Hakan Güldağ ve Ali Ağaoğlu piyasayı değerlendirdi: Özgüven adımları acil ihtiyaç

Ali Ağaoğlu ve Hakan Güldağ Şans Sohbetleri'nde bu hafta, Haniye suikastı sonrası piyasaları tartıştı, 'güvenli liman' arayışları ve ekonomilerde sert iniş riskini ele aldı.

Güldağ: Haniye suikastı ve sonrası Ortadoğu'da artan geriliminpiyasaya ne kadar etkisi oldu? Ağaoğlu: Amerikan, Türk borsaları bütün borsalara etkisi var. Amerikan 10 yıllık tahvilleri için de bu geçerli. Piyasalarda güvenli limana kaçış fiyatlaması oldu. Amerikan tahvilleri riskin devam ettiğini söylüyor. Çünkü son üç gündeki düşüş çok hızlı. Bir savaş fiyatlaması olarak görülebilir.

Güldağ: Altın fiyatları da dünya piyasalarında yükseldi o sıra...

Ağaoğlu: O da bir güvenli liman fiyatlaması. Ama hızla geri geldi. Altın ve gümüş çatışmalarda yakın zamanda artış olmayacağını söylüyor. Kripto tarafında da satış geldi. Hem Ethereum hem Bitcoin ciddi satış yedi. Bizde de Cuma günkü borsadaki sert satışın arkasında, içine gireceğimiz bir savaş endişesi vardı.

Güldağ: Amerikan tahvilleri 'güvenli liman' görülüyorsa, genel olarak tahvil cephesinde borsalara göre daha iyi bir performans beklenebilir mi yakın dönemde?

Ağaoğlu: Beklenebilir...

Güldağ: Türkiye'de de sert iniş beklentileri bunu körükleyebilir. Ne yapılsa faydalı olur sence?

Ağaoğlu: Artık ülkenin özgüveni ile ilgili adımlar atılması lazım. Piyasa akışkanlığının sağlanması gerekiyor. Kur tarafında hareket yok. Faiz çok yüksek,. Maliyetler çok yüksek. Normal koşullarda bir tepkisinin olması lazım. Bu tepki kısmen borsada veriliyor. Orada da açığa satışlar yasak.

Güldağ: Kaldırılsa daha mı iyi?

Ağaoğlu: Bence kaldırılması lazım. Yanlış fiyatlamalara yol açıyor. Bu da özgüvenle ilgili. Merkez Bankası, swaplarla ilgili, özgüven içeren iki pozitif adım attı. Devamı gelebilir...

Güldağ: Aylık yüzde 2 büyüme sınırını esneterek TL kredilerine ulaşılabilmesini sağlamanın faydalı olacağını da belirtmiştik..

Ağaoğlu: O da önemli bir özgüven gösterisi olur. Sen de söylüyorsun, Anadolu'da, KOBİ'lerde ciddi sıkıntılar var. Sorunlu krediler artıyor. Tıpkı Amerika'daki resesyon endişelerinin konuşulduğu gibi, işsizlik gibi bedelleri olacağını biliyoruz bu işin.

Güldağ: Evet maalesef, dün tercih edilen politikaların ağır bir bedeli ödeniyor. Ekonomide sert iniş riski de artıyor. Ama bir bedel ödemek zorundayız diye, doğru düzgün iş yapan şirketlerin, binbir zorlukla kurulmuş imalat sanayinin, hatalı politikalar nedeniyle bu kadar hırpalanmasına da izin vermemek lazım. Keza, vatandaşların da.. Sanki acı çekmeye aşık olduk. İnsanlarımızı bu kadar hırpalamadan da bu krizden kurtulmanın yolları olmalı. 'Yok başka yolu' diye kestirip atmak bence 'rasyonel' değil. Aksine akıl dışı. Yatırım programları açıklıyoruz ama yatırım yapacak hal kalmadı. Reel sektör günü kurtarma çabası içinde tık nefes. Yatırım yapamayınca elimizdeki imkan setini geliştiremiyoruz. Gelecekteki ihracatımızı da ipotek altına alıyoruz.

