Gemi ve yat ihracatında rekor umudu 2023’e kaldı
Son aylarda hızlanan ihracatla 2022 sonu için tarihi rekor umudu artan gemi inşa sektörü, kasımda yüzde 73’lük düşüşle sert fren yaptı. GYHİB Başkanı Cem Seven, “Aralık ayında planlanan teslimatları yapamazsak geçen yılın yüzde 10 gerisinde kalabiliriz” dedi. Sektör, 2023’ten ise oldukça umutlu.
Aysel YÜCEL/İSTANBUL
Gemi ve yat sektöründe ihracat kasımda hız kesti. Kasımda ihracatta geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 78 kayıp yaşayan sektörün yılsonunda tarihi rekor kırma umudu da suya düştü. GYHİB Başkanı Cem Seven, “İnşası tamamlanmış gemileri aralık ayı içerisinde teslim edemezsek geçen yılın yüzde 10 gerisinde kalabiliriz” dedi.
Rusya’ya teslim edilemeyen deniz araçları nedeniyle yılın ilk 7 ayında yüzde 10’un üzerinde daralan gemi ve yat ihracatı, ağustos ayı ile birlikte artışa geçmiş, sektörün yılsonunda yeni rekor umudu doğmuştu. 2021 yılında 1.4 milyar dolarlık ihracatla tarihi rekor kıran tersaneler, 2022 sonunda bu rakamı da geçmeyi hedefl iyordu. Ancak, kasım ayında geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 78’lik düşüşle ihracatın 55 milyon dolarda kalması, nedeniyle sektörün bu yıl için yeni rekor umudu kalmadı. Kasım ayındaki düşüşte Rusya pazarı için inşa edilen bazı gemilerin teslimatının ötelenmesi de etkili oldu. Ocak-eEkim 2022 döneminde yüzde 1.6’lık artışla 1.2 milyar dolarlık gemi ve yat ihracatı gerçekleşmişti. Kasım ayındaki sert düşüş nedeniyle sektörün ocak-kasım ihracatı ise geçen yılın aynı dönemine göre yüzde 13 gerileyerek, 1 milyar 264 milyon dolarda kaldı.
EKONOMİ gazetesine konuşan Gemi Yat ve Hizmetleri İhracatçıları Birliği (GYHİB) Başkanı Cem Seven, yılın sonuna kadar teslim edilebilecek gemiler var. Ancak bu teslimatların yapılıp yapılamayacağı henüz net değil, teslimler yetişmezse geçen yılki ihracat rakamının yaklaşık yüzde 10 altında kalabiliriz” dedi. Cem Seven, 2023 yılında ise sektörün 1.6 milyar dolar ihracat hedefi olduğunu söyledi. Seven, “Rusya-Ukrayna savaşı sonlanırsa bu tutarın da üzerine çıkabileceğimizi düşünüyoruz. Gelecek yıl resesyonun şiddetinin azalarak süreceğini öngörüyoruz. Dünya gemi ihracat birincisi Çin’in de siparişlerinde azalma var. Ancak tersaneler ile yaptığımız istişarelerde dünya genelinde özel maksatlı özel yapım gemilere olan talebin devam ettiğini görüyoruz. Bu nedenle 2023’ten ümitliyiz” diye konuştu.
Kasımda en fazla ihracat ABD’ye yapıldı
Kasım ayında Türkiye’nin yapmış olduğu toplam ihracatın yüzde 0,3’ünü gemi ve yat sektörü karşıladı. Kasım ayında gerçekleştirilen 55 milyon dolarlık ihracatın 10.6 milyon doları Amerika Birleşik Devletleri’ne, 9,3 milyon doları Marshall Adaları’na, 7.1 milyon doları Birleşik Krallığa, 5 milyon doları da Avusturya’ya yapıldı. Kasım ayında ihracatı gerçekleştirilen ürünlerin ürün gruplarına göre dağılımı; 26 milyon dolar yat, 12.7 milyon dolar yük gemileri ve diğer gemiler, 7 milyon dolar yan sanayi, 4.9 milyon dolar deniz tankeri, 4.4 milyon dolar römorkör segmentinde oldu.
11 ayın lideri balıkçı gemileri oldu
2022 yılının ilk 11 ayında yapılan toplam 1 milyar 264 milyon dolarlık sektör ihracatının 308 milyon doları Norveç’e yapıldı. Bu dönemde yapılan ihracatın 236 milyon doları Rusya Federasyonu’na, 71 milyon doları Marshall Adaları’na, 69 milyon doları Malta’ya, 64 milyon doları da Amerika Birleşik Devletleri’ne gerçekleştirildi. İlk 11 ay toplamında ürün grubu bazında 261.6 milyon dolar balıkçı gemileri ilk sırada yer aldı. Bu segmenti 251.7 milyon dolarlık ihracatla feribot ve gezinti gemileri takip etti. Bu dönemde 215 milyon dolarlık yat, 198 milyon dolarlık da römorkör ihracatı yapıldı. Yılın 11 ayında yapılan ihracatın 194 milyon dolarını da yük gemileri oluşturdu.
