İstanbul sanayisi yeniden yükselişte!

HANDAN SEMA CEYLAN

Türkiye sanayisinin devler liginde son 10 yıldır düzenli olarak kan kaybeden İstanbul sanayisi yeniden yükselişte. 2010 verilerine göre açıklanan “Türkiye’nin 500 Büyük Sanayi Kuruluşu” listesinde 215 firma İstanbul’dan listeye dahil oldu. Hatta 2007 yılında bu rakam 227 firma şeklindeydi. Her geçen yıl kan kaybeden İstanbul firmalarının yerine bir bir Anadolu kentlerinin firmaları listeye isimlerini yazdırdı. Bir önceki açıklanan 2018 verilerine göre İstanbul, 166 firma ile listede temsil edilerek, tarihinin en düşük rakamını kaydetmişti. Bu da 2010’a göre her 4 İstanbul firmasından birinin listeye veda ettiği anlamına geliyordu. Bu yıl ibre küçük de olsa yeniden yükselişe doğru döndü. İstanbul’dan 169 firma 2019 verilerine göre listede yer aldı.

Devler ligini Türkiye’nin 50 kenti oluşturuyor

Öte yandan Türkiye’nin 81 kentinden 31’i kendini listede temsil edemedi. Ancak 50 kentten firmanın yer aldığı 2019 verileri son 10 yılın en iyi temsil oranına işaret ediyor. 2010 verilerine göre Türkiye kentlerinin yarısı lisede kendine yer bulamıyordu. 2019 verilerine göre listede yer alan bu 50 kentten 18’i ise sadece tek firma ile listede temsil ediliyor. Kamudan da 8 firma listede yer aldı.

Kentleri düşüren firmalar çimentocu

Tek firma ile temsil edilen üç kent ilk 500’den düşen firmalar nedeniyle listeden ismini sildirdi. Bu kentler Burdur, Isparta ve Malatya. Burdur’un Bucak ilçesine kayıtlı As Çimento 2017 verilere göre 343’üncü sıradaydı. 2018’de firma 398’inci sıraya geriledi. Bu yıl ise listeden ayrıldı. Isparta’dan da Göltaş Göller Bölgesi Çimento San. ve Tic. AŞ bir önceki verilere göre 475’inci sıradan listeye girmişti. Bu yıl firma listeden düşerken, Isparta da böylece sanayinin ilk liginden ayrılmış oldu. Malatya’dan Baykanlar Tekstil 2018 verilerine göre İSO 500’e 389’uncu sıradan girerek kentin yüzünü güldürmüştü. Şirket bu sene listeye veda etti.

Listeye 4 kent eklendi

Listeye bu yıl firmalarının başarıları nedeniyle dahil olan kentler ise Afyon, Düzce, Giresun ve Kastamonu oldu. Düzce’den Erciyas Çelik Boru Sanayi AŞ 359’uncu sırada, Afyon’dan Oruçoğlu Yağ 429’uncu sırada, Giresun’dan Yavuz Gıda 394’üncü sırada yer alarak kentlerin ismini listeye yazdırdılar. Bu sene Eti Bakır da, Kastamonu’nun adını listeye yazdırdı. İnebolu’ya merkezli olarak faaliyetlerini sürdüren Eti Bakır’ın önceki yıllarda da listede olduğu ancak ismini açıklamadığı belirtiliyor.

ŞİRKET YÖNETİCİLERİ NE DİYOR?

HASTAVUK GENEL MÜDÜRÜ ŞAHİN AYDEMİR :
Hastavuk’un hedefi ilk 200

ISO 500 listesinde 256’dan 228’e yükseldik. Gelecek yıl daha da yükselmeyi ümit ediyoruz. Çünkü bu sene yeni yatırımlarımız, yeni hedeflerimiz var. COVID-19 olsa dahi biz çalışmalarımızı yeni pazarlarla sürdürüyoruz. Bir Bursa firması olarak özellikle şu günlerde Çin ile ilgili çalışmalar yapıyoruz. Gelecek yılki hedefimizi ilk 200’de yer almak.

