İhracatçı Avrupa’daki kayıplarını uzak ülkelerden telafi edecek

İmam GÜNEŞ / İSTANBUL

Küresel resesyon endişesi ve enerji fiyatlarındaki yükseliş nedeniyle negatif yönde etkilenen ihracatçılar, Avrupa’dan gelecek siparişlerin azalmasıyla alternatif arayışına girdi. Ticaret Bakanı Mehmet Muş’un temmuz ayında lansmanını yaptığı ve ilave teşviklerin verildiği “Uzak Ülkeler Stratejisi” kapsamında ihracatçılar potansiyeli yüksek olan uzak pazarlarda büyüyecek. Özellikle dış ticaret açığının fazla olduğu, geleneksel pazarların dışında kalan uzak ülkelerle ticaretin geliştirilmesi amaçlanan proje için bakanlık, Türkiye İhracatçılar Meclisi’ne (TİM) ilgili ülkelere heyetler düzenlemesi yönünde talimat verdi.

Uzun vadede 80 milyar dolar hedefleniyor

2023 yılında yapılacak heyetlerle birlikte özellikle yılın ilk yarısında Avrupa pazarında yaşanması kuvvetli olan daralmanın uzak pazarlardan telafi edilmesi amaçlanıyor. Uzak Ülkeler Strajesi ile uzun vadede 85 trilyon dolar büyüklüğe sahip dünya ekonomisinden yüzde 64 pay alan, ortalama mesafesi 8 bin 500 kilometre olan 18 ülkeye yönelik ihracatın 4 katına çıkarılarak 80 milyar dolar üzeri bir gelire ulaşılması hedefl eniyor. İhracatçılar, bu hedef kapsamında ABD, Avustralya, Brezilya, Çin, Endonezya, Filipinler, Güney Afrika Cumhuriyeti, Güney Kore, Hindistan, Japonya, Kanada, Malezya, Meksika, Nijerya, Pakistan, Şili, Tayland, Vietnam’ın yolunu tutacak. Bu ülkelere geçen yıl yaklaşık 30,3 milyar dolar ihracat yapılırken, toplam ihracatımızdaki payı yüzde 13,34 oldu. Bu yılın ilk 10 ayında ise yaklaşık 28,5 milyar dolar ihracat yaptığımız hedef ülkeler, toplam ihracatımızdan yüzde 13,56 pay aldı.

İhracatçı, 2023’te temkinli yol alacak

Küresel resesyon endişesinin dünya çelik sektörünü negatif yönde etkilediğine değinen Çelik İhracatçıları Birliği (ÇİB) Başkanı Adnan Aslan, “Talepte yavaşlama 2023 yılında da bu şekilde devam ederse büyümeden çok, yine mevcudu koruma hususunda bir takım çalışmalar yapmamızı gerektirecek. Sektörde yüksek katma değerli ürün geliştirme kültürünün oluşturulması, ihracatta artışa ve ithalatın azaltılmasına önemli katkı sağlamak üzere faaliyetlerde bulunacağız. Ayrıca, Rusya ve Ukrayna’nın etkinliğinin azalmasıyla Kuzey Afrika ve Orta Doğu pazarlarının yanı sıra Güney Amerika pazarına da yoğunlaşacağız” ifadelerini kullandı.

Pazar çeşitliliği sağlamanın ihracatçılar için her zamankinden daha önemli duruma geldiğinin altını çizen İstanbul Demir ve Demir Dışı Metaller İhracatçıları Birliği (İDDMİB) Başkanı Çetin Tecdelioğlu, “Sadece tek bir bölgeye yapılan yüksek ihracat bizi darboğaza sokabilir. O sebeple bakanlığımızın açıkladığı Uzak Ülkeler Stratejisi doğrultusunda yeni pazarlar bulmamız ve pazar paylarımızı çeşitlendirmemiz gerekiyor. Önümüzdeki yıl Afrika, ABD, Meksika, Kanada, Brezilya gibi ülkeleri hedefimize aldık. 2023 için olmazsa olmazlarımız; temkinli yol almak, varlığımızı korumak ve sonrasında büyümek için açılım kararı almak, katma değerli üretim için çalışmalar yapmak olarak” diye konuştu.

