IMF parası bilançoya girdi

Hüseyin KOYUNCUOĞLU

Uluslararası Para Fonu (IMF) ,650 milyar dolar ile tarihinin en büyük SDR-Özel Çekim Hakkı dağıtımını gerçekleştirdiğini duyurdu. IMF Başkanı Kristalina Georgieva, "Dünya için bir taze kan ve eğer akıllıca kullanılırsa bu benzeri görülmemiş krizle mücadele için eşsiz bir fırsat" açıklamasını yaptı.

Üye ülkelerin IMF'deki "kotaları" ile doğrudan orantılı tahsis edilen SDR’la Merkez Bankası’nın da brüt rezervine yaklaşık 6,4 milyar dolar eklenmiş oldu. Merkez Bankası'nın uluslararası rezervler ve döviz pozisyonu tablosunda paylaşılan SDR'larda 13 Ağustos haftası itibarıyla 1 milyar 388 milyon dolarlık pozisyon bulunuyor. 6,4 milyar dolarlık IMF parasının aktarılmasıyla bir sonraki hafta söz konusu tablonun güncel hali de görülmüş olacak.

Ekonomistlerin yaptığı değerlendirmeye göre; SDR aktarımıyla Merkez Bankası'nın brüt rezervleri artacak. Ancak yükümlülükler de artacağından net rezervde bir değişim olmayacak. Yapılan değerlendirmeye göre; brüt rezerv artarken, Merkez Bankası kısa vadeli dış borcu SDR tahsisatı ile artmayacak.

Eski Merkez Bankası Baş Ekonomisti ve Dünya Gazetesi Yazarı Hakan Kara, SDR konusunda yaptığı değerlendirmede "IMF'nin sağladığı SDR imkanını kabaca merkez bankasına açılan sonsuz vadeli bir döviz kredisi gibi düşünebilirsiniz. Rahatlıkla dövize çevrilebilir ve müdahalelerde kullanımı izne tabi değildir. Dolayısıyla swaplara kıyasla çok daha kaliteli bir rezerv varlığıdır" ifadelerini kullandı.

Kurda kısa vadeli etki beklenmiyor

SDR ile birlikte rezervlerde yaşanacak olan artışın Türk Lirası üzerine muhtemel etkilerini değerlendiren Piri Reis Üniversitesi Rektör Yardımcısı ve Dünya Gazetesi yazarı Prof. Dr. Erhan Aslanoğlu, kurlarda kayda değer değişimler yaşanmasını beklemiyor. Son günlerde dolar/TL ve euro/TL kurlarında yaşanan çekilme ve sakinliğin nedenleri arasında bu gelişmenin de olduğunu aktaran Aslanoğlu, "Fiyatların içerisine girmiş bir veri. Son dönemde swap anlaşmaları, cari işlemler gibi ödemeler dengesiyle ilgili döviz arz talebi sağlandı. SDR rezervleri artıracağı beklentisi de fiyatlamalara dahil. TCMB’nin brüt rezervlerini artırmakla birlikte Hazine’nin dolaylı olarak TCMB’nin yükümlülüklerini arttırdığı için net rezerve bir katkı sağlamıyor. SDR IMF’nin üye ülkelere zor zamanlarda borçla ilgili yükümlülüklerini karşılamada sıkıntı olmaması için açtığı bir kredi imkanı" değerlendirmesinde bulundu.

Ekonomist Emrah Lafçı rezervleri artıracak 'IMF parası'nın şu an ihtiyaç olmadığından hemen kullanılmayacağını söyledi. 6,4 milyar dolarlık SDR'da en önemli noktalardan birinin "rezerv paralara kolaylıkla çevrilebilir" olduğunu paylaşan Lafçı, "Beklenen bir durum olduğundan ve hemen kullanmayacağımız için kur üzerinde bugün için etkisi olmaz" yorumunda bulundu.

Geçen haftayı 8,50’nin altında tamamlayan Dolar/TL, haftanın ilk işlem günü 8,43 seviyelerine indi. Piyasalar bu hafta ABD Merkez Bankası'nın (Fed) tahvil alım hızını azaltımının zamanlaması için Başkan Jerome Powell'ın cuma günü yapacağı Jackson Hole toplantısını izliyor.

275 milyar dolar gelişen ülkelere

IMF Başkanı Kristalina Georgieva yaptığı açıklamada; "SDR dağıtımı global ekonomik sisteme ek likidite sağlayacak, ülkelerin döviz rezervlerine eklenecek ve üye ülkelerin yurt içi veya yurt dışı borçlanmaya bağımlılıklarını azaltacak. Ülkeler, SDR dağıtımının sağladığı alanı ekonomilerini desteklemek ve kriz ile mücadelelerini artırmak için kullanabilecek" ifadelerine yer verdi.

Georgieva, 650 milyar doların 275 milyar dolarının gelişmekte olan ülkelere gittiğini bildirdi. Düşük gelirli ülkelere 21 milyar dolar dağıtıldığını belirten Georgieva, bunun bazı ülkeler için GSYH'nin yüzde 6'sına denk geldiğini de ifade etti. "SDR dağıtımı, IMF'in pandemi sürecinde üye ülkeleri desteklemeye yönelik çabalarının önemli bir bileşeni" diye konuşan Goergiva, pandemi karşısında bugüne kadar 85 ülkeye 117 milyar dolar yeni finansman sağladıklarını, 29 ülkeye borç geri ödemelerinde rahatlama imkanı verdiklerini de belirtti.