Gri liste sonrası hikaye ne olur?

Ekonomist Ali Ağaoğlu ve gazeteci Hakan Güldağ, haftanın sohbetinde, FATF’nin 2021’den bu yana “Gri Liste”de tuttuğu Türkiye’yi geçen hafta liste dışına çıkaran kararının, piyasalara etkisini ele aldı.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME
Gri liste sonrası hikaye ne olur?

Bu hafta Şans Sohbetleri'nde Ağaoğlu ve Güldağ, gri listeden çıkılmasının piyasalara nasıl yansıyacağını ele aldı, gri liste sonrası öne çıkacak yeni hikayeyi tartıştı.

Güldağ: Türkiye gri listeden çıktı. Olumlu. Hemen piyasalara etkisi olmayabilir ama şirketlerin, bankaların borçlanmada işi kolaylaştı. Bahaneler azaldı.

Ağaoğlu: Gri listede bulunmak hepimiz için kötü bir şeydi. Kimi fonlar eğer bu ülkeler gri, koyu gri veya kara listede ise zaten yatırım yapamıyor. Notla alakası yok.

Güldağ: Nota gelmeden açık-gizli kurallar var. Gizli dediğim, modern zamanların ekonomi politikaları. Nasıl, Çin'e yüksek vergiyi koyuyorsa otomobilde. Çünkü Almanya'nın, Fransa'nın otomotiv endüstrisi dağılıyor. İstihdamı bitiyor. Ama söylenen gerekçe farklı. "Çin'den gelen araçların karbon ayak izi çok yüksek" oluyor mesela.

Ağaoğlu: Regülasyon tarafındaki kısıtlar nedeniyle zinhar Türkiye'ye uğrayamıyorlardı.

Güldağ: Yatırım yapmaya gidene de, "Benim ödeme sistemlerimi kullanıyorsun, dikkat et!" deniyordu. Her işin ağaları var racon kesen.

Ağaoğlu: Gri listeden çıktığımız için artık yatırım yapılabilecek ülkeler listesine dahil oluyoruz. Tartışmasız iyi bir şey.

Güldağ: Ne olur piyasaya etkisi?

Ağaoğlu: Bize para verilmesini doğrudan etkileyecek bir konu değil. Borsayı yüzde 10 aşağı-yukarı hareketlendirecek bir konu da değil. Zamanla etkilerini hissedeceğiz Çünkü artık yatırım imkanı var.

Güldağ: Eh, kripto yasasını da yetiştirdik bu vesileyle...

Ağaoğlu: İkinci iyi haber de o. Dijital varlıkları kayda geçiren ilk ülkelerden biri olduk. Türkiye, kripto para dünyasında beşinci büyük aktör. Çok ciddi bir yatırımcısı var. Şu anda değilse bile ileride vergi anlamında gelir elde edilmesinin de yolu açılmış oldu.

Güldağ: Bader Aslan güzel yazmış 'Paranın Yönü' dergisindeki '10 soruda' bölümünde bu gri liste meselesini. Kara parayla teknolojik mücadele de çok önemli.

Ağaoğlu: Borsaya gelince, listeden çıkınca, 'beklenti alınır, gerçekleşme satılır' prensibine uygun bir gelişme olmuş olabilir.

Güldağ: Biraz da artık 'ucuz' değiliz galiba endeks bazında. Dolar, TL karşısında durduğu yerde duruyor. Borsanın da dolar bazındaki değeri yükseliyor.

Ağaoğlu: 2,45'lerden geçen ay 3,44 dolar seviyesine çıktık. Yüzde 40'lık bir değer artışı oldu dolar bazında. Şimdi bunu gören yabancı yatırımcıların bir kısmı bence kar peşinde. Bu kadar kısa vadede, dolar bazında çok iyi bir getiriyi cebe koyma peşinde. İyi haberlerin olduğu yerde büyük miktarda malı satabilirsiniz.

Güldağ: Bayağı bir satış oldu. Gerçi hisse senedi piyasalarına çok büyük bir giriş de olmamıştı.

Ağaoğlu: Bir miktar eskisi kadar ucuz olmadığımız açık. Ama yabancılar hemen borsaya gelmez zaten. Önce faiz piyasalarına gelirler. Borsadaki hisse senedinin belirsiz getirisine karşı. Öyle de yaptılar.

Güldağ: Peki, bundan sonra borsadaki hikayemiz ne olacak?

Ağaoğlu: Borsamızın tarihi zirvesi 5,1 dolar. Bu sene beklemiyorum. Ama bizi oraya taşıyacak hikayede swap kanalının yavaş yavaş genişletilmesi mutlaka olur.

Güldağ: Ama önce tahvile...

