Kısa vadeliler çıkıyor paylar kalıcı yatırımcıya geçiyor

Şebnem TURHAN

Borsa İstanbul BİST100 endeksi kesintisiz yükselişini ve rekorlarını sürdürürken hisse senedi piyasasından yatırımcı çıkışı iki yeni halka arza rağmen devam ediyor.

Borsa İstanbul BİST100 endeksi yeni haftaya da rekor seviyeden başladı, 23 Ocak’tan bu yana kesintisiz yükselişini sürdürüyor. Özellikle yeni Merkez Bankası Başkanı Fatih Karahan’ın atamasının ve yılın ilk enflasyon raporu sunumunun ardından borsada yükseliş hızlandı. Ayrıca geçen hafta iki yeni halka arz için de talep toplama gerçekleştirildi. Tüm bu olumlu gelişmelere rağmen hisse senedi piyasasındaki yatırımcı sayısında kayıp sürüyor. Geçen hafta da 42 bin 898 yatırımcı hisse senedi piyasasından çıktı ve 9 Şubat itibariyle yatırımcı sayısı 7 milyon 200 bin 436’ya indi. Uzmanlar, geçen yılın son halka arzlarındaki olumsuz fiyat hareketleri ile yükselen faizlerin kısa vadeli küçük yatırımcıyı borsadan çıkardığını, hisselerin de kısa vadeli küçük yatırımcıdan ziyade kalıcı borsa yatırımcılarının hesaplarında konsolide olduğunu vurguladı.

Ocakta 10 milyon üzeri portföy yüzde 11,6 arttı

Sermaye Piyasası Kurulu’nun 7 Aralık 2023’ten 31 Ocak 2024’e kadar yeni halka arz izni vermemesi borsadaki yatırımcı dağılımında önemli değişiklikler getirdi. Merkezi Kayıt Kuruluşu (MKK) verilerine göre 0-10 bin lira arası portföy büyüklüğüne sahip yatırımcı sayısı Aralık 2023’ten Ocak 2024’e gelindiğinde bir ayda 606 bin 121 kişi azaldı, portföy büyüklükleri de 252 milyon lira geriledi. Bir ayda en küçük portföy dilimine sahip yatırımcı sayısındaki düşüş yüzde 14,2'ye ulaştı. Buna karşılık diğer tüm portföy dilimlerinde hem yatırımcı sayısı hem de portföy büyüklükleri arttı. 10 milyon lira üzeri portföy büyüklüğüne sahip yatırımcı sayısı yüzde 15,53, portföy büyüklüğü ise yüzde 11,63 artış gösterdi. Aralık 2023 sonundan Ocak 2024 sonuna kadar ise bir ayda BİST100 endeksi TL bazında yüzde 13,74 artış gösterdi.

Talep toplama günlerinde 13.9 bin yatırımcı çıktı

Ocakta bu değişimin ardından şubat ayı da hisse senedi yatırımcı sayısında düşüş devam etti. MKK'nın günlük verilerine göre ocak sonundan 9 Şubat Cuma günü kapanışa kadar 76 bin 337 yatırımcı daha hisse senedi piyasasını terk etti. 9 Şubat itibariyle yatırımcı sayısı 7 milyon 200 bin 436’ya indi, 31 Ocak’ta yatırımcı sayısı 7 milyon 276 bin 773 idi. Ocak ayından farklı olarak geçen hafta iki yeni halka arz için talep toplama gerçekleştirildi. Geçen yıllarda yeni halka arzların talep toplama dönemlerinde yatırımcı sayısı günlük 500 bini bulan artışlara imza atmışken 6-7-8-9 Şubat'taki talep toplamalarda bu etkiye rastlanmadı. Tersine Pasifik Teknoloji ve Bor Şeker talep toplama günlerinde 13 bin 889 yatırımcı kaybı yaşandı. 6 Şubat'ta 9 bin 837, 7 Şubat'ta 32 bin 363, 8 Şubat'ta 8 bin 833 yatırımcı çıkışı gözlenirken Bor Şeker'in talep toplamasının son günü 18 bin 474 yatırımcı girişi oldu hisse senedi piyasasına.

