İmar hakkı aktarımı Meclis'ten geçti: İşte imar hakkı transferi ile ilgili 6 soru ve cevabı
Meclis Genel Kurulu'ndan geçerek yasalaşan Köy Kanunu ile imar rejimine hak aktarımı modeli getirildi. Düzenleme ile vatandaşların mülkiyet hakkı, gerektiğinde başka parsellere de taşınabilecek. Kentsel dönüşüm sürecindeki yapılara el konulması gibi bir durum söz konusu olmayacak.
Meclis Genel Kurulu’ndan geçerek yasalaşan Köy Kanunu ile birlikte imar hakkı transferi modeli getirildi. Bu model, kentsel dönüşüm süreçlerinde vatandaşların tapulu evlerini veya arsalarını başka bir alandaki taşınmazla değiştirebilmesi anlamına gelmiyor. Düzenleme, kamunun ihtiyaçları doğrultusunda planlanan, ancak stratejik olarak fazlasıyla büyük olan ve bu nedenle uzun süren kamulaştırma süreçlerine sahip bölgeleri hedef alıyor.
Yeni Şafak’ın haberine göre; bu düzenleme ile kamulaştırma kanunu kapsamında yer alan, henüz sonuçlanmamış davalara sahip, kamuya mali yük getiren ve bazen vatandaşlara ait taşınmazların bulunduğu arazilerde, imar hakkı korunarak, aynı imar değerine sahip başka bir alanda takas veya trampa yapılması sağlanıyor. İşte, düzenleme ile ilgili merak edilenler:
Yapılara el konulması gibi bir durum söz konusu değil
Düzenleme ile vatandaşların mülkiyet hakkı, gerektiğinde başka parsellere de taşınabilecek. Kentsel dönüşüm sürecindeki yapılara el konulması gibi bir durum söz konusu olmayacak. Aksine kamulaştırma kanunu kapsamında yer alan ancak davaları sonuçlanmayan mülkiyetlerin imar hakkı korunacak. Vatandaşa başka bir alanda aynı imar değerine ve hakkına sahip bir mülk verilecek.
Düzenleme neleri içeriyor?
Düzenleme, yerleşim alanı içinde olup, imar planları kamu hizmet alanlarına ayrılan ancak yıllardır kamu eline geçmemiş vatandaş mülkiyetlerini içeriyor. Vatandaşın mülkiyetinde olup da, 1/1000 ölçekli uygulama imar planında; okul, hastane, sosyal ve kültürel tesis alanı, resmi kurum, idari tesis, belediye hizmet alanı gibi kamu eline geçmesi gereken yerler yasa kapsamında olacak. Bu alanlar kamu kurumlarının ve yerel yönetimlerin planladıkları veya yatırım programlarında bulunmayanlar alanlar. Stratejik olarak planladıkları ihtiyaçlarından fazla alanlar olması nedeniyle de yıllardır kamulaştırılmayan araziler.
Yeni kanun köyleri kapsıyor mu?
Düzenleme, kırsal bölgeleri ve köylük yerleşimlerdeki arazi ve arsaları içermiyor. Büyükşehirlerde, mülkiyet hakkının başka parsellere taşınması amacını taşıyor. Böylece imar aktarımı yapılacak alanlar, belediye mülkiyetindeki alanlardan veya onay alınmak kaydıyla kamuya ait taşınmazlardan ya da Hazine mülkiyetinden karşılanabilecek.
Bu alanda daha önce düzenleme yapildi mi?
2019 yılında da İmar Kanununda yapılan değişiklikle bu gibi yeni mağduriyetlerin oluşmasının önüne geçilmişti. 2019 yılından önce kamu hizmet alanı olarak ayrılan ancak imar kanununun öngördüğü 5 yıllık imar programları kapsamında kamu eline geçemeyen bu alanların çözümü konusundaki belirsizlikler vatandaşı mağdur ettiği için düzenlemeye gidildi.
Aktarım bedeli nasıl tespit edilecek?
Burada imar hakkı aktarımı yapılacak alanlara, kamulaştırma kanunu kapsamında tespit edilen bedel göre, yine aynı değere karşılık gelen yerler verilecek. İmar Hakkı Aktarımı iş ve işlem süreçleri Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığınca yayımlanacak yönetmelik ile belirlenecek. Bedel anlamında tesis edilecek tüm işlemler ise kamulaştırma kanunu, Sermaye Piyasaları Kurulu (SPK) mevzuatı, gayrimenkul değerleme esaslarına göre tesis edilecek.
Hangi sorunlar çözülecek?
Yıllardır kamulaştırmaya konu edilmeyen bu alanlar, vatandaşların mülkiyet haklarının süresi belli olmayan bir şekilde kısıtlanmasına neden oluyor. Hatta bu durum kamu kurumları ve yerel yönetimler ile vatandaşları uzun yıllar sürecek kamulaştırmasız el atma davaları ile karşı karşıya getiriyor. Kamu kurumları ve yerel yönetimler ile vatandaşların hukuki olarak karşı karşıya getiren anlaşmazlıkları düzenleme kapsamında çözüme kavuşacak. Uzun süreli istimlak davalarının kurumlar ve yerel yönetimlere getirdiği mali yük ortadan kalkacak. İmar planlarında kamu hizmet alanlarına ayrılmış ancak kamu eline henüz geçişi sağlanamamış içerisinde vatandaş mülkiyetlerinin de bulunduğu bu yerler kamulaştırılacak.
