"Her 100 liralık borç 147 liralık yeni bir borç ile kapatılıyor"
Hazine'nin Ağustos ayında iç borç çevirme oranı yüzde 147,7 olurken tabloyu yorumlayan Pazarlama ve İşletme Uzmanı Volkan Soykan, "Bu her 100 liralık borcun 147 liralık yeni bir borç ile kapatıldığını gösteriyor." dedi.
Orta Vadeli Program, kararlılıkla sürdürülürken, ekonomiden yansıyan bazı veriler ise endişe yaratmaya devam ediyor. Son verilere göre Türkiye'de çalışma çağındaki her dört kişiden biri işsiz. Analistler, işsizlik oranlarına dikkat çekerken, konkordato, karşılıksız çek ve protestolu senet artışlarına dikkat edilmesi uyarısında bulunuyorlar.
Ekonomi yönetiminin odağında Orta Vadeli Programın güçlendirilmesi yer alırken, para, maliye ve gelir politikalarını uyum içinde yürütülerek tek haneli enflasyona ulaşılması hedefleniyor.
Piyasalarda en çok merak edilen konuların başında yıl sonunda faiz indiriminin olup olmayacağı geliyor. Banka mevduatlarına yönelik önemli sayılacak son değerlendirme ise HSBC'den geldi.
Merkez Bankasının faiz indirimlerine yönelik değerlendirme yayımlayan HSBC'nin raporunda; "Türkiye için bu yıl hala parasal gevşeme görmüyoruz, ancak 2025'te faiz indirimlerinin önden yüklenmesini bekliyoruz" görüşleri dikkat çekti. Uzmanlar ise yılın son çeyreğinde beklenen faiz indirimleri için "raporlarda yavaş yavaş 2025’e kayıyor" bilgisini paylaşıyorlar.
"Konkordato, karşılıksız çek ve protestolu senet artışlarına dikkat"
Ekonomik tabloda en olumsuz veriler ise işsizlik rakamlarından yansıdı TÜİK verilerine göre Türkiye'de işsizlik oranı Temmuz'da yüzde 8,8 olurken, genç nüfusta işsizlik oranı da bir önceki aya göre 1 puan azalarak yüzde 16.6 oldu. Geniş tanımlı işsizlik ise yüzde 25.6 olarak kayda girdi. Son verilere göre çalışma çağındaki her dört kişiden birinin işsiz olduğu ortaya çıktı. Öte yandan TÜİK verilerine göre, Temmuz'da sanayi üretimi yıllık bazda yüzde 3,9 geriledi. Haziran ayında daha önce yüzde 4,7 olarak açıklanan daralma da yüzde 5'e revize edildi. Sanayi üretimi öngörülenden daha hızlı daralması endişe yaratırken, analistlerden, konkordato, karşılıksız çek ve protestolu senet artışlarına dikkat edilmesi uyarıları da geldi.
Akaryakıt fiyatlarında ivme hangi yöne çevrilecek?
Uluslararası piyasalarda ise iki başlık öne çıkıyor. Morgan Stanley, Avrupa Merkez Bankası (AMB) faiz indirimlerine hız verirken Euro'nun yüzde 7 değer kaybedeceğini öngörüyor. Brent petrolde düşüş, devam ediyor. Bazı analistlere göre ham petrol fiyatlarında yakın zamanda 60 dolar seviyeleri de test edilebilir. Türkiye'deki akaryakıt fiyatlarında düşüş olacağı da tahminler arasında.
Borç daha büyük borçla kapanıyor
Hazine'nin Ağustos ayında iç borç çevirme oranı yüzde 147,7 olurken tabloyu yorumlayan Pazarlama ve İşletme Uzmanı Volkan Soykan, Haber Global'e yaptığı açıklamada, "Bu her 100 liralık borcun 147 liralık yeni bir borç ile kapatıldığını gösteriyor. Ağustos ayındaki iç borcun ortalama maliyeti ise yüzde 40,97 oldu. 2004'ten bu yana en yüksek borçlanma maliyeti olan ikinci ay. En yüksek maliyetle borçlanılan ay ise geçtiğimiz Temmuz’du" dedi.
Fitch notu
Soykan ayrıca, şu tespitleri dile getirdi: "Fitch, Türkiye'nin kredi notunu B+'dan "BB-'ye yükseltirken, görünümü pozitiften 'durağan'a revize etti; Genel beklenti 'pozitif' görünüm ile notun 'BB-'ye çıkacağı yönündeydi. Görünümün durağan olması bir süre not artışı olmayacağı şeklinde değerlendirilebilir."
"2024 yıl sonu büyüme beklentisi yüzde 4’ten yüzde 3,5’e düşürülürken, enflasyon tahmini ise yüzde 33’ten yüzde 41,5’e çıkarıldı. Öte yandan ticari kredilerde büyüme hızı iki haftada 6,2 puan geriledi. 13 haftalık, yıllıklandırılmış ve kur etkisinden arındırılmış ticari kredi büyümesi yüzde 20,3’e düşmüş durumda. Önümüzde sıkıntılı bir yıllık süreç olduğunu bilinmesi gerekir.
İstanbul Sanayi Odası Türkiye İmalat Sektörü İhracat İklimi Endeksi, Ağustos’ta bir önceki aya göre 0,5 puan artışla 51,3’e yükselirken, Ocak ayından bu yana devam eden 50 eşik değerin üzerindeki seyrini sekizinci aya taşıdı. İhracat iklimindeki olumlu seyir önemli. Zira ihracatın gerçek belirleyicisi dış talep."
