LASİAD Başkanı Eyyüpkoca: “Enflasyonun %30’a yakını fırsatçılıktan kaynaklanıyor”
Laleli Sanayici ve İş İnsanları Derneği (LASİAD) Başkanı Giyasettin Eyyüpkoca, hazır giyim sektörünün kayıplarında dış gelişmelerin yanı sıra iç dinamiklerin de etkili olduğunu ifade ederek, girdilerdeki fiyatlama davranışında “ahlaksızlık enflasyonu” yaşandığını savundu. Eyyüpkoca, “Dolar kurunda son bir yılda yüzde 22’lik bir artış yaşandı. Enflasyon ise aynı dönem zarfında yüzde 71… Arada 50 puana yakın fark var. Bu durumda nasıl iş yapacaksınız” diye konuştu.
YENER KARADENİZ/İSTANBUL
Hazır giyim sektöründe yaşanan kayıpta dış gelişmelerin yanı sıra iç dinamiklerin de etkili olduğunu belirten LASİAD Başkanı Giyasettin Eyyüpkoca, bu sebeplerden birinin de “ahlaksızlık enflasyonu” olduğunu söyledi. Hazır giyim sektöründe geçen yıldan bu yana süregelen üretim ve ihracatta yaşanan kayıpta dış gelişmelerin yanı sıra iç dinamiklerin de etkili olduğunu belirten Laleli Sanayici ve İş İnsanları Derneği (LASİAD) Başkanı Giyasettin Eyyüpkoca, bu sebeplerden birinin de “ahlaksızlık enflasyonu” olduğunu söyledi. Hatta ülkenin en büyük probleminin bu olduğunu belirten
Eyyüpkoca, “Salgında Çin’den kaptığımız yüksek volümlü işleri görünce tekstil ve hazır giyimde de ahlaksızlık enflasyonu oldu. Sonra salgın bitince işler de gitti ve bizim sektör kapandı. Hazır giyim sektörü korona oldu” dedi. Bu noktada ölü hücreleri diriltecek aşı yapılması gerektiğini dile getiren Eyyüpkoca, atılması gereken adımları, kurda düzeltme, sektörel teşvikler, bazı tekstil ürünlerinde uygulanan vergilerde indirim, kısa çalışma ödeneği diye sıraladı. Bu noktada sektörel lobilere yönelik eleştirisini de dile getiren Eyyüpkoca, “Tekstil lobisi güçlü, her istediğini yaptırıyor. Bizim sektörde birlik yok. Hazır giyim çok daha emek yoğun bir sektör ve çok fazla sayıda şirket faaliyet gösteriyor. Sen şimdi 9’u getirip 1’e kurban edersen bu iş sıkıntılı olur. 1 yaşasın diye 9’u feda ediyoruz. Bu mantık yanlış” ifadelerini kullandı.
Laleli’de %30 düşüş bekleniyor
Alışveriş ve moda merkezi olma süreci 1980'li yıllarda Arap ve 90’lardan itibaren ise eski Doğu Bloğu ülkelerinden gelen turistlerin yaptıkları bavul ticaretiyle başlayan Laleli’de bugün başta tekstil, hazır giyim, deri ve deri ürünleri olmak üzere birçok sektörde 7 binin üzerinde firma ve 20 binin üzerinde çalışan faaliyet gösteriyor. Bölgede ticaret hacmi salgın öncesinde 3 milyar dolarlara kadar çıkmışken bu yıl söz konusu rakamın geçen yılın yüzde 30 altında gerçekleşmesi bekleniyor.
