İmalat 3. çeyreğe hız keserek başladı

Hilal SARI

Küresel imalat sektörünün ağustos ayındaki seyrine ilişkin bugün açıklanan nihai İmalat PMI verileri Asya’da fabrikaların ve imalat sektörünün vaka sayılarını birçok ülkede artıran Delta varyantına karşı alınan önlemlerle, yükselen hammadde fiyatlarıyla ve tedarik zincirinde kısıtlamalardan kaynaklanan sıkışmalarla 3. çeyreğe hız keserek başladığını ortaya koyuyor.

Çin fabrikalarının faaliyeti ağustosta bir buçuk yıla yakın bir sürenin ardından tekrar daraldı. IHS Markit ve Caixin tarafından açıklanan Çin İmalat PMI, temmuzdaki 50,3 düzeyinden 49,2’ye gerileyerek Nisan 2020’den bu yana ilk kez daralmaya işaret eden 50 altı bölgeye indi. Anket katılımcıları vakalardaki artış ve üretimi etkileyen kısıtlamaların talebi baskıladığını ve tedarik zincirlerinde zorluklara yol açtığını aktardı.

Temmuzda sert daralmaya işaret ederek 44,6 düzeyine gerilemiş olan ASEAN Bölgesi İmalat PMI, ağustosta da düşüşünü sürdürdü ve üreticilerin önümüzdeki yıla ilişkin üretim beklentileri 13 ayın en düşüğüne geriledi. Mayıs 2020’den bu yana ilk kez ASEAN İmalat PMI verisine katılan 7 ülkede de imalat sektörüne ilişkin koşullar kötüleşti. En sert daralma ise hala darbenin etkilerinin görüldüğü Myanmar’da yaşandı ve PMI verisi 36,5 ile rekor dip düzeye indi. Vietnamda da manşet veri 40,2’ye geriledi. Malezya ve Endonezya’da da imalat sektörleri daralmaya devam etti ancak daralmanın hızında yavaşlama görülüyor. İki ülkenin ağustos PMI verisi sırasıyla 43,4 vee 43,7’ye yükseldi. Rusya’da talepteki zayıflıkla imalat 50’nin altında daha da geriledi. 

Euro Bölgesi ve ABD’den yavaşlama işaretleri

2. çeyrekte imalat sektörü tarihi rekorlar kıran Euro Bölgesi ve ABD ekonomileri de hem tedarik zinciri sıkışmaları hem de COVID-19 vakalarını tekrar yükselten Delta ile 3. çeyreğe hız keserek giriş yapıyor. Euro Bölgesi İmalat PMI temmuzdaki 62,8 düzeyinden ağustosta 61,4’e geriledi. ABD İmalat PMI verisi ise yeni siparişlerde kayda değer bir artış olmasına ve güçlü talebin sürmesine karşın, malzeme kısıtları nedeniyle üretim büyümesinin hız kesmeye başladığına işaret etti. Almanya ve Fransa gibi Türkiye’nin en büyük ihracat pazarları arasında olan bazı Euro Bölgesi ekonomilerinde imalat sektörü güçlü seyrini korusa da büyüme hızı 6 ayın en düşüğüne geriledi. Yunanistan’da 59,3’lük PMI verisi 256 ayın en güçlü imalat büyümesine işaret ederken, İtalya ve İspanya’da da endeks iki ayın zirvesinde.

3. çeyrek perakende satışlar beklendiği gibi olmayabilir

ALMANYA perakende satışlar temmuzda beklentilerin çok üzerinde düşerek ekonominin 3. çeyreğe zayıf bir başlangıç yapmakta olduğunun sinyalini verdi. Almanya Federal İstatistik Ofisi tarafından açıklanan temmuz ayı perakende satışları haziranda yüzde 4,5’lik artışın ardından temmuzda sadece yüzde 0,9 düşmesi bekleniyordu ancak satışlar bir önceki aya göre yüzde 5,1 düştü. Perakende satışlar yıllık bazda ise yüzde 0,3 düşüş kaydetti. Pandeminin başlamadığı Şubat 2020’ye göre ise perakende satışlarda yüzde 3,8’lik bir artış olduğu belirtiliyor. Hammadde ve aramallarda görülen tedarik sorunları, artan COVID-19 vakalarıyla birlikte şirketlerin gelecek aylardaki öngörülerinin bozulmasına neden oluyor. Analistler gelecek aylarda perakende satışların yine de artış yaşayabileceğini ancak hane halkı harcamalarının 3. çeyrekte beklendiği kadar güçlü olmayabileceğini söylüyor.

İngiltere’de faaliyetlerdeki rekor hıza rağmen imalat hız kesiyor 

İmalat PMI verisi ağustosta beklendiği kadar gerilemeyen ancak yine de 60,3 ile altı ayın en düşük imalat büyümesi kaydedilen İngiltere’de özel sektör faaliyetleri rekora yakın hızda büyümeye devam ediyor. Ancak tedarik zincirindeki sıkışmalar ve ülkede kamyon şoförü bulunamamasına kadar varan insan kaynağı darboğazlarıyla birlikte büyümenin hızında bir düşüş de görülmekte. Küresel deniz taşımacılığında ve limanlarda yaşanan sıkışmalar, çip krizi ve motorlu araç gibi bazı ürünlerin üretiminde yaşanan kısıtlar İngiltere imalat sektöründe de çarkları yavaşlatıyor. İngiltere Sanayi Konfederasyonu dün yaptığı açıklamalarda Ağustosa kadar geçen üç aylık süreçte Mayıs 2014’ten bu yana görülen en güçlü çeyreklik büyümenin kaydedildiğini söyledi ancak şu uyarıyı ekledi: “Ancak imalat faliyetleri yavaşladı ve şirketlerin büyük bir kısmı tedarik zinciri sorunları ve çalışan açığı nedeniyle gelecek üç ayda büyümenin hızının yavaşlamasını öngörüyor.”

Rakamlar

61,4

Euro Bölgesi İmalat PMI, Ağustos

49,2

Çin İmalat PMI, Ağustos