Helal kalite altyapısına yönelik 9 ülkeyle müzakereler sürüyor

Helal Akreditasyon Kurumu (HAK) Başkanı Zafer Soylu, küresel seviyede işleyen bir helal kalite altyapısının tesisi ve geliştirilmesi amacıyla müzakere çalışmalarının davam ettiğini söyledi.

Soylu, HAK'ın kamu tüzel kişiliği bulunan, idari ve mali özerkliğe sahip, özel bütçeli bir kuruluş olduğunu ve Türkiye'de helal akreditasyon hizmeti sunma yetkisine sahip tek kurum sıfatıyla faaliyetlerini sürdürdüğünü söyledi.

Kurumun, karar merci olan yönetim kurulunun 2019'da tamamlanmasıyla resmi olarak faaliyetlerine başladığını ifade eden Soylu, "HAK, kurumsal kapasitesinin güçlendirilmesi, faaliyet hacminin ve çeşidinin artırılması için çalışmalarına titizlikle devam ediyor. Bu kapsamda, HAK'ın akreditasyon faaliyetlerini yürütmesine yönelik altyapının oluşturulması için 4 yönetmelik ve 2 tebliğ Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe alındı." diye konuştu.

Soylu, mevzuatla temel çerçevesi çizilen helal akreditasyon hizmetlerinin hangi kurallara göre yürütüleceğine dair 60'tan fazla kılavuz ve rehber hazırlandığı bilgisini vererek, söz konusu dokümanların, HAK tarafından yapılan tüm denetimlerden elde edilen tecrübelerden de yararlanılarak ihtiyaç halinde güncellendiğini bildirdi.

Kuruma başvuruları çevrim içi yapabilme imkanı da veren Helal Akreditasyon Sistemi'nin (HAKSİS) geliştirilerek işler hale getirildiğine işaret eden Soylu, şu bilgileri verdi: "Kuruluşundan bu yana fiziki ve beşeri altyapı çalışmaları bitirilmiş, bu kapsamda HAK bünyesinde yer alan personel, İslam İşbirliği Teşkilatının (İİT) ilgili kuruluşu olan İslam Ülkeleri Standartlar ve Metroloji Enstitüsü (SMIIC) ve Uluslararası Standartlar Örgütü (ISO) tarafından yayımlanan uluslararası standartlara yönelik toplam 7 ay süren yoğun bir eğitim programından geçirilmiştir. Helal akreditasyon faaliyetlerinin gerçekleştirilmesi için denetimlerde görevlendirilmek üzere alanında uzman kurum personeli ve dış personelin yer aldığı denetçi ve teknik uzman havuzu oluşturulmuştur. Bu havuz sayesinde istenilen nitelikteki denetçi veya teknik uzmana erişim kolaylıkla sağlanıyor."

SMIIC ile yapılan iş birliği protokolü neticesinde OIC/SMIIC helal standartları konusunda teknik personel yetiştirilmesi misyonuyla bir eğitim üssü olma yolunda ilerlediklerini anlatan Soylu, "Bu kapsamda, bugüne kadar yurt içi ve dışından katılımcılara yönelik 10 eğitim programı düzenlendi ve bu eğitimlere 20'yi aşkın ülkeden 250 kişi katılım sağladı. Ayrıca SMIIC tarafından verilen çeşitli eğitimlere de kurumumuz personelince eğitmen olarak katılım gösterildi." dedi.

HAK hizmet kapsamını genişletti

HAK'ın faaliyet alanının genişletilmesi ve çeşitlendirilmesine yönelik adımlara da değinen Soylu, helal alanında çalışan ve çalışacak kişileri belgelendiren kuruluşların ve helal belgelendirme alanında sıklıkla kullanılan deneyleri gerçekleştiren laboratuvarların OIC/SMIIC Standartları uyarınca akreditasyonuna yönelik program oluşturma çalışmalarının tamamlandığını ve ilk başvuruların alınmaya başlandığını dile getirdi.

Ayrıca, SMIIC bünyesinde teşkil edilen gıda ve hizmet sektörleri gibi kritik uygulama alanlarında helal standardı oluşturmakla ilgilenen teknik komitelere katılarak, ülke menfaatleri doğrultusunda uluslararası standartların şekillendirilmesi için katkıda bulunulduğunu vurgulayan Soylu, "Uluslararası arenada helal belgeli ürün ticaretinde teknik engelleri ortadan kaldırmak, helal belgelendirme ve akreditasyon alanında farkındalığı artırmak ve tüketici güvenine sahip helal kalite altyapısı sistemi kurabilmek adına, İİT üyesi ülkeler, üniversiteler ve derneklerle iş birliği çalışmaları yürütülüyor." ifadelerini kullandı.

