Enflasyon nisanda yüzde 43,68
Yüksek baz etkisiyle yıllık enflasyon nisanda yüzde 43,68’e geriledi. Enerji fiyatlarındaki indirim ile bazı mal gruplarındaki artış hızının yavaşlaması enflasyondaki artışı sınırladı. Ancak uzmanlara göre fiyatlamada ve beklentilerdeki katılaşma sürüyor. Mayısta ise baz etkisi çalışmaya devam edecek.
Şebnem TURHAN
Türkiye’de nisan ayında enflasyon aylık yüzde 2,39 ile yüzde 2,6 olan beklentilerin altında arttı yıllık enflasyon ise marttaki yüzde 50,51 seviyesinden yüzde 43,68’e geriledi. Yüksek baz etkisi nedeniyle yıllık enflasyonda gerileme nisanda da sürdü. Ocak 2022’den sonra ilk kez nisanda yıllık enflasyon yüzde 50’nin altına indi. Türkiye yüzde 43,68 tüketici enflasyonuyla seçime girerken enerji fiyatlarındaki indirim ile artış hızı yavaşlayan ev eşyaları dışında mal ve hizmet gruplarında fiyat artışları sürdü. Katılaşan inatçı bir enflasyona işaret eden verilerin ardından ise döviz kurlarındaki yüksek seyir ile fiyatlama davranışlarındaki bozulmanın mayısta enflasyon üzerinde risk oluşturuyor. Bunun yanı sıra bazı gıda ürünlerindeki tedbirler ve düşük enerji fiyatları manşet enflasyonun ılımlı seyredebileceğinin habercisi. Yurtiçi üretici fiyatları endeksi ise (Yİ-ÜFE) nisanda aylık yüzde 0,81 artarken yıllık bazda artış yüzde 52,11'e yavaşladı.
Et ve ürünleri enflasyonu 1 ayda yüzde 10 arttı
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verilerine göre nisanda aylık enflasyon yüzde 2,6 arttı. Enflasyona artırıcı yönde en büyük etki gıda ve alkolsüz içecek grubundan geldi. Gıda ve içecek grubunda aylık enflasyon yüzde 3,95 olurken bunun manşet enflasyona etkisi 1.1 puan hesaplandı. İşlenmemiş gıdada yüzde 7,52 aylık enflasyon ise dikkat çekti. Taze meyve ve sebzede yüzde 3,32 olan nisan ayı enflasyonu özellikle et ve süt ürünlerini içeren diğer işlenmemiş gıda grubunda ise yüzde 9,97 arttı. Nisan ayının zam şampiyonu da kuzu ve dana eti oldu. Kuzu eti nisanda mart ayına göre yüzde 21,47, dana eti ise yüzde 13,34 artış gösterdi. Kümes hayvanları eti yüzde 9,97 şarküteri ve diğer et çeşitleri de yüzde 9,48 aylık zamlarla karşı karşıya kaldılar. Gıdada katılaşan fiyat davranışları ve beklentileri yeni sezon ürünlerinin bollaşmasıyla mayısla birlikte taze meyve ve sebze grubunda bir miktar gevşeyebilir. Ancak işlenmemiş gıda ve işlenmiş gıdada artışların sürmesi bekleniyor.
Kirada aylık enflasyon yüzde 4,4 hesaplandı
Giyim ve ayakkabı grubu 5 ayın ardından ilk kez nisanda fiyat artışıyla karşılaştı. Giyim ve ayakkabı grubunda nisan ayı enflasyonu yüzde 3,82 olurken manşet enflasyona katkısı 0.21 puan hesaplandı. Giyim ve ayakkabı grubunda nisandaki artış geçmiş yılların ortalamasının ise altında kaldı. Elektrik fiyatlarındaki indirim konut grubu enflasyonuna olumlu etki yaptı. İndirim sayesinde kirada aylık enflasyon yüzde 4,4 ile yüksek seyretse de konut grubunda aylık enflasyon yüzde 1,5 azaldı ve bu manşet enflasyonu 0.23 puan geriletti.
