GEKAP’ın bu haliyle uygulanması mümkün değil

2019 yılında uygulaması başlayan plastik poşetlerden Geri Katılım Kazanım (GEKAP) alınması uygulamasının bazı sıkıntılar yaşanmasına rağmen kamuoyu tarafından benimsendiğini ve çevre kirliliğinin önlenmesi anlamında önemli katkıların ortaya çıkmasına imkan sağladığını vurgulayan Kartaloğlu, “Lastik, akümülatör, pil, madeni yağ, bitkisel yağ, elektrikli ve elektronik eşya, ilaç, plastik ambalaj, metal ambalaj, cam ambalaj, ahşap ambalaj gibi ürünlerden geri kazanım katılım payı alınması uygulamasının nasıl yürütüleceği konusunda ise ciddi tereddütler bulunmaktadır. Konu ekonominin birçok değişik kesimini ilgilendirmekte, konunun karmaşık olması, pilot uygulama gibi bir ara geçiş uygulanmaksızın, ülke genelinde çok sayıda yeni ürün için GEKAP alınmasına başlanılması bir takım problemlere neden olacaktır. Uygulama kapsamı onlarca yeni ürün ve milyonlarca işletmeyi ilgilendirmektedir. Bu konuda iş dünyası nezdinde yeterli farkındalık oluşmadığı açıktır” diye konuştu.

“Mükellef konuya vakıf değil”

“Böylesi kapsamlı bir düzenlemeyle ilgili kuruluşların, şirketlerin ve şahısların bu kadar kısa bir zaman sürecinde karşılaşmasının doğru olmadığı kanaatindeyiz” diyen Kartaloğlu şu bilgileri verdi. “Nitekim, ilgili Yönetmelik 2019 yılının son günü yayımlanmış, bir gün sonra GEKAP alınması istenmiştir. Çevre Bakanlığı konuyu açıklayan usul ve esasları 7 Şubat tarihinde yayımlamıştır. Bu çerçevede, konunun ilgililer nezdindeki farkındalık düzeyinde yeterli artışın sağlanamadığı tarafımızca gözlemlenmektedir. Örneğin; eski uygulamada ücretlendirmeye tabi olmayan plastik poşetler ve diğer torbalar, 1 Ocak 2020 tarihinden itibaren ambalaj olarak nitelendirilmekte ve ambalaj cinsine göre kilo bazlı olarak GEKAP’a tabi tutulmaktadır. Bu ürünler için ilgilisine göre satış noktaları, eczaneler veya kargo firmaları tarafından GEKAP beyanı yapılacaktır. Başka bir örnek vermek gerekirse, kafetarya veya kantin işleten bir kişi GEKAP mükellefi olabilir. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın yayımladığı usul ve esaslara göre, plastik veya kağıt olan tek kullanımlık bardaklarda içecek servisi yapan bir işletmeci GEKAP mükellefi olacak ve işletmesinde kullandığı bardaklar için beyan ve bildirimde bulunacaktır. Bu yeni durum hakkında eczacı, kantin ve kafeterya işletmecilerinin ne kadar haberdar olduğu konusunda endişelerimiz bulunmaktadır.”

Uygulanacak cezalar ağır

2872 sayılı Kanun uyarınca çok ağır idari ve adli yaptırımların öngörüldüğünü aktaran Kartaloğlu, “GEKAP ödemediği tespit edilenlere katılım payı tutarının %20 fazlası idari para cezası olarak verilmekte ve ayrıca gecikme faizi alınmaktadır. Kanun’un 12’nci maddesi uyarınca bilgi ve bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyenlere ise 22.109 Türk Lirası idarî para cezası kesilmesi gerekmektedir. İlave olarak, bildirim ve bilgi verme yükümlülüğüne aykırı olarak yanlış ve yanıltıcı bilgi verenlerin, altı aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılmasının mümkün olduğunu ve kanunun uygulanmasında yanlış ve yanıltıcı belge düzenleyenler ve kullananlar hakkında 5237 sayılı TCK'nın belgede sahtecilik suçuna ilişkin hükümlerin uygulanacağının bilinmesinde fayda bulunmaktadır" diye konuştu.

STK'larla iş birliği şart

"GEKAP uygulamasının tüm açılardan ilgili paydaşlara detaylı olarak açıklanması ihtiyacı bulunmaktadır" diyen Kartaloğlu, " Bakanlık tarafından, başta TÜRMOB olmak üzere TÜSİ- AD, TOBB ve TESK gibi ilgili sivil toplum kuruluşları ile birlikte ortak bilgilendirme ve eğitim çalışmaları yapılarak uygulamanın sorunsuz hayata geçirilmesi için gerekli her türlü tedbirin
alınması gerekmektedir” ifadelerinde bulundu.