Konutta tam kapanma etkisi

Türkiye'de konut satışları mayıs ayında, baz etkisiyle geçen yılın aynı ayına göre yüzde 16,2 artış kaydetmesine karşın, son 1 yılın en düşük seviyesinde gerçekleşti. Yükselek konut kredisi faizleri ve tam kapanma tedbirleri etkisinin fazlasıyla hissedildiği konut satışlarında mayıs ayında Türkiye genelinde sadece 59 bin 166 oldu. Tam kapanma tedbirleri 29 Nisan-17 Mayıs tarihleri arasında uygulanmıştı.

Geçen yılın temmuz ayında kampanyalar ve cazip kredi fırsatlarının etkisiyle 229 bin adet ile tüm zamanların en yüksek aylık satış rakamına imza atılmış, fakat sonrasında faiz oranlarının cazibesini yitirtmesiyle kademeli olarak düşüş gözlenmişti. 2021 ilk aylarında düşük kalan konut satışları mart ayında yeniden 100 bin bandını aşarak sektörde yüzlerin gülmesini sağlamış, nisanda da 95 bin ile yine gelecek aylar adına umut vermişti.

Konut satışlarında İstanbul 11 bin 356 konut satışı ve yüzde 19,2 ile en yüksek paya sahip oldu. Satış sayılarına göre İstanbul'u 5 bin 653 konut satışı ve yüzde 9,6 pay ile Ankara, 3 bin 298 konut satışı ve yüzde 5,6 pay ile İzmir izledi. Konut satış sayısının en az olduğu iller sırasıyla 7 konut ile Ardahan, 11 konut ile Hakkari ve 26 konut ile Bayburt oldu.

Türkiye İstatistik Kurumu'ndan yapılan açıklamaya göre, Türkiye genelinde mayıs ayında ipotekli konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 42,9 azalış göstererek 10 bin 560 oldu. Toplam konut satışları içinde ipotekli satışların payı yüzde 17,8 olarak gerçekleşti.

İpotekli satışlarda İstanbul 2 bin 210 konut satışı ve yüzde 20,9 pay ile ilk sırada yer aldı. Hakkari ve Şırnak illerinde ipotekli konut satışı gerçekleşmezken Ardahan'da 1 ipotekli konut satışı gerçekleşti.

Diğer konut satışları ise mayıs ayında Türkiye genelinde bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 49,8 artarak 48 bin 606 oldu.

Konut satışları 2021'de yüzde 3,8 azaldı

Konut satışları, ocak-mayıs döneminde bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 3,8 azalışla 418 bin 79 olarak gerçekleşirken ipotekli konut satışı yüzde 54,3 azalışla 75 bin 290, diğer satış türleri ise yüzde 27,0 artışla 342 bin 789 oldu.

Bu dönemde ilk defa satılan konutlar yüzde 8,2 azalışla 127 bin 786, ikinci el konut satışları yüzde 1,8 azalışla 290 bin 293 olarak gerçekleşti.

Mayısta 18 bin 204 konut ilk defa satıldı

Türkiye genelinde ilk defa satılan konut sayısı Mayıs ayında bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 8 artarak 18 bin 204 oldu. Toplam konut satışları içinde ilk satışın payı yüzde 30,8 olarak gerçekleşti.

İlk satışlarda İstanbul 3 bin 153 konut satışı ve %17,3 ile en yüksek paya sahip olurken, İstanbul'u bin 156 konut satışı ile Ankara ve 858 konut satışı ile İzmir izledi.

İkinci el konut satışları ise bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 20,2 artış göstererek 40 bin 962 oldu. İkinci el konut satışlarında İstanbul 8 bin 203 konut satışı ve yüzde 20 pay ile ilk sırada yer aldı. İstanbul'daki toplam konut satışları içinde ikinci el satışların payı yüzde 72,2 oldu. 

En çok konutu Iraklılar aldı

Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı ayına göre yüzde 106,5 artarak bin 776 oldu. Yabancılara yapılan konut satışlarında, mayıs ayında ilk sırayı 818 konut satışı ile İstanbul aldı. İstanbul'u sırasıyla 341 konut satışı ile Antalya, 106 konut satışı ile Ankara, 80 konut satışı ile Mersin ve 75 konut satışı ile Sakarya izledi.

