Hacı Ömer Güler: “Türkiye'nin tohum ihracatı ithalatını geçti”

Hüseyin GÖKÇE-ANTALYA

Antalya’da yapılan Tarımda Türkiye Yüzyılı Çalıştayı’nın açılışında konuşan Tohum Yetiştiricileri Alt Birliği Başkanı Hacı Ömer Güler, Türkiye’de ilk kez tohum ihracatının ithalatını geçtiğini, 13 milyon dolarlık dış ticaret fazlası verildiğini dile getirdi.

Türkiye Tohumcular Birliği Başkanı Savaş Akcan, dış ticarette tarihi başarı yakalayan sektörün Tarımda Türkiye Yüzyılı’na hazır olduğunu belirtti. Akcan, desteklere rağmen son bir yılda gübreye %234, mazota %221 yapılan zamları karşılayamadıklarını kaydetti.

Tohum sanayicileri ile onlar adına sertifikalı tohum üretimi yapan çiftçileri bir araya getiren Tarımda Türkiye Yüzyılı Çalıştayı Antalya’da gerçekleştiriliyor.

İki günlük çalıştayın açılış konuşmasını yapan Tohum Yetiştiricileri Alt Birliği (TYAB) Başkanı Hacı Ömer Güler, ihtiyaç kadar tohum üretmenin kaliteli ve verimli bir hasat için ilk koşul olduğunu söyledi. TYAB üyelerinin gıda güvenliğinin teminatı olarak üretmeye devam edeceğini belirten Güler, kuruldukları 2008 yılından bu yana geçen 15 yıllık süreçte sertifikalı tohum üretiminin yüzde 800 artışla 1 milyon 325 bin tona ulaştığı bilgisini verdi. Tarım sektörünün en az vatan savunması kadar önemli olduğuna değinen Güler, tarımın taşıyıcı kolonunun ise tohumculuk olduğunu bildirdi.

“Stratejik ürünlerde ihtiyacı karşılama oranı %100’ü geçti”

Sektörde stratejik ürünlerde ihtiyacı karşılama oranının yüzde 100’ü geçtiğine vurgu yapan Hacı Ömer Güler, diğer ürünlerde ise yüzde 100’e yakın orana ulaşıldığını aktardı. Dış ticaret açığında ise makasın giderek daralarak 2021 itibarıyla yüzde 10’a kadar düştüğünün altını çizen Güler, “2022 yılının ilk 9 ayında tohum ihracatımız 150 milyon doları aştı, 13 milyon dolar dış ticaret fazlası verdik. Tarihimizde ilk kez tohum ihracatı, ithalatını geçti” dedi. Bugün 132 ülkeye tohum ihracatı yapıldığını bildiren Güler, Avrupa ülkelerinin tamamına ihracat yapıldığını, yanı sıra tohumda dünya lideri olan ABD ve ikincisi olan Çin’e de ihracat yapıldığını belirtti.

Türk cumhuriyetleri, Orta Doğu, Körfez Ülkeleri ve Afrika’da Türk tohumları ekildiğini ifade eden Güler, buna karşılık son dönemlerde girdi maliyetlerindeki olağanüstü artışlara yetişmekte zorlandıklarını dile getirdi. İhracat ve üretimdeki artış oranında azalma yaşanmaması için maliyet artışının 3’te 2’sini tohum fiyatına yansıttıklarını anlatan Hacı Ömer Güler, sertifikalı tohuma verilen desteğin yanı sıra sertifikalı tohumu üreten çiftçilere de ayrı destek verilmesi gerektiğini vurguladı. “Şimdi bildiğimiz şeyleri gözden geçirme, alışkanlıklarımızdan vazgeçme zamanıdır” diyen Güler, “Bütünleşmiş yeni bir tarım politikası eşliğinde, biz, hepimiz Tarımda Türkiye Yüzyılına hazırız” şeklinde konuştu.

