İş dünyası Ukrayna’ya yardım için düğmeye bastı

Rusya’nın Ukrayna’ya karşı başlattığı savaş, Türk ekonomisinde birçok sektör için büyük bir tehdit oluştururken, Türk iş dünyası, savaş mağduru Ukrayna halkının yanında olmaya çalışıyor. Savaşın ekonomik boyutunun şimdiden etkilediği Türk iş insanları ve özellikle bölgeye açık hesap çalışanlar, ciddi bir finansal risk altında. Ancak yıllardır hem Rus hem de Ukraynalılar ile ciddi bir ticari alışverişi ve samimiyeti olan Türkler için, şimdi bölgeye yardım zamanı… Bu kapsamda harekete geçen Türkiye Ukrayna Romanya Kırım Uluslararası İş İnsanları Derneği (TURKSID), Ukrayna’ya, giyecek, ilaç ve gıdadan oluşan bir yardım kampanyası başlatma kararı aldı. Birçok ülkede 400 üyesi olan derneğin Başkanı Ertan Baştuhan, “İçimiz yanıyor. Yardıma başlıyoruz” dedi.

Savaşın başladığı günden bu yana birkaç kez görüştüğüm Ertan Baştuhan, Ukrayna’da çok sayıda arkadaşı olduğunu ve çoğunun aileleriyle birlikte ülkeyi terk etmeye çalıştığını söyledi. Bölge halkına yardım için TURKSID olarak tüm üyeleriyle iletişime geçtiklerini açıklayan Baştuhan, “Ukraynalılar çok mağdur durumdalar. Durum iç açıcı değil. Yardım kampanyasını Ukrayna Başkonsolosluğu nezdinde başlattık. Tıbbi malzeme, giyecek, gıda, battaniye gibi ürünlerin bölgeye ulaştırılması için harekete geçtik. Elimizden geldiğince yardımcı olmaya çalışıyoruz. Türkiye, Bulgaristan, Romanya, Hollanda ve ABD’de 400’e yakın üyemiz var” diye konuştu.

‘Büyük iflaslar olabilir’

TURKSİD, 2019 yılında kurulan, bugüne kadar Ukrayna’ya Türkiye’den çok sayıda ve önemli yatırımların yapılmasına vesile olan bir dernek. Baştuhan’ın verdiği bilgiye göre, tekstilden gıdaya, tarımdan gayrimenkule Türk iş adamlarının Ukrayna’da son dönemde yaptığı yeni yatırımları var. Baştuhan, “Türkiye’den Ukrayna’ya giden 125 bin çalışanımız var. İki ülke arasında bildiğiniz gibi 7-8 milyar dolarlık da bir ticaret hacmi söz konusuydu. Hatta iki gün önce Lviv’e gidecektik 14 kişilik bir iş adamı heyet olarak. Ukraynalı işadamlarıyla birlikte bir takım yatırımlar görüşecektik. Ama olmadı. Türk iş adamlarının çok yatırımı var Ukrayna’da” dedi.

Ticarette özellikle KOBİ boyutundaki bazı firmaların açık hesap çalıştığını ve bu nedenle sıkıntıya düşeceğini söyleyen Baştuhan, “Savaş sürdükçe Türklerin Ukrayna’da çok sayıda iflası olur. Çok ciddi rakamlar bunlar… Hükümetimizin Ukrayna’da yatırımı olan Türk iş adamlarına destek olmasını istiyoruz. Devletimiz bu işadamlarına geçici bir finansman sağlarsa çok iyi olur. Türklerin orada kurduğu tesisler var. Korku içindeler. Savaş sonrası yeni gelebilecek bir hükümetle anlaşabilecekler mi, Türklere nasıl tepki gösterecekler, bunlar çok önemli” diye konuştu. Ukrayna’da son zamanlarda Türklerin çok sayıda tarım arazisi aldığını ve kiraladığını açıklayan Baştuhan, “Çok sayıda çiftçi, milyon dolarlık yatırım yaptı. Buğday, arpa ve mısır üretimine başlamışlardı. Hepsi arazileri bırakıp şu an uzaklaşıyor ülkeden. Zarar büyük olacak” dedi.

LASİAD: Önceliğimiz maddiyat değil!

Türkiye’de birçok sektörün Ukrayna ile önemli bir ticareti var ama özellikle tekstil-deri ve ayakkabı sektörünün ilişkileri daha yoğun. Dolayısıyla Ukrayna’daki müşterileriyle güvene dayalı bir ticaret ağları var. Bunun en güzel örneğini de Laleli’de gördük.

Savaş dolayısıyla ülkelerine dönemeyen 350 Ukraynalı müşteriyi Laleli ve çevresindeki otellerde ağırlayan Laleli esnafı, bu konuda örnek bir duruş sergilemeyi sürdürüyor. LASİAD Başkanı Gıyasettin Eyyüpkoca, şunları anlatıyor: “Şu an kimse işin ticari kısmını düşünmüyor, herkes insani kısmını düşünüyor. Biz 30 yılı aşkın süredir Ukraynalılarla ticaret yapıyoruz. Bu insanlardan para kazanıyoruz. Bugün bu insanların başına olmadık bir felaket geldi neredeyse. Bu durumda şu an, ‘Ukraynalılar nasıl ayakta kalır’ bunun hesabını yapmaya çalışıyoruz. Bildiğiniz gibi 350 müşterimizi Laleli çevresinde misafir ediyoruz. Yediriyoruz, içiriyoruz. Gerekirse bu sayı 500 olsa yine de devam edeceğiz. Çünkü bu insanların ayakta kalması lazım. Bu insanların bugün yerleri, yurtları, işleri bitti. Görüştüğümüz hiçbir esnaf ‘Benim alacağım var, ne yapacağım’ demedi. Herkes ‘nasıl yardımcı olalım, destek olalım’ modunda.”

Savaşın bitmesiyle birlikte Ukraynalıların hayata, ticarete yeniden döneceğini söyleyen Eyyüpkoca, “Ukraynalılar üç kağıtçılık yapıp, paramızı alıp kaçmış insanlar değiller ki. Bakalım savaş ne zaman bitecek, ne zaman toparlanacak ülke, ama biz elimizden geldiğince desteğe devam edeceğiz” diye konuştu. İç giyim firması Anıl’ın sahibi Bahri Özdinç de, Ukraynalı müşteriyle iletişime geçemediklerini söyleyerek, “İletişim kursak bile ‘bize borcunu ne zaman vereceksin’ diye soramayız. İnsanlar can derdinde. Dolayısıyla bu zor günlerde Ukraynalılara destek olmalıyız” dedi.