İş dünyası 'korona mesaisi'nde

Yener KARADENİZ/ Osman KILIÇ

Çin’in Wuhan Kenti’nde aralık ayında ortaya çıkan ve 9 Şubat itibari ile 100’den fazla ülkede 110 binden fazla insana bulaşan koronavirüs için önlemler artırılmaya devam ediyor. Sağlık Bakanlığı uygulamalarına ek olarak Türkiye’nin en büyük holdinglerinden KOBİ’lerine kadar yüzlerce şirket de kendi bünyelerinde önlemler almaya başladı. Şirketler çalışanların masalarına dezenfektan koymaktan, toplu taşımayı azaltmaya, yurtdışı seyahatleri sınırlamaktan zorunlu izine kadar birçok önlem başlattı. Önümüzdeki günlerde Türkiye’nin en büyük şirketlerinden bazılarının evden çalışma denemesi yapacağı da konuşulanlar arasında.

Bankacılık ve finans kesimi de tedbirli

Henüz hiçbir koronavirüs vakasının yaşanmadığı Türkiye’de hali hazırda virüs vakalarının görüldüğü ülkeler ile sınırlar kapatılırken, söz konusu ülkeler ile uçuşlar ise askıya alınmış vaziyette. Yerel yönetimler toplu taşıma araçlarında dezenfektasyon çalışmalarına başlarken, AVM’lerde de benzer uygulamalara start verildi. Bankacılık ve finans kesimi de olası kriz senaryolarına karşı tedbirler almaya başladı. Henüz uygulamaya geçilmese de analistlere uzaktan erişim imkanı verilerek olası evden çalışma senaryolarına karşı hazırlık yapılıyor. Bankalar ise yurtdışından gelen çalışanlarına 14 gün izin kullandırıyor.

“Gereksiz seyahatlerden kaçınıyoruz”

Koronavirüs tehlikesinden dolayı birçok sektör derneği de önlemlerini artırdı. Çalışanların selamlaşmaktan bile kaçındığını vurgulayan İstanbul Deri ve Deri Mamulleri İhracatçıları Birliği (İDMİB) Başkanı Mustafa Şenocak, ofislerinde toplu taşıma yerine özel araçla gelenlerde bir artış gözlemlemediklerini anlattı. Çalışanların mecbur kalmadıkça seyahatlerini ertelediğini belirten Şenocak, evden çalışma seçeneği hakkında ise “Sektörümüzde üretim ağırlıkta, masabaşı çalışma durumu o kadar yoğun değil. Şu an için ben böyle bir şey duymadım, yani sektörümüzde evden çalışanlar yok” şeklinde konuştu.

Yurtdışında ertelemeler başladı

Mobilya Sanayi İş Adamları Derneği (MOBSAD) Başkanı Nuri Gürcan ise şirketlerinde şu an için normal akışın devam ettiğini, ancak yurtdışı müşteri tarafında ise ötelemelerin yaşanmaya başladığını söyledi. Gürcan, “Sektörümüzde mümkün olduğunca işlerimizi ofisten hallediyor, gerek kalmadıkça seyahatten kaçınıyoruz” açıklamasında bulundu.

OSB’den koronavirüs toplantısı

İkitelli OSB de kurum çalışanlarının sağlığına yönelik tehditleri gidermek ve önlem almak amacıyla bilgilendirme toplantısı yapıldı. Geleneksel Tamamlayıcı Tıp ve İşyeri Hekimi Dr. Şeyhmus Aydın tarafından verilen eğitimde; virüsün bulaşma evresi, tedavi süreci ve işyerlerinde alınacak önlemler hakkında bilgi verildi. Çalışanlara zorunlu olmadıkça seyahat etmemeleri konusunda tavsiyede bulunuldu. İkitelli OSB Yönetim Kurulu Başkanı Mahmut Aydın, “Çalışanlarımızın sağlığı ve güvenliği bizim için çok önemli. Bu nedenle kötü bir durum karşısında önlem almak adına bu bilgilendirme toplantısını yapma gereği duyduk” diye konuştu.

Şahinler, kalabalık toplantıları azalttı

Türkiye’nin yanı sıra Almanya, Fransa, Bulgaristan ve Mısır’da üretim noktaları bulunan Şahinler Holding virüse karşı önlem alanlardan. Şahinler Holding Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Şahin koronavirüse karşı aldıkları önlemleri şöyle sıraladı: “Öncelikle çalışanlarımıza servis imkanı sunduk. Kalabalık yerlere girmemeleri konusunda uyarıyoruz. Ayrıca kalabalık olduğu için fuar ve benzeri organizasyonlara katılmıyoruz. Çok acil değilse uçakla seyahatlerden kaçınıyoruz. Bunun yanı sıra kendi aramızda 40-50 kişilik toplantılar yerine 3-4 kişilik toplantılar yapmaya başladık.”