Ev eşyası grubunda ise enflasyon artışı yavaşladı. Nisanda ev eşyası grubunda fiyatlar yüzde 1,53 arttı ve manşet enflasyona 0.13 puan artırıcı etki sağladı. Gıdadan sonra enflasyonu artırıcı yönde en büyük katkıyı ise ulaştırma ile lokanta ve oteller grupları verdi. Ulaştırmada akaryakıt fiyatlarındaki nisan ayında yaşanan indirimlere rağmen döviz kurlarının da etkisiyle otomobil fiyatlarındaki artış ile bazı taşımacılık hizmet fiyatlarındaki yükseliş enflasyonu arttırdı. Ulaştırma grubunda aylık enflasyon yüzde 2,54 oldu ve bu manşet enflasyonu 0.37 puan yükseltti. Lokanta ve otellerde ise hem gıda fiyatlarının hem de döviz kurlarının etkisi var enflasyon artışında. Lokanta ve otellerde aylık enflasyon yüzde 4,24 manşet enflasyona katkı ise 0.36 puan oldu. Haberleşme grubunda nisanda enflasyon yüzde 5,93 arttı ve manşet enflasyonu 0.19 puan artırıcı etki yaptı.
Çekirdek aylıkta manşet enflasyonu geçti
Çekirdek enflasyon göstergeleri aylık olarak manşet enflasyondan daha yüksek artış gösterdi. İşlermemiş gıda, enerji, alkollü içecekler ve tütün ile altın hariç TÜFE olan B çekirdek enflasyonu aylık yüzde 2,74, enerji, gıda ve alkolsüz içecekler ile tütün ürünleri ve altın hariç TÜFE olan C çekirdek enflasyonu yüzde 3,21 artış gösterdi. Böylece B çekirdek enflasyonu yıllık yüzde 48,02, C çekirdek enflasyonu ise yüzde 45,48 arttı.
Nebati: Enflasyonda gerileme gelecek aylarda da sürecek
Hazine ve Maliye Bakanı Nureddin Nebati, enflasyonla kararlı mücadelenin sonucu olan hızlı gerilemenin, gelecek aylarda da devam etmesini ve yıllık enflasyonun bu yıl içinde çok daha düşük seviyelere inmesini beklediklerini bildirdi. Nebati, sosyal medya hesabından, nisan ayı enflasyon rakamlarına ilişkin değerlendirmede bulundu. Tüketici fiyat endeksinin (TÜFE) nisanda yüzde 2,39 artış kaydettiğini ve yıllık enflasyonun üst üste 6 aydan bu yana azalarak yüzde 43,68 seviyesine gerilediğini belirten Nebati, "Bu gerçekleşmeyle birlikte geçtiğimiz yıl ekim ayında yüzde 85,5 ile tepe noktasına ulaşan TÜFE enflasyonunda yaklaşık 42 puanlık düşüş sağlamış olduk" ifadesini kullandı. Nebati, şunları kaydetti: "Böylece, geçtiğimiz yıl ekim ayında 72,2 puana kadar yükselen ÜFE-TÜFE arasındaki makas iyice daralarak tek haneli seviyelere gerilemiştir. Manşet enflasyonundaki gerileme ve ÜFE-TÜFE arasındaki makasın giderek kapanmaya devam etmesi, enflasyon beklentilerini de olumlu etkilemektedir. Tüm dünya resesyon endişeleri ve istihdam kayıplarıyla boğuşurken bizler üretimden, istihdam ve büyümeden taviz vermeden enflasyonla mücadelemize kararlı bir şekilde devam ediyoruz. Enflasyonla kararlı mücadelemizin bir sonucu olan bu hızlı gerilemenin, önümüzdeki aylarda da devam etmesini ve yıllık enflasyonun bu yıl içinde çok daha düşük seviyelere gerilemesini bekliyoruz."
