'Kredi pahalı' ama 'yarından ucuz'

Şans Sohbetleri'nde, Gazze'de hastanelerin vurulmasıyla her tür hukuk ve ahlak kurallarını hiçe sayan savaşın Türkiye'ye etkileri ele alındı.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME

Güldağ: Görünen o ki, Fed "daha da sıkılaştırma gerekebilir" mesajlarına rağmen faiz artışına gitmeyecek. Anketler de prim vermiyor.

Ağaoğlu: Powell da söylüyor zaten. Faizler yüksek kalacak ama artış yapmayacak. Bir sebebi de içinde bulunduğumuz jeopolitik ortam. Bir de bundan piyasalara darbe gelsin istemeyecektir. Pas geçer. Faiz artışlarının bittiğini düşünüyorum. 50 baz puanlık artış Fed'in işine yaramayacak. Yüksek faizin beklentilerden daha uzun sürebileceğini düşünüyorum. Faiz indirimleri 2024'ün sonunu bulursa çok şaşırmam.

Güldağ: Aslında 9'dan 3,7'ye geriledi. Ama Powell, ‘enflasyon düşüş patikası zorlu olacak' diyor.

Ağaoğlu: Faiz artışı enflasyonu düşüş patikasına sokmakta başarılı oldu. Ama halen daha istihdam oranı yüksek. Daha da önemlisi ücret artışlarının devam ediyor olması Fed’in işini hayli zorlaştıran bir konu. Diğer taraftan da konut fiyatları. Orada da henüz daha önemli bir geri çekilme yaşanmadı. Sadece enflasyon verisi ile de yetinmiyor.

Güldağ: Merkez'in ekim ayı piyasa katılımcıları anketinde katılımcı sayısı 70’e çıktı. Yıl sonu enfl asyon beklentisi 68,01. 12 ay sonrası TÜ- FE beklentisi 45,28'e çıktı. Yılsonu, dolar kuru beklentisi 30,05. 12 ay sonrası beklenti 38,64’e yükselmiş.

Ağaoğlu: Geniş katılımın olması görece daha sağlıklı bir veri olmasını beraberinde getirir. Yıl sonu 30’lu rakamlar piyasanın mutabık kaldığı rakamlar. Önümüzdeki yıl beklentisi orta vadeli planla da uyumlu görünüyor. Problem yok.

Güldağ: Geçen hafta Konya ve Van'daydım. 'Kurlar seçimden sonra yükselecek' beklentisi var. Üretime devamdaki motivasyon düşüklüğünü bu beklenti biraz olsun dengeliyor gördüğüm. Gözlemim ise anketten farklı. 'Nisan-mayıs kurlar yükselecek’ beklentileri güçlü.

Ağaoğlu: Tabii, birikmiş olan bir enflasyon farkı var kurda. İhracatçıların talep ettiği de o. Ödemeler dengesine yansıyabilecek bir sorun olmazsa şimdilik herkes seçime kadar zımni mutabakatla gidiyor.

Güldağ: Anketin ay sonu politika faizi beklentisi 33,68...

Ağaoğlu: Piyasanın önemli bir çoğunluğu 35 bekliyor demektir.

Güldağ: 250 baz puan civarında da kalabilir. 'Pozitif faize yaklaştık' mesajlarına bakacak olursak...

Ağaoğlu: Tahminim yılsonu 40. 40’tan aşağısını samimi olarak konuşmamak gerekiyor. Geciktirerek maliyeti daha da artırıyoruz. Bir de ankete 'ne olur' sorusunun yanına 'ne olmalı' sorusu eklenmeli. Çünkü yanıtları bambaşka olacaktır.

Güldağ: Reel sektör PPK toplantısını bekliyor. Kredi almak isteyenler '26'sından önce krediyi verir misiniz' diye bankalarla pazarlık yapıyordu geçen hafta. Yüksek faize rağmen kredilerde artış var. 'Çok pahalı' diyenlere de bankacılar 'ama yarından ucuz' diyor.

Ağaoğlu: Savaş uzun sürerse...

Güldağ: Bölgenin ihracatımızdaki payı neredeyse yüzde 5. Ürdünlü müşteriler dahi mal istemiyor. Taşıma maliyetleri de arttı. Öte yandan, Rusya-Ukrayna savaşının bize öğrettikleri var. Krizlere uyum kabiliyetimiz rakiplerimize göre çok daha yüksek. Hiç istenmez ama sınırlı kalan bir savaş Türkiye'yi derinden etkilemez. Yayılırsa başka...

Borsa üzerindeki baskı devam edecek

Güldağ: Borsa haftayı zar zor 7500'ün üzerinde kapattı. Kritik ya da güçlü ne destek varsa aşağıya doğru kırdı.

Ağaoğlu: Borsanın 3,20 doları aşması mümkün değil, geri gelir demiştik.

Güldağ: Evet, savaş öncesi 8500 puanı aşmakta zorlanıyordu endeks. Savaş bahane oldu, çıkamayan borsa düştü.

Ağaoğlu: Doğrusu, borsanın çıkışının da hatalı olduğunu düşünen taraftayım.

Güldağ: Bakan Şimşek'in para bulma çabası güzel bir hava yarattı ama somutlaşamadı. Şimdi savaş da çıkınca daha da zor olacağı algısı oluştu.