Peki ne oldu da bölgede ticaret hacmi bu kadar geriledi? Savaşlar gibi jeopolitik gelişmelerin yanı sıra iç dengelerde yaşanan gelişmelerin de bu durum üzerinde çok büyük bir rol oynadığını dile getiren LASİAD Başkanı Eyyüpkoca, “Dolar kuru son bir yılda 27 TL’den 33 TL’ye çıktı. Yani yüzde 22’lik bir artış söz konusu. Enflasyon ise aynı dönem zarfında yüzde 71. Arada 50 puana yakın fark var. Bu durumda nasıl iş yapacaksınız. Dünyada zaten tüketim alışkanlıkları değişti, savaşlar var. Şimdi bir de maliyetler ile uğraşıyoruz” dedi. Aynı zamanda İTO Yönetim Kurulu Üyesi de olan Eyyüpkoca, birçok ülkenin iç dinamikleri ile Türkiye’nin iç dinamiklerinin farklı olduğunu dile getirerek, “İç dinamiklere göre hareket etme avantajımızın olması lazım. Ben katma değerli ürün sattığımda kendimi kurtarabiliyorum. Bunu yapabilmem için de kumaşa ya da aksesuara dayalı ithalatlarda önüme engel konulmaması lazım. Burada üretilmeyen ürünlere sürekli gümrük vergisi getiriliyor. O zaman bazı pazarları otomatik olarak kaybediyorum” dedi.
Tekstil lobisinin güçlü olduğunu dile getiren Eyyüpkoca, şöyle devam etti: “Tekstil sektörü istediği her şeyi alıyor. Birbirleri ile bağlantıları ve iletişimleri çok daha güçlü. Bizim sektörde birlik yok Biz çok daha fazla sayıda şirket ve çok daha fazla sayıda istihdamı temsil ediyoruz ama birlik beraberlik o kadar güçlü değil. Ama uygulamalarda 9’u 1’e feda ediyorlar. Sen şimdi 9’u getirip 1’e kurban edersen bu iş sıkıntılı olur. 1 yaşasın diye 9’u feda ediyoruz. Bu mantık yanlış” ifadelerini kullandı.
Enflasyonun %30’u fırsatçılıktan
Gıyasettin Eyyüpkoca, “Bana göre en büyük problemimiz ahlaksızlık enflasyonu. Fırsatçıyız. Kurun en küçük hareketinde o artışın iki katı yükseltiliyor fiyatlar. Bu kadar olmamalı. Türkiye’deki enflasyonun yüzde 25-30’u fırsatçılıktan kaynaklanıyor. Sürdürülebilir bir durum değil bu” ifadelerini kullandı.
Eyyüpkoca, “Bizim ölü hücrelerimizi canlandıracak aşı gerekiyor. Bu noktada kurun enflasyon oranında artması gerekiyor. Yanı sıra tekstil ürünlerinde yönelik uygulanan gümrük vergisi oranlarında bir indirim gelebilir. Sektörel teşvikler uygulanabilir. Kısa çalışma ödeneği gelebilir. Zaten benim sektörümde birçok şirket yüzde 50 kapasite ile çalışıyor. Bu işlerin devam edebilmesi için bu desteklerin olması şart. Bu sektör öldüğünde istihdam kaybı hızlı bir şekilde tırmanabilir. Koca koca fabrikalarda çarkları durdurmak çok çok kolay ama bu çarklar durursa tekrar çalıştırmak o kadar kolay olmayacak” dedi.
Türkiye’de üretilmeyen ürünler vergiden muaf olmalı
Eyyüpkoca, birçok sektörde olduğu gibi tekstil sektöründe de Türkiye’de üretimi olmadığı halde gümrük vergisi uygulanan ürünler olduğunu söyledi. Türkiye’deki oyuncuların da vergi artışı için üretim sözü verip üretmediklerini anlatan Eyyüpkoca, “Ama finalde üretemiyorlar. En basitinden astar üretemiyorlar ve 50 cente aldığım astarı burada bana 1,5 dolara satmaya çalışıyorlar. Abiyede kullandığımız birçok kumaşı burada üreteceğiz diyorlar ama hem fiyatı 3 katına çıkarıyorlar hem de kalite hiçbir şekilde olması gereken seviyede değil. Üretilmeyen ürünlerin vergiden muaf tutulması gerekiyor” şeklinde konuştu.