DURUM GIDA YÖNETİM KURULU BAŞKANI MERT HAZAR:
Durum, yüzde 30 büyüyecek

Mersin’den listeye girdik. 492’nci sıradan 458’inci sıraya yükseldik. Bu başarıda Ar-Ge’nin büyük payı var. Bu yıl için hedefimiz ise yüzde 30 büyüme ve istihdamda yüzde 10’luk artış kaydetmek.

BAŞHAN TARIMSAL ÜRÜNLER YÖNETİM KURULU ÜYESİ YUSUF MEMİŞ:
Başhan, global bakış ile yükseldi

Listede 163’üncü sırada yer alan bir Mersin firmasıyız. Listedeki yerimiz sayesinde izlediğimiz yol haritasının ne kadar doğru olduğunu bir kez daha görmüş olduk. Sektörümüzdeki global dinamiklerin hızlı değişimini doğru okumak bizler için büyük önem taşıyor.

BEŞLER GROUP YÖNETİM KURULU ÜYESİ MESUT ÇAKMAK :
Beşler, kardeş kuruluşları da listeye yazdıracak

Gaziantep’te üretim yapıyoruz. 2018’de 340. sırada iken 2019’da 265. sıraya yükselmenin mutluluğunu yaşıyoruz. Önümüzdeki yıllarda hedefimiz daha da üst sıralarda yer almak ve grubumuz bünyesinde yer alan diğer kardeş kuruluşlarımızı da ilk 500 içinde görmektir.

MUTLU MAKARNACILIK YÖNETİM KURULU BAŞKANI AYKUT GÖYMEN:
 Yüzde 70 ihracatla ‘Mutlu’ oldu

Üretimi artırıcı yeni yatırımlar yaptık. İhracatla birlikte iç piyasaya da ağırlık verdik. 2018 yılında 248. sırada yer alırken 2019 yılında 219. sıraya yükseldik. Şu anda yüzde 70 ihracat, yüzde 30 ise iç piyasaya ürün satıyoruz. Bununla beraber istihdamımız da yüzde 10 oranında artış gösterdi. Gece gündüz demeden çok çalıştık ve bunun da karşılığını aldık. Gaziantep adına da gururluyuz.

ÖZGÜN GIDA SAN. VE TİC. LTD. ŞTİ ORTAKLARINDAN EDİP SEVİNÇ:
Özgün 2005’ten beri listede

Trabzon firması olarak sıralamada 346’ncıyız. 2005 yılından bugüne aralıksız hem Türkiye’nin En Büyük 500 Sanayi Kuruluşu hem de En Büyük 500 İhracatçı firması arasında yer alıyoruz. Ülkemizin yüksek net ihracat hedeflerini yakalamasında, fındık ve mamulleri ihracatıyla katkı yapmak için çalışıyoruz. İstikrarlı büyüme modelimiz, dünya çapında yeni pazarlara açılmamızla güçlü bir şekilde devam ediyor.

KADOOĞLU HOLDİNG YÖNETİM KURULU BAŞKAN VEKİLİ CELAL KADOOĞLU:
Kadooğlu Yağ 70’i aşkın ülkeye ürün gönderiyor

Türkiye’nin ve Gaziantep’in en modern yağ üretim tesislerine sahibiz. 382. sıradaki yerimizi 2019 verilerine göre 304.sıraya yükselttik. Özel şirketler sıralamasında Kadooğlu Yağ Sanayi olarak 296’ncıyız. Yurt içi bayi ağımızı geliştirdik. Hanımların yemeklerde Bizce Yağ ve margarin tercihi hızla artarken 70’in üzerinde ülkeye de yağ yolluyoruz. Ayçiçek yağı, mısır yağı ve margarin üretimi gerçekleştiriyoruz.

BAŞKANLAR NE DİYOR?

