Kimyasal risk denetiminde kapsam daraldı

Sanayideki birçok üretim dalının hammadde olarak kullandığı ürünler ile bazı nihai ürünlerin ithalatının kimyasal madde yönünden risk analizine tabi tutulmasını öngören TAREKS sistemine başlanmasını öngören tebliğin uygulama süresi 31 Mart’a uzatıldı.

Aynı tebliğle birlikte kapsama giren ürün sayısı da çok büyük oranda azaltıldı. Yeni tebliğe göre ağırlıklı olarak nihai ürünler denetime tabi olacak, çok sayıda hammadde ise denetim kapsamı dışında tutuldu. DÜNYA’nın yaptığı analize göre toplam 2 bin 761 ürün risk esaslı denetim kapsamından çıkarıldı.

İthal ürünlerin kanserojen madde açısından belirlenen limitlere yönelik denetimi yürürlükteki uygulama kapsamında, ithalat yapıldıktan sonra gerçekleştiriliyordu. Bu tebliğ ile birlikte kapsama giren ürünlerin denetimi TAREKS sistemi aracılığıyla ithalattan önce yapılacak. Yani kapsamdaki ürünler denetimden geçmeden artık ithal edilemeyecek.

Henüz yürürlüğe girmeyen tebliğin ilk yayınlandığında (7 Kasım) bunları hammadde olarak kullanan sanayiciler ile başta tekstil ve ayakkabı olmak üzere nihai ürün ithalatçıları, bunun gümrüklerde kargaşaya yol açmasının yanı sıra emek, zaman ve ek maliyetlere yol açacağını öne sürmüşlerdi.

1 Ocak’tan 31 Mart’a ertelendi

Dünkü Resmi Gazete’de yayımlanan tebliğ ile yürürlük tarihi 1 Ocak 2021 yerine 31 Mart 2021 olarak değiştirilerek 3 ay uzatıldı. Daha önce fasıl bazında belirlenen kapsam, yeni düzenlemeyle 12’li Gümrük Tarife İstatistik Pozisyonu (GTİP) olarak değiştirildi ve denetime tabi ürün sayısı 241’e düşürüldü.

Fotoğraf yükleme mecburiyeti esnetildi

Tebliğin ilk halinde denetime tabi ürünlerin tamamı için görsel yükleme mecburiyeti yer alırken, şimdi başvuru sırasında görsel yükleme şartı kaldırıldı. Başka bir ifade ile denetime girsin girmesin tüm ürünlerin görselinin sisteme yüklenmesi istenirken, yeni dönemde sadece denetime giren ürünlerin görseli yüklenecek.Ayrıca ürünlerin test sonuçlarının firma tarafından yüklenmesiyle ilgili esaslarda da değişiklik yapıldı. Tebliğe etlenen bir fıkra ile TAREKS’e yüklenen ancak ilgilisi tarafından düzenlenmediği anlaşılan test raporunun tespit edilmesi halinde, diğer şartların uygun olması durumunda bile denetimin olumsuz sonuçlanacağı hükmü getirildi.

Tebliğ kasım ayında yayımlanmasına rağmen aradan geçen 54 günlük sürede uygulamaya ilişkin esasları içeren tebliği henüz yayımlanmadı.

130 ürün yer aldı

İlk tebliğin ekinde 41, 42, 43, 50, 51, 52, 53, 54, 55, 56, 58, 58, 59, 60, 61, 62, 63 ve 64’üncü fasılların tamamı denetim kapsamına alınmıştı. Yeni tebliğde 130 ürünün yer aldığı “Ham postlar, deriler (kürkler hariç) ve köseleler” başlıklı 41’inci fasıl da tamamen kapsam dışı tutuldu. 131 ürünün yer aldığı “Yapağı ve yün, ince veya kaba hayvan kılı, at kılından iplik ve dokunmuş mensucat” başlıklı 51’inci fasıl tamamen kapsam dışı bırakıldı. 355 ürünün yer aldığı “sentetik ve suni devamsız lifler” başlıklı 55’inci madde kapsam dışına çıkarıldı. Diğer fasıllarda ise faslın tamamı yerine sınırlı sayıda ürün 12’li GTİP bazında kapsama alındı.

