KGF'de limitler artırıldı, devlet vatandaşa kefil

Hüseyin GÖKÇE

ANKARA - Cumhurbaşkanı Recep Tayyip Erdoğan tarafından açıklanan Ekonomik İstikrar Kalkanı paketinin ana aktörlerinden birisi olan Kredi Garanti Fonu’nun (KGF) çalışma esasları, bu fonksiyona uyumlu olarak yeniden belirlendi. Yeni dönemde KGF’nin kefalet desteğinden şirketler yanı sıra bireysel kredi kullanıcıları da yararlanabilecek. KOBİ başına kullanılabilecek kredi limiti 12 milyon liradan 35 milyon liraya yükseltilirken, bu miktar yılbaşın kadar 50 milyon lira olarak uygulanacak. Büyük işletmelerin limit ise 200 milyon liradan, 250 milyon liraya çıkarıldı. Bunların üst limiti de yılbaşına kadar 350 milyon lira olarak uygulanacak.

Hazine’nin kredi garanti kurumlarına aktarabileceği kaynak miktarını 25 milyar liradan 50 milyar liraya çıkaran yasal düzenlemenin ardından, Cumhurbaşkanlığı kararı ile bu kapsamdaki bazı limitler ile desteklerden yararlanabilecekler yeniden belirlendi.

Vergi ve prim borcu olmama şartı aranmayacak

Resmi Gazete’de yayınlanan Cumhurbaşkanlığı Kararı ile daha önceki mevzuatta KGF desteklerinden KOBİ’ler ve KOBİ tanımı dışında kalan yararlanıcıların faydalanabileceği hükmü değiştirildi. Düzenlemede kararın amaç maddesinde önemli bir değişiklik yapıldı ve KOBİ ifadeleri çıkarılarak yerine “Bu kararın amacı gerçek ve tüzel kişilerin finansmana erişim imkanlarının kolaylaştırılması ve geliştirilmesini sağlamak” ifadesi getirildi. Gerçek kişilere verilebilecek kefalet tutarı ise 100 bin lira olarak belirlendi.

31 Ekim 2016 tarihli, Kredi Garanti Kurumlarına Sağlanan Hazine Desteğine İlişkin Kararın, tanımları içeren 3’üncü maddesinde yer alan ‘kredi’nin tanımı değiştirilerek, bireysel krediler de kapsama dahil edildi.

Daha önce kredi, “Bireysel krediler hariç……finansman” şeklinde tanımlanıyordu. Dün yayınlanan kararda kredi tanımındaki “bireysel krediler hariç” ifadesi çıkarıldı. Yeni kredi tanımı şöyle: “Kredi verenlerin 5411 sayılı Kanunun 48’inci maddesi çerçevesinde ilk defa veya ilave olarak kullandıracakları, yenileyecekleri, yeniden vadelendirecekleri veya yapılandıracakları TL ve/veya döviz cinsinden ve/veya dövize endeksli nakdi ve gayrinakdi krediler ile 6361 sayılı Kanun kapsamında sağlayacakları, yenileyecekleri, yeniden vadelendirecekleri veya yapılandıracakları TL ve/veya dövize endeksi finansman.” Aynı maddede yapılan değişiklikle, “yararlanıcılar” Hazine destekli kredi kefaleti kullanan gerçek ve tüzel kişiler olarak tanımlandı.

Kredi garanti kurumları tarafından verilecek yeni kefaletlerde; kararın (b) bendi kapsamında kullanıcının vergi dairesine ve SGK'ya vadesi geçmiş borcunun olmaması, varsa bu borcun kefaletle sağlanan krediden, borcun yüzde 20'sini aşmaması şartıyla öncelikle olarak ödenmesi şartı da 31 Aralık'a kadar aranmayacak.

KOBİ limiti yılbaşına kadar 35 milyon yerine 50 milyon lira

Yeni düzenlemeyle, KOBİ’lere uygulanacak kefalet üst limiti iki kez artırıldı. Kararın 4’üncü maddesinin 1’inci fıkrasının (ğ) bendinde değişiklikle, gerçek kişi yararlanıcıların kefalet limiti 100 bin lira olarak belirlenirken, daha önce 12 milyon lira olan KOBİ limiti 35 milyon liraya, 200 milyon lira olan KOBİ dışı şirket kefalet limiti ise 250 milyon liraya çıkarıldı. Geçici madde ile de 31 Aralık'a kadar limitlerin, KOBİ’ler için 50 milyon lira, KOBİ dışı şirketler için ise 350 milyon lira olarak uygulanması hükme bağlandı.

Yapılandırmada ödemesiz dönem 2 yıla çıkarıldı

Kararın 4’üncü maddesinin ikinci fıkrasının ç bendinde yapılan değişiklikle, genel kredi vadeleri değiştirilmedi ancak ‘bireysel krediler’ ifadesi de madde kapsamına dahil edildi. Buna göre bireysel krediler ve işletme kredilerinde asgari vade 6 ay, anapara ödemesiz dönem azami 1 yıl olmak üzere azami 5 yıl olacak.

