Fen bilimlerinden mezun kadınlar gelişmiş ülkelerde daha şanslı

Uluslararası Çalışma Örgütü ILO, “Bilim (Fen), Teknoloji, Mühendislik ve Matematik (STEM)” eğitimi veren kurumlardan mezunu kadınların bu alanda çalışma oranına ilişkin bir çalışma yaptı.

YAYINLAMA 20 Şubat 2020 11:38

GÜNCELLEME 20 Şubat 2020 13:52

Mehmet KAYA

ANKARA –Toplam 69 ülkeyi kapsayan araştırmaya göre “fen bilimleri” olarak adlandırılan STEM alanında çalışan kadın oranının en yüksek olduğu ülke yüzde 55,6 ile Gürcistan oldu. Nüfusu az ülkelerde genel olarak yüksek oranlar çıkabilse de, bilim ve teknoloji alanında gelişmiş ülkelerin hepsinde kadın yoğunluğu göze çarptı. ABD’nin yüzde 47,7 ile hem nüfus hem de kişi sayısı bakımından çok yüksek seviyede olmasına rağmen yüksek bir orana sahip olması dikkat çekti. Türkiye, fen bilimleri alanında çalışanların toplam çalışanlar içinde yüzde 6 oranı ile ve kadın fen bilimleri çalışanları oranında yüzde 33,7 ile alt orta grupta yer aldı.

ILO, uluslararası tanım olmadığı için kendi tasarladığı bir metodolojiyle verilerin oluşturulduğunu duyurdu. STEM mesleklerine yönelik uluslararası olarak kabul edilmiş bir tanım bulunmuyor. Bu nedenle ILO, yazılım geliştiriciden tıbbi asistana kadar geniş bir alandaki mesleklerden deneysel bir veri tabanı oluşturdu.

Buna göre, STEM meslekleri, verileri hesaplanan 69 ülkenin tamamında istihdamın yüzde 20’sinden daha azını oluşturuyor ve bu oran bazı Afrika ülkelerinde neredeyse sıfır seviyesinde bulunuyor. ABD ve İngiltere'de ise yüzde 15'e ve Avusturya'da yüzde 17'ye kadar çıkıyor.

ILO çalışmasında, STEM mesleklerinde çalışan kişi sayısı ve toplam çalışana oranına ilişkin verilerde Türkiye, yüzde 6 ile orta grupta yer alıyor. Toplam çalışan içinde STEM çalışanlarının yüzde 10’un üzerinde olduğu grup, yüzde 10,6’dan başlayarak, Yunanistan, Birleşik Arap Emirlikleri, Sırbistan, Burunei, Porteki, Slovakya, İsrail, Birleşik Krallık, ABD, Çekya ve yüzde 16,8 ile Avusturya olarak sıralanıyor.

STEM alanındaki bir eğitim kuruluşundan mezun olanlar içinde kadınların oranı da düşük görünüyor. ILO çok sayıda ülkeden bu verileri toplayamadı. Veri alınabilen 39 ülke içinde oran yüzde 10,6 ile yüzde 54,3 arasında oluştu. 54,3 oranı nüfusu çok az olan Burunei sultanlığında gerçekleşiyor. Bu 39 ülkenin 25’inde STEM mezunu kadın oranı toplam mezunlar içinde yüzde 30-47,8 aralığında bulunuyor. Türkiye’deki oran ise yüzde 34,7 seviyesinde. Türkiye’de mezunların sadece yüzde 20,’si STEM alanında eğitim görenlerden oluşuyor.