Temasta olunmayan ülkeler hedefe alındı

Ticaret Bakanlığı’nın Uzak Ülkeler Stratejisi kapsamında yeteri kadar pay alamadıkları pazarlarda stratejik faaliyetler gerçekleştirmeyi planladıklarını belirten İstanbul Tekstil ve Hammaddeleri İhracatçıları Birliği (İTHİB) Başkanı Ahmet Öksüz, “Tek pazar odaklı çalışmamamız ve farklı pazar şartlarına uygun ürün çeşitliliğine sahip olmamız en önemli avantajlarımızdan birisi. 2023'ün ilk yarısında bakanlığımızın destekleriyle Brezilya, Şili, Dominik ve Güney Kore'ye ticaret heyetleri düzenlemeyi planladık. İkinci yarıda ise Avustralya pazarına odaklandık. Bu sayede hem ihracatımızı artırırken hem de yaşanan ve yaşanması muhtemel olan bölgesel krizlerin sektörümüz üzerindeki etkisini olabildiğince azaltmayı hedefliyoruz” dedi.

Sektör özelinde ihracatta bir yavaşlama beklemediklerini ancak Ticaret Bakanlığı’nın belirlediği Uzak Ülkeler Strateji kapsamında potansiyeli yüksek pazarlardan daha fazla pay almak istediklerini belirten İstanbul Hububat Bakliyat Yağlı Tohumlar ve Mamulleri İhracatçıları Birliği (İHBİR) Başkanı Kazım Taycı, “Önümüzdeki yıl Rusya, Dubai ve Almanya’da fuar gerçekleştireceğiz. Bakanlığımızın verdiği desteklerden faydalanmak isteyen tüm üyelerimiz için çalışmalarımıza başladık. Türkiye’ye coğrafi olarak uzak olan ve temasta olamadığımız Güney Amerika ve Uzakdoğu gibi ülkelere ihracatımızı artırmak için faaliyetlerimizi hız kesmeden sürdüreceğiz” açıklamasını yaptı.

E-ihracatın 2025’te ihracattan yüzde 5 pay alması bekleniyor

Avrupa’nın yaşadığı enerji krizinin yılın ilk yarısında siparişlerde düşüşe yol açacağını belirten ihracatçılar, yeni ve uzak pazarlara yöneldi. İhracat ağını geliştirmek isteyen ihracatçılar için de e-ticaret önümüzdeki yıl daha fazla önem kazanacak. E-ihracatın 2021 yılında Türkiye’nin 225 milyar dolarlık genel ihracatından yüzde 1,3 pay aldığını hatırlatan TradeAtlas CEO’su Ali Emek, “Ticaret Bakanlığı tarafından e-ihracatı teşvik etmek amacıyla açıklanan yeni destek mekanizmaları ve eylem planlarıyla, e-ihracatın 2025 yılı itibarıyla genel ihracat içindeki payının en az yüzde 5’e, 2030 yılında ise yüzde 10’luk paya erişmesi öngörülüyor. Türkiye’deki firmaların dijital dönüşüme ayak uydurması, küresel e-ihracat pazarlarından daha fazla pay alabilmek için ticari istihbarat faaliyetlerini artırması gerekiyor” şeklinde konuştu.

Lojistik altyapı için hazırlıklar başladı

İhracatçı birlikleri, uzak pazarlarda müşterinin adresine teslimat yapabilmek için lojistik faaliyetlere odaklandı. Bu konuda Dış Ticaret Sermaye Şirketleri’nin (DTSŞ) know-how’ından yararlanmak isteyen ihracatçılar, görüşmelerini sıklaştırdı. İhracatçı birliklerinin görüştüğü DTSŞ’lerden biri de TGS Dış Ticaret. DTSŞ’lerin daha verimli ve etkin kullanılması için ihracatçı birlikleriyle görüş alışverişinde bulunduklarını kaydeden TGS Dış Ticaret A.Ş. Genel Müdürü Engin Nukan, lojistiğin rekabette avantaj sağladığına dikkat çekti. Nukan, bu amaçla ihracatın çatı kuruluşu Türkiye İhracatçılar Meclisi (TİM) ve ihracatçı birliklerinin kendilerinden talep edebileceği tüm organizasyonları yapmak üzere hazırlıklarını sürdürdüklerini belirtti.