İmalat PMI’de sene başından bu yana en belirgin bozulma

İstanbul Sanayi Odası (İSO) Türkiye İmalat PMI anketinin Haziran 2024 dönemi sonuçları açıklandı.

Eşik değer olan 50'nin üzerinde ölçülen tüm rakamların sektörde iyileşmeye işaret ettiği anket sonuçlarına göre, mayıs ayında 48,4 seviyesinde kaydedilen manşet PMI, haziranda 47,9'a gerileyerek üst üste üçüncü ay eşik değerin altında gerçekleşti.

Endeks Türk imalat sektörünün faaliyet koşullarında hafif bir bozulmaya işaret ederken, bu bozulmanın 2024'ün başından bu yana en belirgin düzeyde olduğu kaydedildi.

Talep koşullarındaki zayıflık, sektörlerin faaliyet koşulları üzerinde belirleyici olmaya devam ederken, bu zayıflık hem yeni siparişlerde hem de üretimde yavaşlamanın sürmesine sebep oldu.

Yeni siparişlerdeki düşüş, iç ve dış pazarlardaki zayıflık nedeniyle mayısa kıyasla hızlandı. Yurt dışından alınan yeni siparişlerdeki yavaşlama ise toplam yeni siparişlerdekine göre daha ılımlı seyretti.

Satın alma maliyetlerinde artış olduğunu bildiren anket katılımcıları, bu durumun yüksek ham madde ve deniz taşımacılığı fiyatlarının yanı sıra liradaki zayıflıktan kaynaklandığını ifade etti.

Maliyet enflasyonundaki gevşeme ve talepteki durgunluk dolayısıyla firmaların kendi satış fiyatlarını artırma hızı da son 4,5 yılın en düşük düzeyine geriledi. Kızıldeniz'de yaşanan sorunlar başta olmak üzere ortaya çıkan sorunlar, tedarikçilerin teslimat sürelerinin daha da uzamasına yol açtı.

2 sektör yeni siparişleri artırdı

Türkiye Sektörel PMI raporu, haziranda imalat sektörünün büyük bölümünde zorlu faaliyet koşullarının devam ettiğine işaret etti. Sektörlerin çoğunluğunda üretim ve yeni siparişler yavaşlama kaydederken, istihdam ise hemen hemen tüm faaliyet gruplarında azaldı. Girdi maliyetleri enflasyonunun tüm sektörlerde gerilemesi ve bazı sektörlerin nihai ürün fiyatlarını düşürmesi, anketin pozitif gelişmeleri olarak öne çıktı.

Takip edilen 10 sektör içerisinde yeni siparişleri artırabilenlerin sayısı haziranda 2 oldu. Yeni siparişler, makine ve metal ürünlerinde üst üste iki ay artarken gıda ürünlerinde ise daralmadan ılımlı büyümeye geçti.

Yeni ihracat siparişlerinde görece pozitif bir tablo ortaya çıkarken 10 sektörden 4'ünde artış gözlendi. Özellikle makine ve metal ürünlerinin yurt dışından alınan yeni işleri belirgin bir genişleme kaydetti.

Ağaç ve kağıt ürünlerinde girdi fiyatlarındaki enflasyon geriledi

İş yüklerinin azalmasıyla hemen hemen tüm sektörlerde istihdam düşüş gösterirken, bu eğilimin istisnası makine ve metal ürünleri sektöründe görüldü. İstihdam artıran sektör sayısı 2020'deki salgın kaynaklı kısıtlamalardan bu yana en düşük düzeye geriledi. İstihdamda en belirgin daralma ise tekstil sektöründe meydana geldi.

Maliyet baskılarının genel olarak azalması ve girdi fiyatlarındaki artışın bir önceki aya göre tüm sektörlerde hız kesmesi, anketin görece pozitif gelişmesine neden oldu.

Girdi fiyatları enflasyonundaki en sert düşüş ağaç ve kağıt ürünlerinde kaydedilirken, en zayıf maliyet artışı makine ve metal ürünlerinde görüldü. Girdi fiyatlarının en hızlı arttığı sektör ise metalik olmayan mineral ürünler oldu.

Endekse ilişkin değerlendirme yapan S&P Global Market Intelligence Ekonomi Direktörü Andrew Harker, şunları kaydetti: “Talepte devam eden durağan seyir, imalat sektörünün istihdam verilerinde daha belirgin hissedilmeye başlandı. Türk firmaları, ayrılan personelini yenileri ile ikame etmek konusunda isteksizlik gösterdi ve buna bağlı olarak da istihdam Ekim 2022'den bu yana en yüksek oranda daraldı. Diğer taraftan, firmalar maliyet enflasyonundaki gerilemeden faydalanarak haziranda nihai ürün fiyatlarında artışları daha ılımlı düzeyde tutma imkanı buldu. Bu durumun, önümüzdeki aylarda talebe destek sağlaması açısından faydalı olabileceği değerlendiriliyor."