HAK'ın ilk olarak gıdaya yönelik helal akreditasyon programıyla hizmet sunmaya başladığını hatırlatan Soylu, kurumun bu yıl itibarıyla SMIIC tarafından yayımlanan yeni standartlara uyum sağladığını kaydetti.

Soylu, HAK'ın gıdanın yanında kozmetik, turizm, personel ve laboratuvar alanlarında da akreditasyon hizmeti verilmesi için programlar oluşturarak hizmet kapsamını genişlettiğini belirterek, şöyle konuştu: "İlk başvurular alınmıştır. 'Personel Belgelendirme Kuruluşlarının Helal Akreditasyonu Programı' ile helal alanında yetkin insan kaynağının oluşturulması hedeflenmektedir. 'Helal Uygunluk Alanında Deney Yapan Laboratuvarların Akreditasyonu Pogramı' ile de özellikle helal ürün belgelendirmesinde sıklıkla kullanılan önemli analizlerin gerçekleştirildiği laboratuvarlar için SMIIC kurallarına göre akreditasyon hizmeti sağlanmaktadır. Ayrıca, her bir ürün sevkiyatının müşteriye ulaşmadan önce teknik spesifikasyonlarına göre denetlenmesi, incelenmesi ve belgelendirilmesi anlamına gelen 'helal muayene standardı' kapsamında da akreditasyon çalışmalarına başlanacak. HAK'ın oluşturduğu bu akreditasyon programları dünyada ilk olma niteliği taşımakta ve ülkemizin yurt dışındaki helal belgelendirme pazarında da kural koyucu statüsünü güçlendirmektedir."

Ekim 2019 itibarıyla resmi olarak akreditasyon başvurusu işleme almaya başlayan HAK'a söz konusu tarihten itibaren 23'ü yerli ve 22'si yabancı olmak üzere 45 helal belgelendirme kuruluşundan kapsam genişletme başvurusu da dahil, 50 akreditasyon talebi geldiğini aktaran Soylu, bu taleplerin hepsine başvuran kuruluşların ulusal ve uluslararası kurallara ve standartlara göre belge verip vermediklerine yönelik incelemelerin de HAK personeli tarafından yapıldığını ve eksikliklerin ilgili kuruluşlara bildirildiğini anlattı.

HAK'ın kapsamına 530'dan fazla helal uygunluk sertifikası girdi

HAK'ın, 7 ilk akreditasyon ve 1'i kapsam genişletme olmak üzere toplam 8 akreditasyon kararı aldığını vurgulayan Soylu, şunları kaydetti: "50 dosya arasından 20 tanesi ise başvuru sahibi kuruluşların asgari gereklilikleri sağlayamamalarından dolayı olumsuz neticelendirilmiştir. Bu suretle HAK'ın akreditasyon kapsamına 530'dan fazla helal uygunluk sertifikası girmiştir. Tüketici güvenini haiz bir helal belgelendirme sisteminin oluşturulmasıyla karşılıklı tanınan bir helal akreditasyon mekanizmasının tesisi sayesinde uluslararası ticarette ihracatçılarımızın önündeki engellerin kaldırılmasını teminen başta İİT üyesi ülkeler olmak üzere diğer ülkelerdeki kurum ve kuruluşlarla iş birliği faaliyetleri yürütülüyor. Kazakistan, Pakistan, Azerbaycan, Özbekistan ve son olarak da Kırgızistan ile mutabakat zaptları imzalandı. Küresel seviyede işleyen bir helal kalite altyapısının tesisi ve geliştirilmesine yönelik çalışmalar devam ediyor. Ayrıca, İİT Ekonomik ve Ticari İşbirliği Daimi Komitesi (İSEDAK) proje finansmanı kapsamında 2021 yılında Türkiye'den seçilen tek proje olan ve kurumumuzca yürütülen 'İİT Ülkelerinde SMIIC Helal Belgelendirme Sistemi ve Helal Kalite Altyapısı Temelli Helal Teknik Denetimleri İçin İnsan Kaynağının Geliştirilmesi Projesi' kapsamında Nijerya, Kazakistan, Kırgızistan ve Pakistan'dan ülkemize davet edilen heyetlere yönelik bir eğitim ve akabinde sektör profesyonellerine yönelik uluslararası bir konferans düzenlenmiştir. Söz konusu konferans çevrim içi de yayımlandı ve dünya genelinde 500'ü aşkın kişi konferansa katılım imkanı buldu. Helal kalite altyapısı alanında ikili iş birliğinin geliştirilmesi için Türkmenistan, Tacikistan, Endonezya, Nijerya, Cezayir, Kamboçya, Fas, Bangladeş ve Rusya ile mutabakat zaptı ve iş birliği protokolleri imzalanmasına yönelik müzakerelere devam ediliyor."