İstanbul tarım hariç her alanda üretim lideri

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) 2019 yılına ilişkin İl Bazında Gayrisafi Yurt İçi Hasıla (GSYH) verilerini açıkladı. İstanbul yüzde 30,7’lik payla toplam üretimin yaklaşık 3’te 1’ini karşıladı. İlk sırada yer alan İstanbul, Ankara, İzmir, Bursa ve Kocaeli’nden oluşan 5 il Türkiye’nin toplam gayrisafi yurtiçi hasılasının yüzde 53,74’üne imza attı. Antalya, Konya, Adana, Mersin ve Gaziantep’in yer aldığı ikin 5’te yer alan iller de eklendiğinde bu oran 64,83’e ulaşıyor.

Kişi başı GSYH verilerinde de İstanbul 15 bin 285 dolar ile ilk sırada yer aldı. Türkiye geneli kişi başı GSYH tutarı 2018 yılında 9 bin 792 dolar iken 2019 yılında 9 bin 213 dolara geriledi. İstanbul’u 14 bin 304 dolarla Kocaeli, 12 bin 508 dolarla Ankara izledi. İlk 3’te yer alan bu illerin dışında, kişi başı GSYH verisi 10 bin doların üzerinde bulunan iller ise Tekirdağ, Antalya, İzmir, Bursa, Bilecik ve Kırklareli oldu. Kişi başı verisi en düşük iller 2 bin 929 dolarla Ağrı, 3 bin 75 dolarla Şanlıurfa ve 3 bin 295 dolarla Van oldu.

İstanbul 1,3 trilyon TL’lik üretime imza attı

Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) tarafından yapılan açıklamaya göre, il düzeyinde cari fiyatlarla GSYH hesaplamalarına göre 2019 yılında İstanbul 1 trilyon 327 milyar 452 milyon TL ile en yüksek rakama ulaştı. İstanbul'u, 395 milyar 731 milyon TL ile Ankara, 263 milyar 38 milyon TL ile İzmir izledi. İl düzeyinde GSYH hesaplarında son üç sırada 4 milyar 134 milyon TL ile Tunceli, 3 milyar 399 milyon TL ile Ardahan ve 2 milyar 840 milyon TL ile Bayburt yer aldı. 

İstanbul, Türk Lirası bazında kişi başına GSYH'de 2019 yılında 86 bin 798 TL ile ilk sırada yer alırken İstanbul'u, 81 bin 228 TL ile Kocaeli ve 71 bin 27 TL ile Ankara izledi.

Tarımın patronu Konya

Tarım GSYH'yi oluşturan faaliyetler incelendiğinde 2019 yılında cari fiyatlarla GSYH'den en yüksek payı alan İstanbul, tarım sektörü ve diğer hizmet faaliyetleri hariç, tüm faaliyetlerde de ilk sırada yer aldı.

Bilgi ve iletişim faaliyetleri toplamı içinde İstanbul'un aldığı pay yüzde 65,4, finans ve sigorta faaliyetleri toplamından aldığı pay yüzde 58,2, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri toplamından aldığı pay yüzde 46,5, hizmetler sektörü toplamından aldığı pay yüzde 40,5, inşaat sektörü toplamından aldığı pay yüzde 35,6 olarak gerçekleşti. Konya yüzde 6,1 pay ile tarım, ormancılık, balıkçılık sektöründe 81 içinde ilk sırada yer alırken, Ankara yüzde 29,2 pay ile diğer hizmet faaliyetlerinde ilk sırada yer aldı.

İstanbul, 2019 yılında hizmetler sektörü toplamından yüzde 40,5 pay alırken, ilin toplam GSYH'si içinde hizmetler sektörünün payı yüzde 32,1 olarak gerçekleşti. İstanbul'un toplam GSYH'si içinde sanayi sektörü yüzde 17,1 pay ile ikinci sırada, mesleki, idari ve destek hizmet faaliyetleri yüzde 8,0 pay ile üçüncü sırada yer aldı.

Zincirlenmiş hacim endeksiyle GSYH, 48 ilde, bir önceki yıla göre Türkiye ortalamasının üzerinde büyüdü.

GSYH endeksindeki artışa en fazla katkıyı Ankara verdi

Yıllık GSYH, zincirlenmiş hacim endeksiyle 2019 yılında bir önceki yıla göre yüzde 0,9 artarken, 48 ilde Türkiye ortalamasının üzerinde artış gerçekleşti. Bir önceki yıla göre 2019 yılında en yüksek artış gösteren ilk üç il sırasıyla yüzde 12,8 değişim oranı ile Siirt, yüzde 10,6 ile Giresun ve yüzde 9,8 ile Artvin oldu. Bir önceki yıla göre en yüksek azalış gösteren üç il ise sırasıyla yüzde 8,9 değişim oranı ile Zonguldak, yüzde 10,4 ile Kırıkkale ve yüzde 12,5 ile Karabük oldu.

Yıllık GSYH'nin, zincirlenmiş hacim endeksiyle bir önceki yıla göre yüzde 0,9 artışına en fazla katkı veren il yüzde 0,43 ile Ankara oldu. Ankara'yı yüzde 0,40 ile İstanbul ve yüzde 0,14 ile Antalya izledi. Yıllık GYSH büyümesine 2019 yılında negatif yönlü katkı veren illerin başında yüzde 0,23 ile Kocaeli, yüzde 0,11 ile İzmir, yüzde 0,08 ile Bursa ve Hatay yer aldı.