“Tohumda herhangi bir ülkeye bağımlılık yok”

Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) Başkanı Savaş Akcan ise, 2008 yılının sonunda kurulan ve bugün 71 bin üyeye ulaşan Türkiye Tohumcular Birliği olarak, tohumculuk sektörü adı altında meyve fidancılığını sebze fideciliğini ve süs bitkilerini de kapsayan geniş bir yelpazede hizmet verdiklerini bildirdi. Kamunun verdiği destekler ve özel sektörün gayretiyle sertifikalı tohum üretiminin 1 milyon 325 bin tona kadar çıktığını söyleyen Akcan, bununla birlikte fide, fidan ve süs bitkisi üretimlerinde de büyük artışlar görüldüğünü söyledi.

İhracatımız 150.8 milyon $, ithalatımız 137.8 milyon $ oldu

2021 yılı sonunda fidanda yüzde 415, süs bitkilerinde yüzde 300 dış ticaret fazlası olduğu bilgisini veren Savaş Akcan, “Tohumda %10’luk bir açığımız kalmıştı. 2022 yılının ilk 9 ayında tohum ihracatımız 150.8 milyon dolar, ithalatımız ise 137.8 milyon dolar oldu. Yani tohumda da ilk kez ihracat ithalatı geçti” dedi. Tohumda dışa bağımlılık veya herhangi bir ülkeye bağımlılığın olmadığının altını çizen Akcan, “Son bir yılda ortalama olarak gübreye %234, tarım ilaçlarına %106, tarımsal sulamada kullanılan elektriğe %140, mazota %221 zam geldi. İşçilik maliyetleri de arttı. Gübresiz, ilaçsız hatta susuz tarım yapabilirsiniz. Veriminiz çok düşer ama yine de ürün elde edebilirsiniz. Ama tohumsuz üretim yapamazsınız. Biz bu anlayışla tohumculuk sektörü olarak girdi maliyetlerindeki artışı en az oranda satış fiyatlarına yansıtan sektörüz” değerlendirmesinde bulundu. Devletin sertifikalı tohuma önemle destek vermesine rağmen maliyetler karşısında desteklerin yetmediğini söyleyen Akcan, tarımda KDV’si yüzde 18 olan sek dal olan süs bitkilerinde de KDV’nin yüzde 8’e inmesi gerektiğini belirtti.

“Tarım ihracatı 25 milyar doları aşacak”

Çalıştayın açılışında konuşan Tarım ve Orman Bakanı Vahit Kirişci, tarım sektörünün stratejik önemine dikkat çekti. Yeni yüzyılın en önemli ayaklarından birisinin tarım olacağının altını çizen Kirişci, Türkiye’de uzun süre tarımın stratejik sektör olarak kabul edilmediğini aktardı. Sektörde bir çok yenliğe imza attıklarının altını çizen Kirişci, ÇKS işlemlerinin e-devlet üzerinden yapılmasına ilişkin imkan sağlandığını bildirdi. Tarım sigortaları yanı sıra üreticiye gelir garantisi sağlanmasını öngören poliçenin Konya’daki pilot uygulamasının tamamlandığını söyleyen Kirişci, bunun 2023 yılında Türkiye geneline yayılacağını anlattı. Türkiye nüfusu yanı sıra 50 milyonu aşan turist ve 58 milyon göçmeni besleyen tarım sektöründe hem üretim hem de ihracatın arttığı bilgisini veren Vahit Kirişci, Cumhuriyetin 100’üncü yılında tarım ihracatının 25 milyar doları aşacağını belirtti.

SEKTÖR PAYDAŞLARI BULUŞTU

Antalya Belek’te, Tohum Yetiştiricileri Alt Birliği (TYAB) ve Türkiye Tohumcular Birliği (TÜRKTOB) işbirliğinde düzenlenen "Tarımda Türkiye Yüzyılı Çalıştayı", tohum sanayicileri ile onlar adına sertifikalı tohum üretimi yapan çiftçileri bir araya getirdi. Bugün sona erecek çalıştayda, tohumculuk sektörünün ayrı dalları olan bitki ıslahı, yetiştiricilik, sanayi, dağıtım, pazarlama ve satış ile ihracat-ithalat süreçleri konuşuluyor.