“Gümrüklerde dayak atmanın anlamı yok”

BİRLEŞMİŞ Markalar Derneği (BMD) Başkanı Sinan Öncel konuya ilişkin şu görüşleri paylaştı: “Sayıların azaltılması ve sürenin de iki ay ertelenmesi iyi bir şey. Bu anlamda bakanlığa ve yetkililerine taleplerimizi dikkate alarak hızlı aksiyona geçtikleri için teşekkür ediyoruz. Ancak bizim önerimiz hala devam ediyor. Zaten ithalat gerek hazır giyim, gerekse ayakkabıda gümrük vergileri nedeni ile oldukça düşmüş vaziyette. Perakende sektörünün zor günler yaşadığı bir dönemde bir de gümrüklerde dayak atmanın bir anlamı yok. Şu an için Ekoteks sistemi gayet iyi bir şekilde ilerliyor. Dolayısıyla perakende sektörü bu kadar zorluk içindeyken bu şekilde dayak atmanın mantığı yok. İşlerimizin hızlandırılması gerekiyor. Geçmiş dönemde laboratuvarlarda maalesef çok büyük zorluklar ve maliyetlere katlandık. Bir daha aynı zorlukları yaşamak ve maliyetlere katlanmak istemiyoruz açıkçası. İki ay ertelenmesi yaşayacağımız tereddütleri gidermez. Markalar maliyetler ve daralan piyasadan dolayı çok ciddi anlamda problem yaşıyor. Gümrükte de bir gün dahi beklemeye tahammülümüz yok.”

Tebliğin ayrıntıları

✓ Deri eşya; saraciye eşyası ve eyer ve koşum takımları; seyahat eşyası, el çantaları ve benzeri mahfazalar; hayvan bağırsağından mamul eşya" başlıklı ve 93 ürünün bulunduğu 42'nci fasılda denetime tabi ürün sayısı 34'e düştü.

✓ 43 ürünün yer aldığı 43'üncü fasıldan (post, kürk ve taklit kürk, bunların mamulleri) sadece 3 ürün kapsamda kaldı.

✓ 42 ürünün yer aldığı “İpek" başlıklı 50'nci fasıldaki ürün sayısı 7'ye düşürüldü.

✓ 565 ürünün yer aldığı “pamuk" başlıklı 52'nci fasıldaki ürün sayısı 5'e indirildi.

✓ 105 ürünün yer aldığı “Keten, keten kıtık ve döküntüleri" başlıklı 53'üncü fasıldaki ürün sayısı 2'ye indirildi.

✓ 415 ürünün yer aldığı “Sentetik ve Suni Filamentler, Şeritler ve Benzeri Sentetik Suni dokumaya Elverişli Maddeler" başlıklı 54'üncü fasıldaki ürün sayısı 6'ya indirildi.

✓ 135 ürünün yer aldığı “Vatka, keçe, ve dokunmamış mensucat, özel iplikler, sicim, kordon, ip, halat ve bunlardan mamul eşya" başlıklı 56'ncı fasıldaki ürün sayısı 2'ye düşürüldü.

✓ 79 ürünün yer aldığı “Halılar ve diğer dokumaya elverişli maddelerden yer kaplamaları başlıklı 57'nci fasıldaki ürün sayısı 5'e düşürüldü.

✓ 121 ürünün yer aldığı “Örme dokunmuş mensucat" başlıklı 58'inci fasıldaki ürün sayısı 7'ye düşürüldü.

✓ 98 ürünün yer aldığı “Emdirilmiş, sıvanmış, kaplanmış veya lamine edilmiş dokumaya elverişli maddelerden mensucat" başlıklı 59'uncu fasıldaki ürün sayısı 2'ye düşürüldü.

✓ 71 ürünün yer aldığı “Örme mensucat" başlıklı 60'ıncı fasıldaki ürün sayısı 4'e düşürüldü.

✓ 319 ürünün yer aldığı “Örme giyim eşyası ve aksesuarı" başlıklı 61'inci fasıldaki ürün sayısı 38'e düşürüldü.

✓ 468 ürünün yer aldığı “Örülmemiş giyim eşyası ve aksesuarı" başlıklı 62'nci maddesindeki ürün sayısı 53'e düşürüldü.

✓ 206 ürünün yer aldığı “Dokumaya elverişli maddelerden diğer hazır eşya" başlıklı 63'üncü fasıldaki ürün sayısı 18'e düşürüldü.

✓ 153 ürünün yer aldığı “Ayakkabı" başlıklı 64'üncü fasıldaki ürün sayısı 47'ye düşürüldü.

✓ 65'inci fasıldaki ürün sayısı artırıldı

✓ “Başlıklar ve aksam" başlıklı 65'inci faslında daha önce 2 olan denetime tabi ürün sayısı yeni tebliğle birlikte 3'e yükseltildi.

✓ Denetime tabi olmayan “Hazırlanmış ince ve kalın kuş tüyleri ve bunlardan eşya" başlıklı 67'nci fasıldan 6704.19.00.00.00 GTİP'li ürün denetim kapsamına alındı.

✓ Yine denetime tabi olmayan , “Mobilyalar, tıpta ve cerrahide kullanılan mobilyalar, yatak takımları ve benzeri doldurulmuş eşya" başlıklı 94'üncü fasıldan 9404.29.90.00.00 ve 9404.90.90.00.00 GTİP'li 'diğerleri' ürünleri kapsama dahil edildi.