanya gibi ülkelerde Sahra Altı Afrika ülkelerinde operasyonlarını artıran holding çok sayıda anahtar teslim santral projesine hayat geçirdi. Malawi’de santral hidroelektrik santral (HES) projelerinin yanı sıra Senegal’in ilk kombine çevrim santrali olan 300 megavat kurula güce sahip Cap des Biches Kombine Çevrim Santralinin anahtar teslim projesini aldı. Son olarak Kuzey Afrika’da istikrar sağlamaya çalışan Libya’da 1320 MW kurulu güce sahip olması planlanan Güney Trablus Elektrik Santrali’nin yükleniciliğini aldı. Çalık Enerji bu ülkede 550 MW kurulu güce sahip olan Elhums Basit Çevrim Elektrik Santrali’ni inşa etmiş ve bu santral 2016 yılında tamamlanıp devreye alınmıştı.

ALTYAPININ YETİŞMEDİĞİ YERDE KARADENİZ ‘ENERJİ’ SAĞLIYOR

Afrika’da altyapı inşa çalışmaları hızla ilerlerken, kıtanın kısa sürede hızlı çözüm bulması gereken alanlarında da yardıma Türk firmaları koştu. Karadeniz Enerji Grup şirketlerinden Karpowership, Güney Afrika’nın üç koyunda yüzer enerji gemileriyle elektrik tedarik edecek. Holding’in Asya ve Afrika’da 15 ayrı bölgede 25 yüzer enerji gemisi bulunuyor. Şirketin kıtada değeri yaklaşık 2 milyar dolar olan yatırımlarının olduğu ülkeler arasında Senegal, Gambiya, Gine Bissau, Gine, Sierra Leone, Gana, Mozambik ve Sudan bulunuyor.

ALTYAPININ YETİŞMEDİĞİ YERDE KARADENİZ ‘ENERJİ’ SAĞLIYOR

Afrika’da altyapı inşa çalışmaları hızla ilerlerken, kıtanın kısa sürede hızlı çözüm bulması gereken alanlarında da yardıma Türk firmaları koştu. Karadeniz Enerji Grup şirketlerinden Karpowership, Güney Afrika’nın üç koyunda yüzer enerji gemileriyle elektrik tedarik edecek. Holding’in Asya ve Afrika’da 15 ayrı bölgede 25 yüzer enerji gemisi bulunuyor. Şirketin kıtada değeri yaklaşık 2 milyar dolar olan yatırımlarının olduğu ülkeler arasında Senegal, Gambiya, Gine Bissau, Gine, Sierra Leone, Gana, Mozambik ve Sudan bulunuyor.

Tosyalı, demir-çelikte Afrika’yı dünya sıralamasına soktu

Türkiye’nin Afrika’daki en büyük yatırımcılarından Tosyalı da, ürettiği demirçelik ile kıtanın inşa faaliyetlerinde önemli bir yer tutuyor. Cezayir’deki tüm yatırımlar tamamlandığında Tosyalı Algerie, sadece Akdeniz ve Afrika’nın değil, dünyanın da en önemli ve stratejik demir-çelik üretim merkezlerinden biri olacak. Tosyalı Holding’in Cezayir’in ardından yatırım için seçtiği bir diğer Afrika ülkesi Senegal oldu. Bu ülkede inşaat demiri ve filmaşin üretmek için çok fonksiyonlu tasarıma sahip bir çelikhane ve haddehane yatırımına başlandı. Ayrıca Senegal’de “Özel Ekonomik Bölge” statüsünde endüstri bölgesi oluşturmak için çalışmaları da sürdürüyor. Tosyalı, maden yatırımını da Angola’ya yapıyor. Angola’da çelik üretimine hammadde tedariki için demir madeni yatırımı kararı olan grup, 2 milyar ton demir cevheri rezervi bulunan Kassinga Bölgesi’nde başlangıçta 2 milyon ton toz cevher ve parça cevher üretecek. Devamında yıllık 5 milyon ton kapasiteyle konsantre edilmiş yüksek tenörlü cevher üretimine başlanacak. Tosyalı Holding’in Yönetim Kurulu Başkanı Fuat Tosyalı aynı zamanda DEİK/TürkiyeAfrika İş Konseyleri’nin de Koordinatör Başkanı.