Konut sorununa 11 maddelik çözüm önerileri
İstanbul'da son 5 yılda ilk ilanlarda konut kira bedelinin yüzde 843 oranında arttığını, asgari ücretin kirayı karşılama oranının yüzde 85'e, emekli maaşının karşılama oranının ise yüzde 40'a gerilediğini belirten İBB Genel Sekreter Yardımcısı Gökçe, konut sorununa ilişkin 11 maddeden oluşan çözüm önerilerini paylaştı.
İstanbul Büyükşehir Belediyesi (İBB) Genel Sekreter Yardımcısı Buğra Gökçe, İstanbul Planlama Ajansı'nın (İPA) verilerine göre, kentte son 5 yılda ilk ilanlarda konut kira bedelinin yüzde 843 oranında arttığını, ortalama kira bedelinin 13 bin 300 liraya yaklaştığını belirtti.
Sosyal medya hesabından 11 maddelik çözüm önerilerini açıklayan Gökçe, sosyal konut üretiminin teşvik edilmesini, evini yenilemek isteyenlere kredi ve faiz desteği sağlanmasını ve yabancılara konut satışı uygulamasının durdurulmasını istedi.
Gökçe'nin 11 maddelik önerilerinin de olduğu paylaşımı şöyle:
"2018-2022 yıllarında 2 milyon 182 bin vatandaşımız İstanbul'dan başka şehirlere göç etti. Göç eden her 5 vatandaşımızdan 1'inin göç etme nedeni 'daha iyi konut ve yaşam olanaklarına kavuşmak.
İstanbul'da son 5 yılda ilk ilanlarda konut kira bedeli yüzde 843 oranında arttı. Ortalama kira bedeli 13 bin 300 liraya yaklaştı. Asgari ücretin kirayı karşılama oranı yüzde 85'e düştü. IPA araştırmasına göre emekli maaşı ortalama kiranın yalnızca yüzde 40'ını karşılayabiliyor.
İlk ilanlarda aylık kira artışı yüzde 4'ü aşmış durumda. İngiltere'de konut fiyatları yüzde 3,1, Almanya'da yüzde 1 düşerken, Amerika'da sadece yüzde 0,7, Fransa'da 2,7 artarken, bizde her ay konut fiyatı yüzde 4 düzeyinde artıyor.
Sonuçta, ilk işe girenlerin, asgari ücretlilerin, emeklilerin gelirleriyle İstanbul'da barınma olanağı gittikçe azalıyor.
Konut ve yaşam giderlerindeki yükselen artış vatandaşlarımızın sahip olduğu mülkleri satmasına ve mülksüzleşmesine neden oluyor. 2002 - 2022 döneminde konut sahipliği oranı yüzde 73'den yüzde 56'ya geriledi.
"Yabancılar vatandaşlarımızın mülklerini alıyor"
Çalışanlar, emekçiler, emekliler İstanbul'dan göç etmek zorunda kalırken, yabancılar vatandaşlarımızın mülklerini alıyor ya da yüksek gelir grupları ikinci, üçüncü konutlarını alıyor.
Yakın zamanda birçok sektörde çalışanların gelirleri barınma masraflarını karşılayamayacağı için çalışanlar başka şehirlere göç edecekler. İstanbul'daki birçok sektör istihdam açısından sıkıntıya girecek. Düzensiz ve kaçak göçmenler burada devreye girecek ve birçok sektör kendi vatandaşlarımızın çalışmadığı bir düzene geçecek.
Göçecek yeri olmayanlar, yaşlılar, emekliler İstanbul'da barınma imkanını kaybedecek ve sokakta yaşamlarını sürdürmek zorunda kalacak. Büyük bir insani kriz kapımızda bekliyor.
Anayasa'nın 57'inci maddesinde konut hakkı belirtilmiştir. Devletin bu maddede belirtilen görevi acilen yerine getirmesi gerekir.
11 maddelik öneri
- Sosyal Yardımlı Konut, Sosyal Kiralık Konut, Mülk Sosyal Konut ile Halk Konut olarak vatandaşlara farkı seçenekler sunulmalı.
- Öğrenci evleri ve öğrenci sitelerinin geliştirilmesi ve inşası için özel teşvik ve destekler sağlanmalı.
- Genişletilmiş Konut Finansman Sistemi uygulamaya konmalı.
- Konut inşaat ve konut satın alma kredilerinin maliyetleri ucuzlamalı.
- Konut tasarruf birlikleri, konut kooperatifleri, konut dayanışma sandıkları, sosyal güvenlik ve emeklilik fonları sosyal konut üretimi için teşvik edilmeli.
- Sosyal konut inşa edenle inşaat malzemesi üreten iktisadi teşebbüsler desteklenmeli.
- Yerli inşaat sanayisinin rekabet düzeyi arttırılmalı.
- Evini yenilemek veya güçlendirmek isteyenlere uzun vadeli birkaç yıl ödemesiz kredi ve faiz desteği verilmeli.
- Esnek ve dayanıklı yapı malzemeleri ile inşaat yapılması özendirilip kolaylaştırılmalı.
- Boş konut stoku etkin değerlendirilmeli, kademeli emlak vergisi ve evini riskli yapıdan çıkan yurttaşa veren ev sahibine vergi indirimi değerlendirilmeli.
- Yabancılara konut satışı uygulaması durdurulmalı."