Saran Grubu'nda coronavirüs önlemi

Dünyayı etkisi altına alan coronavirüs salgınıyla ilgili Türkiye'deki şirketler de önlem almaya başladı. Saran Grubu, coronavirüs nedeniyle çalışanlarının tüm yurtdışı seyahatlerine kısıtlama getirdi.  Saran Grubu'ndan yapılan duyuruda şu ifadelere yer verildi: "Grup bünyesinde çalışan ve/veya taşeron hizmet veren hiçbir personelin yurtdışına seyahatlerini gerçekleştirmemesi, varsa bu yönde yapılmış olan planların iptal edilmesi, 
zorunlu iş ve/veya özel seyahat durumlarında ise gerekli iznin, Yönetim Kurulu Başkanlığı makamından alınması,  bunların dışında, yapılacak seyahatler sonrasında kişilerin sağlık durumları iyi olsa dahi 15 gün süresince işyeri ortamına girmemesi ve buna bağlı olarak öncesinde izin formu doldurmaları gerekmektedir."

Kale Grup, seyahat kiti uygulaması başlattı

Bünyesinde 5 bini aşkın çalışan bulunan Kale Grubu, Çin dışında Uzak Doğu bağlantılı tüm iş seyahatlerini erteledi. Toplantıları mümkün olduğunca video konferans yöntemiyle gerçekleştiren grup, gerek yurtiçi gerekse yurtdışı zorunlu seyahatlere katılmak zorunda kalan çalışanları için havaalanlarında, uçuş sırasında, kalabalık ortamlarda vb. kullanılmak üzere “seyahat kiti” uygulaması başlattı.

Mazda’dan her masaya dezenfektan

Japon otomotiv markası Mazda’nın Türkiye Satış Sonrası Hizmetler Direktörü Tamer Atsan, genel olarak yurt dışı toplantılarını ve eğitimleri iptal ettiklerini söyledi. Çok zorunlu haller dışında yurtiçi seyahatlerde uçak kullanmadıklarını söyleyen atsan, “Halihazırda ofiste çalışmaya devam ediyoruz ancak şirket içinde hijyen kurallara tüm ekibin uymasını istiyoruz, herkesin masasına özel olarak dezenfektan dağıtıldı ve sık sık ellerimizi dezenfekte ediyoruz” dedi.

Ford Otosan da seyahati sınırladı

Türkiye’nin en büyük otomotiv şirketleri arasında yer alan Ford Otosan da diğer şirketlerde uygulanan tedbirleri uygulamaya sokmuş. Şirketin Genel Müdürü Haydar Yenigün, ”Biz de kendi içimizde seyahat ve hijyen ile alakalı önlemler uygulamaya soktuk. Panik yapacak bir şey yok ancak önlem almak gerekiyor” dedi.

İsfanbul AVM, kriz senaryoları hazırladı

İsfanbul AVM Yönetim Direktörü Kemal Baştürk, Türkiye’de henüz görülmediği için şu anda hem mağaza hem de AVM bazında virüs konusunda sadece bilgilendirme eğitimi verdiklerini aktardı. Yine Türkiye’de henüz enfeksiyonun görülmemesi nedeniyle tüm AVM bazında dezenfektasyona başlamadıklarını söyleyen Baştürk, “Ancak enfeksiyonun Türkiye’de ortaya çıkması ve yayılmasına bağlı olarak çeşitli seviyelerde kriz senaryoları hazırladık. Ayrıca virüsün ortaya çıktığı bögelerde çalışan temzilik şirketiyle çalışıyoruz. Onların da bu alanda oluşan deneyimlerinden faydalanacağız” diye konuştu.

Renault, video konferansları artırdı

Fransız otomotiv şirketi Renault, diğer ülkelerde olduğu gibi Türkiye’de de virüse karşı önlemler başladı. Renault Mais Türkiye yetkilileri, şirkette yurtiçi ve yurtdışı seyahatlerin minimum seviyeye indirildiğini ifade etti. Şirkette koronavirüse önlem olarak ayrıca uluslararası toplantıları video konferans yöntemi ile gerçekleştirdiklerini belirtti.

Peugeot’da en ufak rahatsızlığa izin

Peugeot Türkiye Genel Müdürü İbrahim Anaç, şirkette yurt içi ve yurtdışı seyahatlerin iptal edildiğini açıklayarak, “Yurtiçi seyahatler araba ile gidilecek mesafeler için zorunluluk hallerinde yapılıyor. Şirket içi çok yoğun hijyen önlemleri alındı. En ufak rahatsızlığı olan personelin evden çalışmasına izin veriliyor” dedi.

