Emeklilikte “ikisi bir arada” formülü
Bu yıl içinde emekli olacakların, hesaplama yönteminden kaynaklı olarak 2025’teki emekliliğe göre daha yüksek aylık alacak olmasından dolayı oluşan yığılmanın önlenmesine yönelik çalışmalar sürüyor. EKONOMİ gazetesinin edindiği bilgilere göre, hem kök maaşı en düşük emekli aylığının altında kalanların maaşlarının sosyal destekle bu seviyeye çıkarılması ve aynı zam oranından yararlandırılması hem de prim gün sayısı eşitsizliği ile ilişkili maaş farkı sorununun çözümüne ilişkin formüller, aynı paket kapsamında gündeme gelebilir.
BESTİ KARALAR
Hem maaş farkı, hem en düşük emekli aylığı sorunu aynı pakette gündeme gelebilir. Hesaplama yöntemi kaynaklı 2024 yılında emekli olacakların aylıklarının 2025’te emekli olacaklara göre yüzde 30 daha yüksek olması sebebiyle yığılmaların önlenmesine yönelik çalışmalar sürüyor. EKONOMİ’nin edindiği bilgilere göre, ekonomi yönetimi şu anda uygulamanın etki analizi üzerinde çalışıyor. Bir yandan uygulamanın bütçeye getirisi ve götürüsüne bakılırken, diğer yandan da düzenlemenin hangi yöntemle yapılacağı yönünde çalışmalar yapılıyor. Çalışmanın sonucuna göre yönetmelik gibi ikincil mevzuat yeterliyse, sorun yasal düzenleme yapılmadan çözülecek.
Gazetemiz konuyu ‘emeklilikte yığılma endişesine çözüm’ başlığıyla manşete taşımıştı. Emekliliği aylıklarında hesaplama yöntemi kaynaklı 2024 yılında emekli olacakların, takip eden yıllara göre yüzde 30 daha yüksek aylık alacak olmaları bu yıl emekli olacakların sayısında ciddi artış yaşatacak. Halen sigortalı olarak çalışanlardan hem prim hem de gelir vergisi alınmayacağı gibi bunlara SGK tarafından aylık ödenecek olmasının bütçeye büyük yük getireceği bekleniyor.
Ekonomi yönetimi bunun önüne geçmek için emeklilik hakkı kazananların, hangi yıl emekli olursa olsun en yüksek hangi yıla karşılık geliyorsa o yıl için hesaplanan aylığı almasına yönelik bir çalışma başlatıldı.
Ancak bu çalışma ile birlikte genel emeklilik sistemini de bir anlamda kökünden değiştirebilecek başka bir düzenleme üzerinde çalışılıyor. Halen en düşük emekli aylığı 12 bin 500 lira düzeyinde ve kök aylığı bunun altında olan yüzbinlerce emeklinin aylığı bu rakama tamamlanıyor.
Gazeteniz EKONOMİ bu konuda da artık aylıkların tamamlanması uygulamasından vaz geçilerek, bu tutara karşılık gelen sosyal destek verilmesi yöntemi üzerinde çalışma yapıldığını, daha önce gündeme taşımıştı. Çalışmada aylık bağlama esaslarında da bir değişiklik yapılarak, prim günü ile aylıklar arasındaki dengesizliğin de giderilmesi amaçlanıyor. Yani 7 bin gün prim ödeyen ile 9 bin gün prim ödeyen kişiler aynı aylığı almayacak. Edinilen bilgilere göre yeni yapılacak çalışmada bu iki konu bir arada gündeme getirilecek.
Bununla ilgili genel bir paket hazırlanacak. Şu anda bürokratlar ve ekonomi yönetimi, yapılacak çalışmaların etki analizi üzerinde duruyor. Tüm seçeneklerin ayrı ayrı bütçeye getirisi ve götürüsü hesaplanıyor. Yazının başında ifade edildiği gibi etki analizi uyarınca ortaya konulacak çözüm yöntemlerinden hangisi için kanuni düzenleme hangisi için ikincil mevzuat düzenlemesi yapılacağı konusunda da bir rapor hazırlanarak siyasilere sunulacak.