Ağaoğlu: Borsa üzerinde baskı sürer...

Güldağ: Tüm varlık fiyatları üzerinde baskı olur. Şimdilik borsa ile sınırlı... Piyasa beklemede kalmayı tercih etti.

Ağaoğlu: Önce bu kanın durması gerekiyor. En acil konu o. Vicdani olarak çok zorlanıyorum. Ölü sayısı 5 bini aştı.

Güldağ: Ve maalesef ateşkes umudu bile yok ortada. Katliamı durduracak bir hamle de gelmiyor dünyadan.

Petrol fiyatında kritik parametre İran

Güldağ: Petrolde neler bekliyorsun?

Ağaoğlu: Herkes üçüncü dünya savaşı demeye başladı da işin asıl tarafl arı henüz buna hazır değil. Bu Ukrayna- Rusya savaşı için de geçerli.

Güldağ: Bir buçuk yılı aştı o savaş da...

Ağaoğlu: Rusya yaptırımlara da çözümler buldu, Petroldeki kritik parametre İran. Petrolde şu anda gerçek bir savaş fiyatlaması olduğunu düşünmüyorum. Önemli olan İran’ın bu denklemin içine girip girmeyeceği. Amerika da dahil olmak üzere pek çok taraf İran’ı bu işin içine dahil etmek istemiyor görünüyor. İran denkleme girmediği, özellikle Hürmüz Boğazı'yla ilgili büyük bir sorun yaşanmadığı takdirde fiyat artışlarını sadece bir tür kendimi güvende hissedeyim algısı ile yapılan işlemler olarak görüyorum.

Güldağ: Lübnan'a yayılsa bile ancak 8-10 dolar yükselir beklentileri var.

Ağaoğlu: Yoksa şu anda minimum 100 dolara gitmesi beklenir.

ABD tahvilleri tarihte az görülen eşikte...

Güldağ: Amerikan tahvilleri de yükselmeye devam ediyor.

Ağaoğlu: ABD 10 yıllık tahvilleri 4,9970 ile rekorda. 2007’den bu yana en yüksek seviye. Faizlerin yüksek kalmaya daha uzun süre devam edeceği beklentisi o tarafı yukarı çekiyor. Amerika’daki tahvil stoğunun çok büyük artışı, son ihalelerde yüzde 30’unun piyasa yapıcılar tarafından alınmak zorunda kalınması, yani talebin azalması kulağıma kar suyu kaçırdı. Bence kritik eşikte olabiliriz. Dünyanın en büyük tahvil piyasasına olan güven erozyonunun başlangıcında olabiliriz.

Güldağ: Tahvile ilişkin tedirginlik mi var?

Ağaoğlu: Öyle olduğunu düşünmeye başladım. Emareleri çok az ama...

Güldağ: Getiri 5'in de üstüne çıkarsa...

Ağaoğlu: 5’e çıktılar nerdeyse. Bir sonraki kritik eşik, yüzde 20 fazlası. Teknik analizde 6. Tarihte çok az görülmüş seviyeler. Amerika için 5 psikolojik bir eşik. Henüz görülmemesinde opsiyon politikaları vardır. 5 görülürse opsiyonlar tekniklenecektir, 5,10-5.20 olabilir.

Altın aşırı alım bölgesine yaklaştı

Güldağ: Altının çıkışında savaşın etkisi çok yüksek oldu herhalde...

Ağaoğlu: Savaş çıkar çıkmaz altın boşluklu bir şekilde sert yükseldi. Gümüş de benzer bir hareket yaptı. O da 23,30’lara doğru çıktı ama son iki-üç gündür altın yukarı çıkmaya devam ederken, gümüş aynı şekilde onu izlemedi. Altın-gümüş paritesi 86,5’lara çıkmıştı, geri geliyordu şimdi tekrar 86’lara geldi.

Güldağ: Bu ne manaya gelir?

Ağaoğlu: Altın gümüşe göre daha fazla artmış demek. Gümüşün desteklemediği bir altın çıkışının sağlıklı olmadığını düşünen taraftayım. 1,986’da olan altının 2000-2010 bölgelerine gitmesini, sonra gerilemesini bekliyorum.

Güldağ: Risk algısı yükseldikçe...

Onu da nerede görüyoruz? Amerikan 10 yıllıklarına var. Kripto para tarafında da bir hareket var. 26 binlerdeki Bitcoin de 30 binlere geldi. Altında 200 dolara yakın hareket var. Aşırı alım bölgesine yaklaştığını 2,000- 2,010 dolarlar civarını görürse, oradan dönebileceğini düşünüyorum.

Güldağ: Hesaplar İran'ın denkleme girip girmeyeceğinine göre değişir.

Ağaoğlu: İran’ın doğrudan girmesi değil, Hizbullah üzerinden girmesi bile zorluk yaratır. Ancak Arap dünyası Filistin’i çok sahiplenir tarzda değil.

Güldağ: Bence hastane bombalamaları çok başka tarafa taşıdı olayı.

Ağaoğlu: Savaş hukukuna uymuyor.

Güldağ: Ne hukukuna ne ahlakına uyuyor. Bu durum Türkiye'nin bugüne kadar götürdüğü itidal telkin eden dış politikasını da baskı altına alıyor. Bütün bunlar iyi haberler değil maalesef.

Ekonomi