ADANA SANAYİ ODASI BAŞKANI ZEKİ KIVANÇ:
ADANA DAHA BAŞARILI OLMALI

Listede 11 firma ile temsil edilen Adana, bu yıl sıralamada 13 firma ile yer aldı. Sasa Polyester 68, Akyem Adana Yem 240, Beyteks Tekstil 264, Temsa Ulaşım Araçları 269, Elita Gıda 272, Bossa 347, Abdioğulları Plastik ve Ambalaj 349, Güney Çelik Hasır ve Demir 426, Amylum Nişasta 427, Pilyem Gıda 435, Adana Çimento 453, Omnia Nişasta 468 ve Gürsoy Yem 471’inci sırada yer aldı. Yükseliş bizim için sevindirici ama Adana sanayisi için yeterli değil. Adanalı sanayiciler olarak, yatırım, üretim, ihracat ve istihdam artışı önceliklerimizdir. Üretim, yeni yatırım ve ihracat yapma, istihdam yaratmak için her türlü fırsatı değerlendiriyor, ilimiz ve ülkemiz ekonomisinin güçlenmesine canla başla katkı sağlamaya devam ediyoruz,

KOCAELİ SO BAŞKANI AYHAN ZEYTİNOĞLU:
KOCAELİ’NİN 36 DEĞİL 79 FİRMASI VAR

İSO’nun açıkladığı listede, firma merkezlerinin başka illerde olmasından dolayı Kocaelili firma sayısı 36 olarak görünüyor. Merkezleri başka illerde olup, üretimleri ilimizde olan firmaları dikkate aldığımızda 2019 yılında 79 işletmemizin Türkiye’nin en büyük 500 firması içerisinde yer aldığını memnuniyetle görüyoruz. Geçen yıl listede yer alan 6 firma bu yıl listede yer almazken, yine 6 firmamızın bu yılki listeye yeni girdiğini görüyoruz. Ekonomideki daralmaya rağmen listeye girme başarısını gösteren tüm firmalarımızı tebrik ediyorum.

DENİZLİ SANAYİ ODASI BAŞKANI MÜJDAT KEÇECİ:
DENİZLİ FİRMALARI ZOR SÜREÇTE BAŞARDI

Araştırma sonuçlarına göre şunu söyleyebiliriz ki; sanayici borçla yaşamak zorunda. Bu borcu çevirebilmek adına düşük faizlere ihtiyaç duyuyor. Şu dönemde sanayicinin en büyük avantajı faizlerin düşük seviyede seyretmesi. Sanayici ayakta kalabilmek ve katma değer yaratabilmek için hala çabalıyor. Sanayicilerin bu çabalarına karşılık hükümetin de sanayiciyi koruyacak destekleri olmalı diye düşünüyorum. Zor süreçte başarılı olan Denizlili firmalarımızı tebrik ediyorum.

K.MARAŞ TSO BAŞKANI ŞAHİN BALCIOĞLU:
MARAŞ İKİ YENİ FİRMASINI KUTLUYOR

Kahramanmaraşlı sanayicilerimiz tüm gücüyle Türkiye’nin ve Kahramanmaraş’ın ekonomik ve sosyal kalkınması için çalışıyor, üretiyor, ihracat yapıyor. COVID-19 salgını sürecinde dahi istihdamını düşürmeyen, üretim ve ihracatını sürdürmek için gayret gösteren, pazar arayışlarını artıran şirketlerimizi gönülden tebrik ediyorum. Kahramanmaraş, büyük şirketler kategorisinde ilk 1000’de en çok şirketi olan illerde 8. sırada yer alıyor. Geçen yıl ilk 500’de 9 şirketimiz vardı. Bu sene 2 yeni firmamız dahil oldu ve bu yeni firmalarımızı özellikle kutluyorum.

