“Gıda enflasyonu artarak devam edecek”
Uluslararası fiyatları ihtiyaç fazlası mal alan ülkelerin yükselttiğini vurgulayan Ülkü Karakuş, pandemi sürecinde yem hammadde fiyatının yüzde 180 arttığını, gıda enflasyonunun artarak devam edeceğini söyledi.
Hüseyin GÖKÇE
Türkiye Yem Sanayicileri Birliği (TÜRKİYEM-BİR) Başkanı Ülkü Karakuş, başta Çin olmak üzere bazı ülkelerin ihtiyaçtan fazla stok yapmaları sebebiyle yem hammadde fiyatlarının çok yükseldiğini belirtirken, buna bağlı olarak gıda enflasyonunda da artışın süreceğini bildirdi. Aslında dünyada yeterli miktarda ürün bulunduğunu anlatan Karakuş, pandeminin başından bu yana ortalama yem maliyetinin yüzde 180 artmasına rağmen, bunun tamamını fiyata yansıtamadıklarını kaydetti. Ülkü Karakuş, sektördeki gelişmeleri DÜNYA’ya değerlendirdi.
Gıda zincirinin önemli bir halkası olarak krizi yönetmeye çalıştıklarını söyleyen Ülkü Karakuş, beklentilerin fiyatlanmaya başladığını belirterek bunu yönetmenin mümkün olmadığını bildirdi.
Çin agresifçe ürün topladı
“Yarın ne ile karşılaşacağımız konusunda fikir sahibi değiliz” diyen Karakuş, yarı yarıya ithal ürüne bağlı yem sanayinin döviz kurundaki artıştan çok olumsuz etkilendiğini aktardı. Yem fiyatındaki artışın sadece dövize bağlı olmadığının altını çizen Karakuş, tedarikçi ülkelerin ihracat vergileri, ihracat kısıtlamalarının da etkili olduğunu vurguladı. Yanı sıra dünyanın en büyük alıcısı Çin’in agresif şekilde ihtiyacından fazla ürün topladığını belirten Karakuş, artışın süreceği yönündeki beklentisinden bahsetti.
“Süt hayvanları kesime gidiyor”
Hayvancılıkla uğraşanların durumunun da çok vahim olduğunu dile getiren Karakuş, “Serbest piyasa koşullarında şekillenmeyen çiğ süt ve kırmızı et fiyatları nedeniyle besicilerimiz çok zor durumdadır. Gıda güvencemiz için çok önemli olan süt hayvanlarımız birer birer kesime gitmektedir. Bunun en önemli nedeni yetiştiricilerin para kazanamaması ve zarar etmesidir” diye konuştu. Süt üreticisi ve besicinin daha iyi para kazanması gerektiğini dile getiren Karakuş, 1’in altına düşen süt/yem paritesinin en az 1.3 seviyesinde olması gerektiğinin altını çizdi.
Maliyette 10 ayda %75, 1 haftada %10 artış
Pandeminin başından bu yana ortalama yem hammadde maliyetinin yüzde 180 arttığı bilgisini veren Karakuş, sadece yılbaşından bu yana yüzde 75, son 1 haftada ise yüzde 10’luk maliyet artışı olduğunu söyledi. Fiyatın her gün güncellendiğini dile getiren Karakuş, “Sektör mensuplarımız artık karma yem fiyatı oluşturmakta ve yem satmakta zorlanmaktadır. Yem sanayicilerimiz kendilerini korumak amacıyla vadeleri kısmış durumdadır” dedi.
Pandeminin ilk dönemlerinde olduğu gibi insanların fiyatın daha da artacağı beklentisiyle marketlere akın etmeye başladığını aktaran Karakuş, “Bu durum sürdürülebilir değildir ve ülke tarımımızın ve gıda sanayimizin ayakta kalabilmesi için karar vericiler tarafından acil önlemlerin alınması gerekiyor. İstikrar güven ile doğru orantılıdır. Zedelenen güven ortamının iyileştirilmesi gerekmektedir” ifadelerini kullandı.
Devir stoku 400’den 600 milyon tona çıktı
Fiyatlardaki aşırı yükselişe rağmen tedarikte henüz bir sıkıntı yaşanmadığını belirten Karakuş, “Aslında dünya genelinde fiyatın bu kadar artışını gerektirecek bir durum yok. Bundan 10 yıl önce 400 milyon ton devir stoku varken, şimdi bu rakam 600 milyon tona çıkmış durumda. Yani ihtiyaç fazlası mal alımı yapan ülkeler, fiyatı yükseltiyor” dedi.
Belirsizliğin bu kadar arttığı dönemde, başta ABD olmak üzere ülkelerin piyasaya sürdüğü fazla paranın da insanları farklı yatırım araçlarına yönelttiğini ve bunun başında da emtianın geldiğini bildiren Karakuş, “Piyasadaki fazla para üretilmiş mallara gidiyor” diye konuştu.
“TMO olmasa daha da artardı”
Bu noktada, TMO’nun ithal ettiği ürünü zararına bir bedelle iç piyasaya sürmesinin fiyatlarının aşırı artmasını önlediğini dile getiren TÜRKİYEM-BİR Başkanı Ülkü Karakuş, “TMO gerçekten faydalı iş yapıyor ancak gelen miktar fiyatı düşürmek yerine aşırı artışı engelliyor” ifadelerini kullandı. Fiyat artışının tek sorumlusu olarak yem sanayicinin gösterilmesinden rahatsızlık duyduklarını da aktaran Ülkü Karakuş, “Yem sanayicisinin yerine koyma maliyeti çok arttı. Yani bir malı sattıktan sonra tekrar hammadde almakta güçlük çekiyoruz. Karşı taraf ek teminat mektupları istemeye başladı. Dövizle aldığımız ürünü TL ile üstelik de vadeli satıyoruz. Para elimize geçtiğinde ise yeniden hammadde alamıyoruz” diye konuştu.