STEM ALANINDA ÇALIŞAN KADINLAR (STEM- Science Technology, Engineering Mathematics -Bilim (Fen) Teknoloji Mühendislik Matematik)
Ülke	STEM çalışan kadınların Topl. STEM çalışanlarına oranı	STEM alanında çalışan kişi sayısı (Bin Kişi)	STEM alanında çalışanların toplam çalışana oranı %	STEM alanında toplam mezun (bin kişi)	STEM alanında mezunların oranı %	STEM alanında mezunlar içinde kadınların oranı
Gürcistan	55,6	108	6,4	57	21,2	43,5
Moğolistan	52,6	95	7,6	74	25,3	34,1
Kiribati	51,7	2	5,7	veri yok	veri yok	veri yok
Dominik Cumh.	51,4	170	3,9	69	11,6	40
Komboçya	51,3	113	1,3	75	15,4	16,7
Kuzey Makedonya	50,7	74	9,8	22	20	45,1
Sırbistan	47,8	319	11,3	128	28,1	42,6
ABD	47,7	24001	15,4	veri yok	veri yok	veri yok
Filipinler	47,1	1525	3,7	1857	28,7	36,3
Brezilya	47	6723	7,4	2278	17,7	36,6
LAO	47	37	2,1	72	22,5	29
Uruguay	46,7	128	7,8	26	17,5	44
Honduras	46,1	118	3	37	15,2	37,8
Kongo	45,8	6523	7,3	veri yok	veri yok	veri yok
Myanmar	44,7	193	0,9	veri yok	veri yok	veri yok
Portekiz	44,4	557	11,7	224	29,1	37,8
Guatemala	44,4	142	2,1	33	9,8	34,7
Sierra Leone	43,3	18	1,1	veri yok	veri yok	veri yok
Tayland	43,3	1306	3,4	1268	27,9	30,1
İsrail	42,2	518	13,9	veri yok	veri yok	veri yok
Tuvalu	42,1	0	4,9	veri yok	veri yok	veri yok
Samoa	42	1	3,6	veri yok	veri yok	veri yok
El Salvador	42	106	3,8	52	22,3	23,5
Bolivya	41,9	223	4,2	veri yok	veri yok	veri yok
Sri Lanka	41,5	298	3,7	veri yok	veri yok	veri yok
Guyana	41,4	14	5,2	veri yok	veri yok	veri yok
Bosna-Hersek	41,3	73	9,1	39	21,2	44,5
Moritanya	40,9	44	5,8	8	30,2	28,9
Panama	40,5	107	6,3	45	15,4	43,2
Yunanistan	40,3	394	10,6	203	29,4	40,1
Birleşik Krallık	40,1	4966	15,3	veri yok	veri yok	veri yok
Ekvator	39,5	296	3,8	241	15,8	29,2
Eswatini	39,4	12	4,2	veri yok	veri yok	veri yok
Raunda	39,4	66	2,1	33	16,3	35,4
Slovakya	38,5	302	13,5	107	21,2	35,2
Meksika	38,2	3239	6	1979	25,2	30,6
Nepal	37,8	230	3,2	105	12,9	veri yok
Cook Adaları	37,4	1	6,3	veri yok	veri yok	veri yok
Palau	37,2	1	9,8	veri yok	veri yok	veri yok
Ghana	37,2	247	2,6	180	16,4	19,8
Timor-Leste	36,4	4	0,8	veri yok	veri yok	veri yok
Çekya	35,9	820	15,7	208	23,9	35,6
Etiyopya	35,5	362	1	veri yok	veri yok	veri yok
Peru	35,4	423	8,6	715	29,6	47,8
Avusturya	35,4	725	16,8	253	30,3	25,9
Fiji	35,1	16	5	veri yok	veri yok	veri yok
Mozambik	35,1	65	0,7	23	9,6	29,3
Madagaskar	34,9	59	0,5	65	23	29,6
Brunei	34,7	23	11,5	14	39,2	54,3
Liberia	34,6	21	2	veri yok	veri yok	veri yok
Gambiya	34,5	7	1,3	veri yok	veri yok	veri yok
Uganda	34,4	124	1,2	-	-	-
Türkiye	33,7	1701	6	1482	20,2	34,7
Nauru	33,3	0	6,7	veri yok	veri yok	veri yok
Maldivler	33,1	11	8,1	1	5,1	10,6
Zimbabve	32,8	72	1,3	101	30,2	28,8
Şeyseller	32,5	1	7,7	1	17,2	31,6
Mikronezya	31,4	1	4	veri yok	veri yok	veri yok
Vanuatu	30,4	2	1,7	veri yok	veri yok	veri yok
Marityus	30,4	42	7,8	19	23,3	36
Zambiya	30	80	2,8	veri yok	veri yok	veri yok
Filistin	29,5	50	5,2	veri yok	veri yok	veri yok
Solomon Adaları	29,5	12	2,9	veri yok	veri yok	veri yok
Mısır	29,1	1423	5,5	482	11,2	36,9
Bangladeş	25,3	1101	1,8	548	11,2	20,6
Fildişi Sahilleri	21,1	235	3,1	veri yok	veri yok	veri yok
Pakistan	18,9	1466	2,5	veri yok	veri yok	veri yok
BAE	15,4	814	11,3	97	27,7	41,5
Nijer	9,8	7	0,2	44	10,4	18