Ağaoğlu: O zaman ödememiz gereken bu bedeli bir; zamana yayalım. İki, çok sert ve kırıcı olmasın ki, yerine koymakta zorlanmayalım. Kur tarafında bir miktar artışa izin verin. Ticari krediler tarafında belli bir rakama kadar diyelim ki 25 milyon lira, 50 milyon lira bir rakama kadar kredilerle ilgili mevcut kısıtlamaların kaldırılması lazım. Çünkü bu kısıtlamalar ödeme sistemlerini tehdit ediyor. Hak ettiği krediyi alabilse hayatını sağlıklı biçimde sürdürmeye devam edebilecek şirketler çok. BDDK'nın devreye girmesi lazım. Merkez Bankası ile birlikte ortak çözüm bulmaları lazım. Merkez Bankası'nın şimdiki yönetiminin bu konuda gayret içinde olduğunu ve olacağını düşünmek için çok neden var.

Güldağ: Enflasyonla mücadele için yüksek faizi bir süre daha tutmanın zorunlu olduğunu düşünüyorsak, Türkiye'de üretimden ve ihracattan kopmadan, yumuşak bir iniş sağlamak şart. Yoksa siyaseten birilerinin devreye girip, geçen yıl 4 Haziran'dan bugüne olgunlaşan meyveleri dalında çürütme riski var. Önünü arkasını düşünmeden İnstagram'a bir anda yasak getirebilen bir yapı da var sonuçta...

Sert inişin tartışıldığı ABD'de reel faiz %66; Fed'den eylülde 50 baz puan indirim gelebilir

Güldağ: Fed ile başlayalım mı? Eylülde faiz indirimi geliyor anlaşılan. Fakat piyasalar pek mutlu olmadı. ABD ekonomisi sert inişe hatta resesyona gidiyor diye...

Ağaoğlu: Beklenenden de yumuşak açıklamalarla Fed eylülde faiz indirimine kapıyı araladı. Ancak tartışma var. Fed politika faizini çok uzun süre yüksek tuttu, Amerikan ekonomisi sert inişe gidiyor, piyasa da resesyon fiyatlaması yapıyor diye...

Güldağ: Bu nedenle Wall Street sert bir satış dalgası yedi.

Ağaoğlu: Bence gereğinden fazla yükselmiş piyasaların bir düzeltmesi şeklinde gerçekleşiyor. Diyelim ki Fed olağanüstü bir toplantıyla 50 baz puanlık faiz indirimi yaptı. Amerikan borsaları yukarı mı, aşağı mı gider?

Güldağ: Aşağı...

Ağaoğlu: Ama para ucuzladığı için normalde borsaların yukarı gitmesi lazım değil mi?

Güldağ: Cevabı belli soru sorduğun için ters cevap verdim...

Ağaoğlu: Tutturdun ama... Aşağı gider çünkü olağanüstü bir toplantı yapıyorsan olağanüstü bir durum var demektir. Herkes gardını alır. 'Demek ki, bizim görmediğimiz bir şeyler var ortalıkta. O yüzden 'önce bir satalım' derler.

Güldağ: Nvidia'yı da sattılar...

Ağaoğlu: Biraz da toplu psikoloji var işin içinde. Abartıldı. Bilançoların performansı da düşük kalınca. Özellikle Nvidia hissesi için söyleyeyim. Tesla bir dönem dünyadaki tüm otomobil şirketlerinin toplamından daha değerli bir şirket gibi görüldü. Oysa şimdi 12'nci büyük otomobil şirketi olarak taşlar yerine oturdu. Nvidia da gelecekteki tahmini gelirlerine göre yapılmış bugünkü fiyatlamalar da aynı şey. Gelgelelim, bu fiyatların gelecekte yeni rakiplerle birlikte gerçekleşmeyeceğini düşünen bazıları, -ki buna kendi CEO'su da dahil, satışa geçti. Tesla'da da aynı şey oldu.