Hisse senedi yatırımcısının rekor kırdığı geçen yılın son halka arzındaki talep toplamada yakalanan 8 milyon 600 bin 632 yatırımcı sayısından ise 9 Şubat'a gelindiğinde kayıp 1 milyon 401 bin 196 kişiye ulaştı. Geçen yılın son halka arzı olan Avrupakent GYO'nun talep toplaması 13-14-15 Aralık'ta gerçekleşmiş 13 Aralık'ta ise yatırımcı sayısı rekor kırmıştı. 8 Aralık Cuma günkü yatırımcı sayısına karşılık 13 Aralık’ta 253.8 bin yeni yatırımcı hisse senedi piyasasına giriş yapmıştı.

BİST100 endeksi rekor üzerine rekor kırıyor

Hisse senedi piyasasından küçük yatırımcı çıkışı yaşanırken BİST100 endeksi ise 23 Ocak’tan bu yana kesintisiz yükselişini sürdürüyor. BİST100 endeksi dün de güne rekor seviyede başladı. Yılbaşından bu yana BİST100 endeksindeki yükseliş yüzde 22'yi aştı, en çok yükselen endeks ise bu dönemde TL bazında yüzde 42'ye varan getirisiyle halka arz endeksinde oldu.
Kalıcı hesaplarda konsolide oluyor

Rakamlar borsada işlerin iyi gittiğini gösteriyor. Peki yatırımcı sayısı neden hala düşüşünü sürdürüyor? Piyasa uzmanlarının yorumlarına göre zaman geçtikçe öncelikle yatırımcılar borsanın riskinin faizin cazibesine karşı değmediğini idrak etmeye başladı. Ve bu nedenle girenler çıkıyorlar bunun yanı sıra halka arzlardan eskisi gibi garanti getirisi de kalmadı. Uzmanların yorumlarına göre bu sebeple hisseler kısa vadeli küçük yatırımcılardan ziyade daha kalıcı hesapların elinde konsolide oluyor.

Borsayı bilmeyenler hisseden çıkıyor

Bir başka uzman ise geçen yıl halka arz rekorunun kırıldığını ve bu halka arz hisselerinin borsada sürekli tavan seviye hareketleri sergilediğini hatırlatarak kişilerin 6 aylık çocuğuna bile halka arzdan daha fazla pay almak için hesap açtığını dile getirdi. Uzman, geçen yılın sonundaki halka arzların fi yatta eskisi kadar iyi gitmemesi ardından da halka arz izninin çıkmadığı günler yaşandığı için hisse senedi piyasasından çıkışlar olduğunu belirterek borsanın da geçen yılın son çeyreğinde yatay gittiği hesaba katıldığında hızlı kazanmak isteyen küçük yatırımcıların borsa kazandırmıyor diyerek borsadan çıkmaya başladığını vurguladı. Aynı uzmana göre bu düşüşün devam etmesi borsayı etkileyen bir durum olmadığına dikkat çekerek “Bu çıkanlar borsayı bilen kişiler değildi. Gerçek yatırımcılar borsada kalmaya devam ediyor. Faiz artırım süreci bittiği için borsanın yukarı gitme potansiyeline inanan borsa yatırımcısı yola devam ediyor” dedi.

İyi bir halka arz geri döndürür

Tacirler Yatırım Stratejisti Serhan Yenigün ise gerçek yatırımcı kitlesi hep olduğunu ve devam ettiğini dile getirerek “Halka arzlar için açılan fiktif hesaplar kapanıyor muhtemelen. Çünkü halka arzlarda eski irrasyonel hareketler yok gibi artık. Ama iyi bir halka arz, büyük ve makul iskontolu bir arz olursa (örneğin Enerjisa'nın üretim tarafı gibi) yine ciddi bir ilgi görürüz diye düşünüyorum” diye konuştu. Öte yandan 7-8-9 Şubat’ta talep toplaması gerçekleştirilen Bor Şeker’in halka arzı tamamlandı. Şirketten KAP’a yapılan açıklamaya göre satışa sunulan 70.000.000 TL nominal değerli payların yatırımcılara dağıtımı gerçekleştirildi. Bor Şeker paylarının halka arzında 276.480.745 TL nominal talep toplandı. Bor Şeker'in 1 milyar 857 milyon 800 bin TL halka arz büyüklüğüne sahip ve 70.000.000 TL nominal değerli paylarının halka arzında 2.598.451 adet yurt içi bireysel yatırımcıya, 273 adet çalışanlardan ve çiftçilerden oluşan yatırımcıya, 198 adet yurt içi kurumsal yatırımcıya ve 8 adet yurt dışı kurumsal yatırımcıya olmak üzere toplamda 2.598.930 yatırımcıya dağıtım gerçekleştirildi.