İhracat pazarlarımız için 2023 zor geçecek

Elif KARACA

Uluslararası Para Fonu (IMF) yayınladığı Dünya Ekonomik Görünümü güncelleme raporunda 2023 için küresel büyüme tahminini Ekim’de açıkladığı yüzde 2,7 seviyesinden yüzde 2,9’a yükseltti. IMF’nin bu açıklaması yukarı yönlü bir revizyona işaret etse de, esasında yüzde 3,4 olarak belirlenen 2022 yılı küresel büyüme tahmininin epey altında yer aldı. IMF bir yandan, Ekim 2022’de yayınlanan Dünya Ekonomik Görünüm Raporu'na kıyasla bazı risklerin daha ılımlı hale geldiği ve Çin’in COVID- 19 kısıtlamalarını kaldırarak yeniden açılmasının beklenenden hızlı bir toparlanmanın önünü açtığına dikkat çekse de temel risklerin devam ettiğini belirtiyor. Merkez bankalarının yüksek enflasyonla mücadele amacıyla yaptıkları faiz artışları ve Ukrayna’da devam eden savaşın ekonomik aktivite üzerinde baskı oluşturmaya devam etmesi bekleniyor.

IMF küresel büyüme için yaptığı yukarı yönlü revizyona benzer şekilde euro bölgesi için 2023 yılı büyüme beklentisini de yüzde 0,5'den yüzde 0,7'ye yükseltti. Euro bölgesi için 2024 yılı büyüme tahmini yüzde 1,8'den yüzde 1,6'ya revize edildi. Bu yıl yüzde 0,3 küçülmesi öngörülen Almanya ekonomisinin büyüme tahmini yüzde 0,1'e çıkarılırken, benzer şekilde bu yıl yüzde 0,2 daralması beklenen İtalya ekonomisinin büyüme tahmini yüzde 0,6'ya yükseltildi. Fransa'nın 2023 büyüme tahmini ise yüzde 0,7 olarak korundu. Ekim’de yayınlanan raporda bu yıl yüzde 0,3 büyümesi öngörülen İngiltere ekonomisinin 2023'te yüzde 0,6 küçülmesinin beklendiği kaydedildi.

Ukrayna'daki savaş tırmanırsa...

2022’de yüzde 3,5 büyümesi beklenen euro bölgesinin 2023 yılında, yapılan 0,2 puanlık yukarı yönlü revizyona rağmen sadece yüzde 0,7 büyümesi bekleniyor. Fon, Ukrayna'daki savaşın tırmanması durumunda, enerji ve gıda fiyatlarının daha da artırabileceğine; Çin’de gelişebilecek yeni yayılmalar ve emlak sektöründeki sıkıntıların derinleşmesinin de aşağı yönlü riskler arasında yer aldığına dikkat çekiyor. Manşet enflasyon birçok ülkede düşmüş olsa da, finansal koşulların zamanından önce gevşemesi, çekirdek enflasyon değerlerinin düşmemesi halinde piyasaları ani yeniden fiyatlamalara karşı savunmasız bırakıyor. IMF baş ekonomisti Pierre-Olivier Gourinchas, özellikle Avrupa gibi reel faiz oranlarının düşük kaldığı ülkelerde, para politikası yöneticilerinin enflasyonun düşüş yolunda olduğundan iyice emin olmaları gerektiğini, fiyat dinamiklerinde neler olup bittiğinin ve ekonominin nasıl tepki verdiğinin iyi değerlendirilmesi gerektiğini söylüyor.

Parasal sıkılaştırmanın etkileri, hayat pahalılığı ve zayıf dış talep işleri zorlaştırıyor

Euro bölgesi için dün açıklanan ve 2022'nin son çeyreğinde yüzde 0,1 büyümeye işaret eden son veriye rağmen, çok sayıda ekonomist bu yılın ilk yarısında euro bölgesi için resesyonun kaçınılmaz olduğu görüşünde. ECB'nin politika sıkılaştırmasının etkilerinin giderek daha çok hissedilmesi, hanehalklarının hayat pahalılığıyla zorlu mücadelesi ve dış talepte durgunluğun devam etmesi bu beklentinin dayandırıldığı başlıca unsurlar olarak gösteriliyor. Özetle IMF’nin, en büyük ihracat pazarlarımız arasında yer alan euro bölgesi ülkeleri ve İngiltere ekonomisi için beklentileri, bir miktar yukarı yönlü revizyona rağmen hiç de parlak değil. IMF’nin yaptığı son güncellemede Türkiye için 2022 büyüme beklentisini yüzde 5’ten yüzde 5,5’e yükseltip, 2023 ve 2024 büyüme tahminlerini yüzde 3’te tutup değiştirmemesinde, bulunduğumuz bölgeye ve başlıca ticaret ortaklarımıza ilişkilerin beklentilerin önemli bir payının olduğu yüksek ihtimal.