“KDV iadesi sorununa getirilen çözüm yetersiz"

Hüseyin GÖKÇE

ANKARA - Mücbir sebeplerden yararlanarak KDV beyanları temmuz ayı sonuna ertelenen mükelleflerden mal ve hizmet alanların bu alımları ile ilgili yüklendikleri KDV’nin iadesi için teminat şartı getirilen tebliğin sorunu tam anlamıyla çözemeyeceği kaydediliyor.

İki ayaklı sorun

Gelir İdaresi eski Başkan Yardımcısı Bülent Taş, iade için mükelleften teminat istenmesinin sorunu çözmeyeceğini söyledi. Burada teminatın da bir mali yük getireceğinin altını çizen Taş, teminat alınacaksa bunun mücbir sebep kaynaklı beyanı ertelenenlerden talep edilmesi gerektiğini bildirdi. KDV iadesinde, mücbir sebep kaynaklı iki ayaklı sorun bulunduğunu belirten Bülent Taş, buna karşılık düzenlemenin sadece beyannamesi ertelenen mükelleflerle iş yapanlar açısından çözüm getirdiğini vurguladı.

Yeni Ekonomi Danışmanlık AŞ Kurucu Ortaklarından Taş, vergialgi.net’te yayınlanan yazısında, YMM raporu ile yapılacak nakdi iadeler için yapılması zorunlu olan karşıt inceleme yükümlülüğünün salgın nedeniyle gerçekleştirilemiyor olmasının da sorun olarak devam ettiğini vurguladı.

“Teminat yükümlülüğü ek maliyet getirir”

Tebliğle yapılan düzenlemelerin sadece teminat gösterebilecekler için alternatif olabileceğini belirten Taş, bu noktada teminat maliyetinin de göz önünde bulundurulması gerektiğini söyledi. “İade talep edenin mal ve hizmet satın aldığı kişiye ödediği KDV için, bu kişinin beyanının ötelenmesi nedeniyle teminat göstermesi, bunun için bir maliyete katlanması adil değildir” diyen Bülent Taş, teminatın asıl mücbir sebepten yararlanarak beyanı ötelenenlerden aranması gerektiğine değindi.

Kamunun, “Ondan alamadım sana da iade etmem” yaklaşımının da doğru olmadığının altını çizen Taş, “Mükellefin devlete güvenerek devletin yetki verdiği bir kişiye ödediği vergiyi, indirebildiği gibi iade olarak da alabilmesi gerekir.

Devletin KDV alma yetkisi verdiği kişiden topladığı vergileri almasını garanti altına alacak çözümler geliştirilmelidir” diye konuştu.

İnceleme sıkıntısı devam ediyor

KDV iadelerinde sorun teşkil eden inceleme konusunun da çözüme kavuşturulmasının önemine işaret eden Taş, Yeminli Mali Müşavir raporu ile yapılacak nakdi iade taleplerinde karşıt inceleme yükümlülüğü bulunduğunu hatırlattı. Taş, salgın sebebiyle incelemenin gerçekleştirilemediğini aktardı.

Devreden KDV nasıl oluşur?

Bir vergi mükellefinin satın aldığı mal ve hizmetler için yüklendiği KDV’nin yapmış olduğu satışlarda hesapladığı KDV’den fazla olması durumunda devreden KDV oluşuyor.

Devreden KDV neden artıyor?

Son olarak 2019 yılı Mart ayında 191 milyar liraya ulaşan, bugün 220 milyar lirayı aştığı belirtilen KDV alacağı, kamu tarafından daha hızlı ödenmesine yönelik mevzuat değişikliği yapılsa da büyümeye devam ediyor. Yeni Ekonomi Danışmanlık AŞ Kurucu Ortağı Nazmi Karyağdı’nın verdiği bilgilere göre KDV alacağının birikmesine yol açan unsurlar şunlar:

- Yıllar itibariyle Katma Değer Vergisi Kanunundaki istisnaların artması nedeniyle KDV’siz satışların artması
- Satışlarda kayıt dışılığın olması
- Genel KDV oranı %18 olmasına karşın sosyal ve ekonomik nedenlerle indirimli KDV oranının (%8, %1) yaygınlaşması ;
- Nihai satış aşamasına getirilen KDV istisnası nedeniyle KDV hesaplanmayan ancak önceki safhalarda yüklenilmiş verginin indirimine imkân tanıyan Kısmi İstisna düzenlemelerinin artması
- Sahte belge kullanımı

Hangi nedenlerle KDV’nin iadesi talep edilebilir?

1. Tam istisna kapsamına giren işlemler
2. İndirimli orana tabi işlemler
3. Kısmi KDV Tevkifatı uygulamasındaki işlemler
4. Fazla ve yersiz olarak KDV ödenen işlemler
5. Uluslararası anlaşmalar uyarınca KDV iadesi gereken işlemler

Tam istisna kapsamına giren ve KDV’leri iade edilebilen bazı işlemler

- İhracat istisnası
- Roaming
- Bavul ticareti
- Yabancı taşıma firmaları
- İhraç kaydıyla teslimler
- Dahilde İşleme Rejimi kapsamında satışlar
- Deniz, hava, demiryolu araçları imali, inşası, teslimi, tadili, bakımı, onarımı işlemleri
- Liman ve havaalanı hizmetleri
- Değerli maden arama, işletme, zenginleştirme:
- Ulusal güvenliğe yönelik teslim ve hizmetler
- Teşvik belgeli yatırım malları
- Türkiye Kızılay Derneği’ne yapılan teslim ve hizmetler
- Uluslararası taşımacılık
- Diplomatik istisna kapsamındaki işlemler
- Engellilere yapılan araç-gereç teslimleri
- Yap-İşlet-Devret modeli veya kiralama karşılığı bina inşası
- Stratejik yatırımlarda yüklenilen vergiler