Fatih Keresteci: Enflasyonun düşmesi için Merkez Bankası acil faiz indirmeli
Yerli ve yabancı ekonomistler faizlerde indirim için gelecek yıla işaret ederken, Fatih Keresteci önemli bir değerlendirme yaptı. Keresteci, enflasyonun düşmesi için TCMB’nin acil faiz indirimine gitmesi gerektiği söyledi.
Enflasyondaki düşüşün beklenen ve istenen hızda olmaması nedeniyle faiz indirimi beklentileri ötelenirken, TCMB Başkanı Fatih Karahan TBMM’de yaptığı sunumda sıkı duruşun korunacağını söyledi. Enflasyon verilerinin ardından, yurt içinde ve dışında ekonomistler ve yatırım kurumları, ağırlıklı olarak faiz indirimi için 2024 yılının erken olduğunu söyledi.
Peninsula Corp. Finance Yönetici Ortağı Fatih Keresteci, katıldığı BloombergHT yayınında, enflasyondaki yüksek seyrin, yüksek faiz nedeniyle sürdüğünü belirtti. Keresteci, genel kanının aksine enflasyonda düşüş için Merkez Bankası’nın acil faiz indirimine gitmesi gerektiğini belirtti. Faiz indiriminin yanında 2 koşul daha sayan Keresteci, bunlar olduğunda dengenin oluşacağını belirtti.
“Enflasyonun kaynağı talep fazlalığı olduğu gibi, arz açığı da enflasyon kaynağıdır”
Keresteci, açıklamalarında tüketimin canlı olmasına dikkat çekerken, sıkılaşmanın yanlış şekilde yapıldığını belirtti. Üretime yönelik Keresteci şunları ifade etti:
“Geçici dış ticaret rakamları geldi. Tüketim malı ithalatı artıyor, hammadde ithalatı azalıyor. Bu ne anlama geliyor; aslında sanayi kötü, tüketim hala canlı. Nedense biz tüketim tarafında bir türlü gerekli adımları atmadık. Sanki sıkılaştırmanın en sertini orda yapmamız gerekirken, biz bir sanayi tarafında yaptık. O yüzden de şöyle bir noktaya gidiyoruz: Bir ülkede enflasyonun kaynağı talep fazlalığı olduğu gibi arz açığı da bir enflasyon kaynağıdır.
“Cumhurbaşkanının dile getirmiş olduğu argümanlar burada çalışıyor”
Yani siz sanayiyi çok fazla baskılıyorsanız. Sanayinin üretemediği bir yerde talepten bağımsız olarak enflasyon ortaya çıkar. Aslında sayın Cumhurbaşkanının dile getirmiş olduğu argümanlar burada çalışıyor. 2 şekilde çalışıyor. Bir, üretimi artırmadığınız zaman enflasyonist olur. İkincisi ise reel faizleri uzunca bir süre pozitif alanda tutarsanız da enflasyonist olur.”
“Hizmet enflasyonu, yüksek reel faizin yarattığı tüketim eğilimiyle alakalı”
Fatih Keresteci, enflasyonla mücadelenin yeniden düşünülmesi ve yeniden kurgulanması gerektiğini söylerken, bunun da kamuoyuna doğru anlatılması gerektiğini belirtti. Keresteci, reel getirinin yarattığı servet etkisini de şu şekilde anlattı:
“Bakın şu an bankada paranız var diyelim, mevduat yapıyorsunuz ya da para piyasası fonu alıyorsunuz. Aylık getiriniz yaklaşık yüzde 4 civarı, 92 günlük mevduat yüzde 52-53 civarında kabaca önümüzdeki 3 ayda 13-13,5 civarında bir reel getiriye sahipsiniz. Enflasyonu aylık yüzde 3 desek, önümüzdeki 3 aylık dönemde yüzde 9,5-10 bileşik enflasyona denk gelir. Orada reel bir getiri var. Ve o reel getiri bizim gelirimizi yukarı çektikçe servet etkisi üzerinden tüketime yöneliyor. Hizmet sektöründeki enflasyon, yüksek reel faizin yaratmış olduğu tüketim eğilimiyle alakalı.
Şu anki mevcut iktisadi düşünceden farklı olarak ben faizlerin düşürülmesi gerektiği kanaatindeyim. Ve oradaki retoriğin ve ilişkilerin yeniden kamuoyuyla doğru paylaşılması gerekiyor diye düşünüyorum.”
"Yabancı hangi pencereden girsin?"
Fatih Keresteci tüm bunlara yönelik öneri olarak 3 önemli madde sıraladı. İlk madde faiz indirimi olurken, bunun asıl dengeleneceğini de şu şekilde anlattı:
“Uç bir şeyden bahsedeceğim. Birincisi, Merkez bankasının hemen faiz indirmesi gerektiğini düşünüyorum.
İkincisi döviz alımlarını durdurması gerektiği kanaatindeyim. Merkez bankası döviz alarak kurun aşağı gelmesini engelliyor.
Üçüncüsü ise swap penceresinin artık genişletilmesi gerekiyor. Çünkü mesela, “Hisse senedine yabancı neden gelmiyor?” sorusu. Yabancı gelemiyor ki. Hangi pencereden girsin? Ya da girdiğini varsayalım çıkamayacak ki.
O yüzden bu üçlü noktayla sermaye hareketleri sınırlamalarını devreden çıkarmamız lazım. Bu arada bunu yapmanın yöntemi var. Yabancının çıkışını da kolaylaştıracağımız söylenebilir. Bunu iki yönlü değil de tek yönlü yapabiliriz.”
Döviz kurunda dengelenme nasıl olacak?
Fatih Keresteci, döviz kurundaki dengelemenin de hem faiz indirimi hem de yabancı girişiyle oluşabileceğini şu şekilde anlattı:
“Döviz tarafında kurun biraz aşağı gitmesini test edebiliriz. Diğer tarafta da faiz indirimiyle beraber aslında kurun aşağı giden boyutunu sınırlarız. Çünkü yabancı girişi, kuru aşağı iter, faizi aşağı çektiğimiz zaman yurt içi yerleşik yabancının getirdiği dövizden bir miktar alarak kuru dengelemeye çalışır.”
“Yüksek reel faiz enflasyona sebebiyet veriyor”
Keresteci son olarak, faizlerdeki yükselişe rağmen enflasyon düşüş olmamasını şu sözlerle anlattı:
“Biz aynı şeyi tekrar tekrar yaparak farklı sonuç elde etme noktasındayız. Çok yanlış bir şey şu noktada. Biz yaklaşık 1,5 yıldır -ve bu da sorgulanacak bence bir noktadan sonra- Merkez Bankası faizi 50’ye getirdi neden hala enflasyon düşmüyor? O yüzden bizim artık yöntemi değiştirmemiz lazım. Tıpkı ABD’de olduğu gibi yüksek reel faizin enflasyona sebebiyet verdiği kanaatindeyim.”