KAYSERİ SO BAŞKANI MEHMET BÜYÜKSİMİTCİ:
KAYSERİ 2’NCİ 500’DE FARKI KAPATIR

Kayseri’nin üretimdeki çabası takdire değer. Geçtiğimiz yıl Kayseri için firmalarımızın ciro olarak büyümediği bir yıl oldu. Ancak, ikinci 500’de aradaki farkı kapatacağımızı ümit ediyoruz. Bu listeye giren firmalarımızı kutluyor, başarılarının devamını diliyoruz. Açıklanan ilk 500 listesinde sektör olarak bazı firmalarımızın yükseldiğini gördük.

MERSİN TSO BAŞKANI AYHAN KIZILTAN:
MERSİN’İN FİRMALARI KENTİN ROL MODELİ

Mersin firmalarının 5,7 milyar lira olan üretimden net satış değeri, 2019 yılında yüzde 10 artarak 6,3 milyar TL olarak gerçekleşti. Firmalarımız iş verdiler, aş verdiler, ihracatla ülkemize zenginlik getirdiler, vergileriyle ülkemize katkıda bulundular. Hepsiyle gurur duyuyoruz. Kentimizde faaliyet gösteren diğer firmalar için rol modeli oldular. Listenin bize verdiği mesajlardan biri de KOBİ’lerin Ar-Ge yapabilmesi sağlanması. Ortak Ar-Ge alanları hizmeti bunun için çözüm olabilir.

GAZİANTEP TO BAŞKANI TUNCAY YILDIRIM:
ANTEP İHRACATININ % 20’SİNİ KARŞILIYOR

En zorlu zamanlarda Gaziantepli iş insanlarımız bizleri sevindirmeyi, gururlandırmayı başardı. 2019 yılında küresel ekonomide yaşanan daralma, 2020 yılında COVID-19 salgını derken tüm dünyada olduğu gibi ülkemizde de sıkıntılı bir süreç ortaya çıktı. Bu zorlu süreçten güçlü bir şekilde çıkışın anahtarı da üretim, istihdam ve azim ile çalışmadır. Bunun en güzel örneği de şüphesiz ki Gaziantep’tir, Gaziantep’in çalışkan iş insanlarıdır. Toplam ihracatımızın yaklaşık yüzde 20’sini gerçekleştiren bu 26 firma ile en büyükler arasında yer alan şehrimiz, il sıralamasında da beşinci oldu.

ESKİŞEHİR SO BAŞKANI CELALETTİN KESİKBAŞ 
ESKİŞEHİR’İN LİSTEDE FİRMA SAYISI GÖRÜNDÜĞÜNDEN FAZLA

Merkez kayıtları odamızda olan 4 firmanın listede olduğunu görüyoruz. Ancak söz konusu listenin hazırlanmasında firmaların kayıtlı adreslerinin baz alındığını da bilmeliyiz. Yani İSO 500 listesinde olan birçok firma aslında ana üretimlerinin bir kısmını Eskişehir’de gerçekleştirmekte. Bu firmalarımızı da düşündüğümüzde 500 listesinde daha çok Eskişehir’den sanayi kuruluşunun yer aldığını söyleyebiliriz. Söz konusu bu 4 firma Eti Gıda, TUSAŞ Motor Sanayii, Alp Havacılık ve Peyman Kuruyemiş.

ANTALYA TSO BAŞKANI DAVUT ÇETİN:
ANTALYA’NIN İKİ FİRMASI SIRALAMADA YÜKSELDİ

Antalya’mızdan 5 değerli firmamızın en büyükler listesine girdiğini görüyoruz. Genel sıralamada AGT 198., Adopen 318., ANKUTSAN 330., Yörükoğlu Süt 417., Eti Elektrometalurji 496. sırada yer aldı. 2 firmamızın sıralamadaki yeri yükselirken 3’ünün de gerilediğini görüyoruz. 2018 yılında ilk 500 listesindeki 6 olan firma sayımız bu yıl 5’e düşmüş durumda. 2018 yılında ilk 500 içerisinde Isparta ve Bucak’tan birer temsilcimiz de yer alıyordu. Ancak 2019’da yerlerini koruyamadıklarını görüyoruz.