Yatırım kredilerinde ise en az 6 ay vade olmak üzere anapara ödemesiz dönem en fazla 3 yıl olmak üzere en fazla 10 yıl olacak. İşletme kredilerinde 96 ay, yatırım kredilerinde ise 156 ay olan yapılandırma süresi değiştirilmedi. Ancak yapılandırma durumunda daha önce 12 ay olan ödemesiz dönem, yapılan değişiklikle 24 aya yükseltildi.

'Donuk alacak' kapsamına dahil edilme süresi uzadı

Karar kapsamında kullandırılan kredilerin bankalar tarafından ‘donuk alacak’ kapsamında değerlendirilmesine ilişkin koşullar da yeniden belirlendi. 4’üncü maddeye eklenen ‘n’ fıkrası ile bir alacağın donuk alacak olarak nitelendirilmesi için yürürlükte 90 gün olarak belirlenen süreler yerine kredilerin ödemesine ilişkin uzatılan süreler dikkate alınacak.

Koşulları taşımayanlara iptal...

Kararın 5’inci maddesine yapılan ekleme ile kredi değerlendirmesinin bankacılık ilkeleri ve genel uygulamalara aykırı yapıldığı, dolayasıyla kredi kullanma koşullarını taşımayanlara kredi verildiğinin tespit edilmesi halinde, verilen kefaletler tahsis tarihi itibarıyla hükümsüz kalması hükme bağlandı. Ayrıca, aykırılıkların denetim, inceleme, araştırma, ihbar veya şikayet yoluyla Bakanlığa ulaşması halinde, incelemeler sonuçlanana kadar kefaletler askıya alınacak ve tazmin ödemeleri durdurulacak.

BDDK’ya denetleme yetkisi

Kararın 8’inci maddesinde yapılan değişiklikle, sistemin denetimi konusunda ihtiyaç duyulması halinde kredi verenler nezdinde denetim BDDK'dan da talep edilebilecek. Periyodik denetimler ise Hazine Kontrolörleri tarafından yapılmaya devam edilecek.

Aynı maddeye eklenen bir fıkra ile kredi verenleri, içeriği protokolle belirlenecek şekilde 6 aylık dönemler itibarıyla, sisteme uyumluluk denetim raporu hazırlanması şartı getirildi.

İlk adım kamu bankalarından geldi

KGF’nin işlevinin genişletilmesine ilişkin mevzuat değişikliğinin ardından bu konuda ilk adım kamu bankalarından geldi. Ziraat Bankası, Halk Bank Vakıfbank, aylık geliri 5 bin liranın altında olan bireysel müşterilere, KGF kefaletiyle 10 bin liraya kadar 36 ay vade ile kredi kullandıracak. 3 kamu bankasından yapılan ortak açıklamada, Ekonomik İstikrar Kalkanı tedbirleri doğrultusunda Ziraat Bankası, Halkbank ve Vakıfbank olarak hane halkı geliri aylık 5 bin lira ve altında olan bireysel segmentte yer alan müşterileri, finansal açıdan desteklemek için yeni bir kredi uygulaması başlatıldığı bildirildi. Başvuruların yarın başlayacağı krediler için müşteriler;

Ziraat Bankası, Halkbank ya da Vakıfbank’tan yalnızca birine başvuru yapabilecek. Yeni uygulamalar çerçevesinde başvurular mobil uygulama veya internet şubeleri aracılığıyla yapılacak. Bankaların yapacağı değerlendirmenin ardından, uygun bulunanların kredileri hesaplarına aktarılacak ve müşteriler tarafından ATM’lerden çekilebilecek.

Nisanda başlayacak

Hazine ve Maliye Bakanı Berat Albayak, sosyal medyadan yaptığı duyuruda, 1 Nisan’da başlayacak krediler için tüm müşterilere KGF kefaleti verilebileceğini aktardı. Üç kamu bankasının logosunun yer aldığı açıklamanın kapsam kısmında, “Gıda, kira, elektrik, su, doğalgaz faturaları gibi ödemelerinin karşılanabileceği” ifadeleri yer aldı.

Hazine para musluklarını KGF yolu ile açıyor

Güncel YMM Yönetim Kurulu Başkanı Yılmaz Sezer, değişikliği ‘yerinde’ bir düzenleme olarak nitelendirirken, bireyler dahil gerçek kişilerin de kapama alınmasının, piyasalarda rahatlatıcı etkisi olacağını söyledi. Bu uygulamayla birlikte durma noktasına gelen piyasaların, Hazine desteğiyle ayakta tutulmasının amaçlandığının altını çizen Sezer, “Başka bir ifade ile Hazine para muslukları KGF yoluyla açmış olacak” diye konuştu.

Ödemelerin durduğu ortamda çözüm odaklı bir gelişme

Yeni Ekonomi Danışmanlık AŞ Kurucu Ortağı Maliye Bakanlığı eski bürokratlarından Nazmi Karyağdı, yerinde bir değişiklik yapıldığını belirterek, gerçek ve tüzel kişiler kavramının tüm işletmelerin kapsama girmesini sağladığını bildirdi. Bu noktada bireysel kredi kartlarının da sisteme dahil edilmesi durumunda, tam anlamıyla destek sağlanmış olacağını söyleyen Karyağdı, bireysel kredi kartının da sermayesi olarak kullandığını aktardı.