Güldağ: Kaç olur faiz indirimi?

Ağaoğlu: 50 gelirse bu beni şaşırtmayacak. Ama zannetmiyorum. Amerika, yıllık yüzde 3'lü bir enflasyon düzeyine karşı yüzde 5'li bir faiz veriyordu. Arada 200 baz puanlık bir fark var. 200 baz puanı, 300 baz puana yani enflasyona bölersek yüzde 66 gibi dev bir reel faizden söz ediyoruz. Amerika için buna karşı itirazlar vardı ve bu itirazlar yükseliyor.

Güldağ: Bence haklıdırlar...

Ağaoğlu Bence de... Bu kadar büyük bir reel faiz verirseniz dönüp dolaşıp servet ve gelir etkisi yaratacaktır. O da mutlaka bir enflasyonist etki yapacaktır. O yüzden 50 baz puanlık bir indirim bile gelebilir eylülde diye düşünmeye başladım. Yüksek faiz gerçekten enflasyon yaratıyor Amerika'da ve bu da rahatsızlık yaratıyor.

Güldağ: Piyasa aktörleri de çıkarları için 50 diye bastırıyor.

Ağaoğlu: Katılıyorum. Amerikan 10 yıllık tahvillere bakıyorum, çok hızlı biçimde 3,80'lere geldi. 50 baz puan indirim gelebilir demenin sebeplerinin başında bu var. Bir baskı da buradan geldi.

Dolar bazında borsada %5-6 daha düşüş riski

Güldağ: Senin borsa, altın ve petrole ilişkin tahminlerine de kısaca değinelim, ne dersin?

Ağaoğlu: Petrolün talep kısmında bir problem var. Çin başta olmak üzere genel talebin aşağıya çekilmesi, gerekse de yüksek faiz ve enflasyonla mücadele ortamının yarattığı düşen taleple birlikte, iki, iki buçuk ay içinde bir Ortadoğu çatışması yaşanmaz ise, yıl sonunda 75 doların altını ziyaret edeceğini düşünürüm.

Güldağ: Bu tahminini ne bozar?

Ağaoğlu: Özellikle Hürmüz Boğazı'na herhangi bir saldırı veya saldırı tehdidi bile bu dediğim denklemi bozacaktır.

Güldağ: Altın-gümüş tarafında beklentin?

Ağaoğlu: Orası biraz sıkıntılı. Altın gümüşe göre biraz daha düşmüştü. Ama cuma günkü yukarı hareketi önemli. Cuma günkü hareket 2411'le 2477 arasında oldu. Açılışı 2447 kapanış 2442. Eğer bu hafta sonu bir sıkıntı olmazsa, altının 2390-2410 bölgesini test edebileceğini düşünüyorum. Altın biraz daha fazla düşerken gümüşün yatay seyir izleyeceğini altın-gümüş paritesinde yeniden 80-82 bandına bir iniş olacağını düşünüyorum.

Güldağ: Borsa tarafında nasıl bir seyir olur?

Ağaoğlu: Perşembeden cumaya hareket çok sert oldu. Hem de 50 günlük hareketli ortalamasının altında kaldı. Düzeltme olarak görülebilir. Ancak, bu hafta bir ana trend kırılması var mı, yok mu bakacağız. Pazartesi bir düzeltme gelecek mi? Eğer gelmez ise dolar bazındaki grafikte önemli bir düşüşe işaret ediyor. Şu anda 315 dolardayız. 345'leri görmüştük mayıs ayında. 295- 305 bandına kadar devam edecek bir düşüş ihtimali var. Yaklaşık bir yüzde 5-6'lık daha dolar bazında düşüş ihtimali görünüyor.