Ağaoğlu: Önce para piyasalarına gelmeleri lazım. Pastanın üzerindeki çileği topladıktan sonra pastanın kremasına geçtikleri dönemde borsaya gelirler. Ama yerli yatırımcımız; 'yabancı hızlı bir şekilde borsaya gelecek' diye düşündü ve önceden alım yaptı. Yapınca bu sefer fiyatlar dolar bazında yukarı çıktı. Yeni hikaye yazamayacak bir Türkiye'nin borsasına çok talep olmaz.

Güldağ: Hikaye 19 Temmuz'da Moody's'in değerlendirmesi ile devam eder. Bir not artışı yüksek olasılık. Zaten Fitch'in de S&P'nin de iki kademe altında kalmıştı.

Ağaoğlu: Ama vergi paketinin belirsizliği de girişi engeller.

Güldağ: Meclis'i bir ay uzattılar. 31 Temmuz'a kadar öyle ya da böyle halledeceklerdir. Bu sefer vergi teklifi 50 madde civarında olacak gibi. Çok zaman almaz.

Ağaoğlu: Biz Türkler her şeyi çok kısa vadeli gördüğümüz için, sabrımız yok. Hemen olsun istiyoruz. Ama öyle olmayacak. Mesela faiz indirimlerini konuşanlara da kötü bir haberim var. Elektrik ve doğalgaza zam gelirken, faiz indirimi lafları benim kulaklarımı tırmalıyor. Merkez Bankası'nın daha uzun süre tutacağını düşünüyorum.

Güldağ: Sen yine de eylülden itibaren faiz indirimlerine hazırlan. Yeter ki, kimse hariçten gazel okumasın. İşi Merkez Bankası'na bıraksın.

Petrol, 3. Dünya Savaşı'nı fiyatlamıyor

Güldağ: Jeopolitik gelişmeler petrol fiyatını nasıl etkiler?

Ağaoğlu: Büyük bir gerginlik olmazsa petrolde yatay seyir olur. Gerginlik büyürse 90 doların üzerine çıkabilir.

Güldağ: 75'inci yılında NATO 9-11 Temmuz arasında ABD'de toplanacak. Dış basında, "Acaba Ukrayna'ya NATO üyeliği mi teklif edilecek" gibi yorumlar var. Savaştaki bir ülkeye teklif yapılırsa...

Ağaoğlu: Rusya'nın Ukrayna'ya savaş açmasının nedeniydi. Sanmıyorum.

Güldağ: Geçen hafta Ukrayna'nın AB'ye üyeliği için katılım müzakereleri resmen başlatıldı. Bence, Dış İşleri Bakanımız 'Üçüncü Dünya Savaşı riski var' derken, sadece Gazze ve Lübnan'daki gerginlikleri kastetmiyor.

Ağaoğlu: NATO savaşın resmen tarafı haline gelir ise, Sayın Fidan'ın Üçüncü Dünya Savaşı endişesi bende de hasıl olur. Ama ben bunun Rusya'yı psikolojik olarak baskı altına almak için yapıldığını düşünüyorum. Petrol piyasasında da bugünden yarına büyük bir savaş fiyatlanmıyor.

Altında düzeltme 2.275 dolara dek sürebilir

Güldağ: Petrol gibi altın da büyük bir jeopolitik gerilimi fiyatlamıyor gibi...

Ağaoğlu: Altının düzeltmeye devam edeceğini düşünüyorum. 2.770-75 ons fiyatına kadar. Hem gümüş hem altın, her ikisi de teknik anlamda kritik olan 50 günlük hareketli ortalamaların altına indi cuma günü. Gümüş, 29,21'deki 50 günlük hareketli ortalamasının bir çıta üzerinde 29,28 üzerinde kalmaya çabalıyor. Bir düzeltme trendi var. Akılda kalsın diye 27,27 demiştim. Düzeltme buralara kadar devam eder ve yaz dönemi içinde bu düzeltme tamamlanır. Eylül-Ekim ile birlikte, ABD'deki başkanlık seçimi de önemli tabii, kuzey yarımküre tekrar işe dönünce hem fiyatlama hem yeni stratejilere bakacağız.

Haziranda enflasyon 2'nin altına sarkabilir

Güldağ: Haziran enflasyonunu aylık olarak kaç bekliyorsun?

Ağaoğlu: Yüzde 2,2 gelebilir. Piyasa da öyle bekliyor. Ben de...
Güldağ: 2'nin altında kalabilir. Gazeteci sezgisi diyelim. Bu yaz enflasyonda kırılma olacak. Başka çaresi yok. Bu işin uzaması hayırlı olmaz. Temmuzda 60'ları, ağustosta ise güçlü olasılıkla 50'nin altını göreceğiz yıllık enflasyonda. Sonra 45, 43, 41 aşağıya gidecek. Yıl sonu 40'ın altı mümkün. Eylülde 45'i görünce faiz indirimi başlar. Eğer ağustosta gündeme gelmezse...

Ekonomi