Ekol Lojistik’ten maske ve eldiven

Ekol Lojistik, aldığı önlemlerin bazılarını şu şekilde sıraladı: “Çalışma ortamlar ile ortak alanlarda dezenfeksiyon ve temizlik sıklığı artırıldı. Çalışma ortamlarının sık sık doğal havalandırma ile havalandırılması sağlandı. Ortak alanlarda el dezenfektanlarının sayısı artırıldı. Tüm çalışanlara sahalarda, Coronavirüs toolbox eğitimleri verildi. İşyeri hekimlerimizin verdiği yasal sağlık eğitimlerinin devamında koronavirüs başlığına da yer verildi. Gümrüklü depolarda maske ve eldiven temini başlatıldı. Bulaşıcı grip rahatsızlığı olan personellere istirahat, şoförlere maske ve eldivenler verilmeye başlandı.”

Yan sanayicide tokalaşma yasağı

Türkiye’de üretim yapan yabancı otomotiv yan sanayi firmasından birinin yöneticisi virüs konusunda aldıkları önlemleri şöyle aktardı: “Öncelikli olarak tüm iş seyahatleri iptal edildi. Bu hafta İspanya’da olmam gerekiyordu. Tüm toplanırlar Skype üzerinden yapılacak. Bilgisayar ekran koruyuculara virüs ile ilgili dikkat edilmesi gereken uygulamalar yüklendi. Bu hafta içinde önlem ve uygulama detayını içeren çalışanlara el broşürü, WC’lere afiş ve fabrikada 3 noktaya pankart asıyor olacağız. 3 haftadır tokalaşma yasaklandı. Pek çok yere dezenfektan eklendi. Ofislerin temizliğine masaların silinmesi gibi dezenfektan ile uygulama eklendi. Özel aracı ile gelen çalışan sayısında artış yok. 30 kişi üzerinde katılımcı içeren toplantılara yasaklandı.”

Beta Kimya’da yurtdışı seyahat özel izne bağlı

Kimya sektöründe merkezi yurtdışında olup da Türkiye’de faaliyet gösteren şirketlerde nisan ayı sonuna kadar özel veya iş ile ilgili yurtdışı yasağı olduğu duyumunu aldıklarını bildiren Beta Kimya Yönetim Kurulu Başkanı Adil Pelister, kendi şirketlerinde ise özel izin ile yurtdışı seyahate izin verildiğini belirtti. Yurtdışı seyahate çıkmak zorunda kalan iki çalışanlarına ise hali hazırda özel ev izni verildiğini aktaran Pelister, “Arkadaşlarımızın evden çalışma durumu 14 gün boyunca da devam edecek. Aslında bu arkadaşların testleri de yapıldı ve temiz çıktılar biz yine de bu önlemi doğru buluyoruz” açıklamasında bulundu

Vakıf Yatırım iş yeri temizlik sıklığını artırdı

Vakıf Yatırım Genel Müdürü Kemal Şahin ise Sağlık Bakanlığı’nın açıklamalarını rehber edinerek haftalar önce koronavirüs hakkında broşürler, yönergeler ve alınması gereken tedbirleri tüm personel ile paylaştıklarını söyledi. Ayrıca iş yeri hekimleri tarafından bilgilendirmeler yapıldığını aktaran Kemal Şahin, “Bu dönemde sık sık el yıkamak, öpüşme ve tokalaşmadan kaçınılması, gribal enfeksiyon geçirenlerin kalabalık ortamlardan uzak durması, başkalarına bulaştırmamak için maske kullanması gibi tedbirlerin önemine özellikle dikkat çekildi. Ayrıca iş yerimizin dezenfektasyon işlemlerindeki sıklık artırılmış, tüm katlarda personelimizin kullanımı amacı ile dezenfektan malzemeleri alındı” açıklamasında bulundu.

‘Şirketlerde tedbirden sorumlu bir kişi olmalı’

Enfeksiyon Hastalıkları Derneği Başkanı ve Hacettepe Üniversitesi Tıp Fakültesi Öğretim Üyesi Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, koronavirüsle mücadelenin, normal grip hastalığına göre bir fark içermediğini vurguladı. Ofislerin iyi havalandırılıp, hijyenin sağlanmasının koronavirüsün önlenmesi açısından önemli olduğunu belirten Prof. Dr. Mehmet Ceyhan, her şirkette mutlaka tedbirden sorumlu kişi veya kişilerin belirlenmesi gerektiğini ifade etti. Ceylan, “Sabahları mutlaka ofislerin camları açılmalı, ortak alanların hijyeni sağlanmalı. Öksüren, hapşıran, ateşi olanların bir sağlık kuruluşuna gitmeleri ve işe gelmemeleri, böylece hastalığın yayılmaması gibi sorumluluklar bu kişilerin görevi olmalı” dedi. El temizliğinin maskeden 17 kat daha fazla koruduğuna dikkat çeken Ceyhan ayrıca, şirketlerde hijyen ve ortak alanların kullanımı, hastalığın yayılmaması gibi tedbirler üzerine de eğitimler verilmesi gerektiğinin altını çizdi.