Yabancılara yapılan konut satışları bir önceki yılın aynı dönemine göre yüzde 24,9 artarak 15 bin 740 olurken, en çok konut satışı 239 ile Irak vatandaşlarına yapıldı

Irak vatandaşlarını sırasıyla, 231 konut ile İran, 119 konut ile Rusya Federasyonu, 98 konut ile Afganistan ve 87 konut ile Almanya vatandaşları izledi.

Haziranda daha iyi bir tablo bekleniyor

Mayıs ayındaki düşüşü değerlendiren TSKB Gayrimenkul Genel Müdürü Makbule Yönel Maya, “Bu düşüşte 29 Nisan – 17 Mayıs tarihleri arasındaki salgın kısıtlamalarının etkisinin olduğunu düşünüyorum. Sokağa çıkma kısıtlamasının olduğu günlerde değerleme uzmanları fiziki olarak dışarı çıkamadıkları için ekspertiz hizmetlerini de yerine getiremediği günler yaşamıştık. Dolayısıyla ipotekli satışlardaki azalmada fiili imkansızlık durumunu dikkate almak gerekecek. Mayıs ayı içinde konut kredisine esas değerleme raporu düzenlenebilir işgünü sayısı 11 gün idi” dedi. Onun dışında diğer etmenlerin hemen hemen aynı kaldığını dile getiren Maya şu değerlendirmeyi yaptı: “İpotekli satış rakamları kredi faiz oranlarının yüksekliğine bağlı olarak yüzde 18’ler seviyesine gerilemişti. Mayıs ayında da aynı çerçevede devam ettiğini görüyoruz. İlk el konut satışlarında da yeni arzdaki azalmaya bağlı olarak 2020 yılı başından itibaren yüzde 30’lu seviyelere düşmüştü. Aynı şekilde bir trend olduğunu mayıs ayı verilerinde de görüyoruz. Haziran ayında kısıtlamaların etkisinin azaldığını dikkate aldığımızda mayıs ayından daha iyi bir tablo ile karşılaşacağımızı düşünüyorum. Yaz aylarında dönemsel etkiler nedeniyle bir miktar kent merkezlerindeki işlem adetlerinde yavaşlama olması beklenebilir. Eylül ayından itibaren ise sektörde tekrar bir hareketlilik başlayacak.”

Alıcı kitlesi değişti

İstanbul İnşaatçılar Derneği (İNDER) Başkanı Nazmi Durbakayım, tam kapanmadan dolayı satış ivmesinin düştüğünü söyledi. Artık haziran ve temmuz da cumartesilerin de devreye gireceğini bunun gelecek aylarda satış oranlarını yukarı çekeceğini ifade eden Durbakayım, “Ancak sonrasında tatil sezonu devreye girecek. Yeni canlanma sonbaharda olur.” Yeni süreçte konutta alıcı kitlesinin de değiştiğini, yeni kitlenin parasını mevduatta değerlendirenlerden oluştuğunu aktaran Durbakayım, “Her ne kadar satış rakamlarında bir yükseliş olsa da artık konutta satış adetleri yerine nitelik ve değerli satış oranları öne çıkarmaya başladı” dedi.

Yerli yatırımcı piyasaya dönüyor

Cathay Group Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Alper Tuğsuz da, düşüşte kapanmaların etkili olduğunu söyledi. Yabancıların kısıtlamadan muaf olmasından dolayı bir kısmının gelebildiğini, bir kısmının vekâletname ile işlem yaptırdığını dile getiren Tuğsuz, bunun önemli bir bölümünün daha önce yapılan satışların tapuya dönmesinden kaynaklandığını söyledi. Halihazırda ise doların 8 bin bandında kalmasında kalmasından dolayı yatırımcının dövizdeki parasını gayrimenkule yatırmaya başladığını anlatan Tuğsuz, “Özellikle bitmiş proje alımları hızlandı. Eğer yılsonuna kadar döviz 8.50’ler seviyesinde kalıp, faizlerde yükselmese yerli yatırımcının daha fazla alım yapacağını düşünüyoruz ” dedi.