Ekonomistler yorumladı: Enflasyonun yüksek olmasının nedeni ne? Faiz indirimi uzaklaştı mı?
Eylül ayı enflasyon verisi açıklandı. Enflasyonda yıllık olarak baz etkisiyle gerileme görülürken, TÜİK verisi sonrasında ekonomistler de detayları inceledi. Uzun zaman sonra pozitif alana geçen reel faizin ardından faiz indirimini yakın görmeyen ekonomistler, enflasyonda düşüşün istendiği gibi olmamasının nedenlerini de açıkladı.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Eylül 2024 Tüketici Fiyat Endeksi’ni (TÜFE) açıkladı. Eylül ayında aylık bazda enflasyon yüzde 2,97 olurken, yıllık bazda temmuzda yüzde 61,78 olan veri ağustosta yüzde 51,97’ye gerilemesinin ardından eylülde de yüzde 49,38 oldu.
Enflasyondaki gerilemenin detaylarını inceleyen ekonomistlerin yorumları dikkat çekti. TCMB’nin politika faizinin altına gerileyen enflasyonla birlikte reel faizde uzun yılların ardından pozitif alana da geçilmesi ekonomistlerin faiz indirimine yönelik yorumlarına da neden oldu.
Uzmanların enflasyon verisine yönelik değerlendirmeleri şu şekilde:
“Enflasyon hala yüksekse, bunun tek açıklaması…”
Prof. Dr. Ali Hakan Kara, 2023 seçimlerinden bu yana girilen faiz artırım sürecindeki birikimli enflasyona dikkat çekerek, “2023 genel seçimlerinden bu yana birikimli enflasyon İTO endeksine göre %100, TÜİK-TÜFE’ye göre %89 oldu” paylaşımının ardından da enflasyonun yüksek olmasının ana nedenini şu şekilde açıkladı:
“Dünyada hammadde fiyatları ve dolar endeksinin düştüğü, içerde talebin zayıfladığı, üstüne kurun ve ücretlerin baskılandığı bir dönemde enflasyon hala yüksekse, bunun tek açıklaması beklentilerin henüz düzelmemiş olmasıdır.”
Dünyada hammadde fiyatları ve dolar endeksinin düştüğü, içerde talebin zayıfladığı, üstüne kurun ve ücretlerin baskılandığı bir dönemde enflasyon hala yüksekse, bunun tek açıklaması beklentilerin henüz düzelmemiş olmasıdır. pic.twitter.com/KvuZ0hCemv
— Hakan Kara (@ali_hakan_kara) October 3, 2024
Prof. Dr. Emre Alkin, enflasyonda yüzde 50 seviyesinin kritik olmasına şu şekilde dikkat çekti:
“Tam da % 50‘nin altında çıksın diye enflasyon ne güneşler batıyor. Hayırlısı.”
Tam da % 50 ‘nin altında çıksın diye enflasyon ne güneşler batıyor.. Hayırlısı.
— emre alkin (@emrealkin1969) October 3, 2024
"Mızrak çuvala sığmıyor"
Prof. Dr. Hayri Kozanoğlu, enflasyondaki düşüşün istenen hızda gerçekleşmediğini belirtti. İşte Kozanoğlu’nun paylaşımı şu şekilde oldu:
“Açıklanan enflasyon aylık %2,97 ve yıllık %49,38 psikolojik sınırın (aylık %3 ve yıllık %50) altında olsa da; mızrak çuvala sığmıyor, enflasyon istedikleri oranda düşmüyor!”
Açıklanan enflasyon aylık %2,97 ve yıllık %49,38 psikolojik sınırın (aylık %3 ve yıllık %50) altında olsa da;
— Hayri Kozanoğlu (@HayriKozanoglu) October 3, 2024
mızrak çuvala sığmıyor,enflasyon istedikleri oranda düşmüyor!
“Enflasyonun nedeni TCMB’nin bizzat kendisi”
Dr. Ali Çufadar, enflasyonun çok yüksek olduğunu belirtirken, nedenlerini de şu şekilde sıraladı:
“Enflasyon?
İstanbul-İto: %3,9 Ankara-Türk İş: %2,9 Tüik: %3,0
ÇOK YÜKSEK!
Nedeni: TCMB'nin bizzat kendisi. Kuvvetli bir şekilde inmesine odaklanmadılar. Faiz-kur-maliye politikası tutarsızdı. "Çakarız faizi, iş biter" diye düşündüler.”
Enflasyon?
— Ali Çufadar (@ali_cufadar) October 3, 2024
İstanbul-İto: %3,9
Ankara-Türk İş: %2,9
Tüik: %3,0
📍ÇOK YÜKSEK!
📍Nedeni: TCMB'nin bizzat kendisi.
📍Kuvvetli bir şekilde inmesine odaklanmadılar.
📍Faiz-kur-maliye politikası tutarsızdı.
📍"Çakarız faizi, iş biter" diye düşündüler.
"Faiz indiriminin cevabı yarın belli olacak"
Doç. Dr. Derya Hekim, enflasyondaki seyrin TCMB’nin faiz indirimine etkisine yönelik işaretlerinin yarın açıklanacak Aylık Fiyat Gelişmeleri Raporu’nda görüleceğini belirtti.
“Faiz indirimleri ne zaman sorusunun cevabı bence bugün değil yarın verilecek. TCMB’nin işaret ettiği 2 veri var:
1) Aylık enflasyonun ana eğilimi 2) Beklentiler
Sektörel beklentilerde ufak bir aşağı geliş var. Ama yetersiz. Şimdi yarın enflasyonun ana eğilimi ne olacak? Soru bu”
Faiz indirimleri ne zaman sorusunun cevabı bence bugün değil yarın verilecek.
— deryahekim, assoc. prof. (@drderyahekim) October 3, 2024
TCMB’nin işaret ettiği 2 veri var:
1) Aylık enflasyonun ana eğilimi
2) Beklentiler
Sektörel beklentilerde ufak bir aşağı geliş var. Ama yetersiz.
Şimdi yarın enflasyonun ana eğilimi ne olacak?…
“Salt para politikasına yüklenmiş bir enflasyonu indirmek daha zordur”
Prof. Dr. Burak Saltoğlu, enflasyondaki düşüşte istenen hızın yakalanmamasını nedenlerini şu şekilde sıraladı:
“Bu kadar oynak bir enflasyon verisine sahip olmamıza rağmen, 4 ay öncesinden faiz indirimi taleplerinin gelmesi çok olumsuz oldu. Bu tür “call”ların enflasyon beklentisini olumsuz etkilediği görüşündeyim. Konut fiyatlarındaki hareketliliğe de katkıda bulunduğu düşüncesindeyim. Öte yandan salt para politikasına yüklenmiş bir enflasyonu indirmek daha zordur.”
bu kadar oynak bir enflasyon verisine sahip olmamiza rağmen, 4 ay öncesinden faiz indirimi taleplerinin gelmesi çok olumsuz oldu. Bu tür call ların enflasyon beklentisini olumsuz etkilediği görüşündeyim. konut fiyatlarındaki hareketliliğe de katkıda bulunduğu düşüncesindeyim. öte…
— burak saltoglu (@buraksaltoglu) October 3, 2024
Prof. Dr. Serap Durusoy da mali disipline dikkat çektiği paylaşımında, enflasyon görünümü şu şekilde yorumladı:
“Eylül ayına ilişkin enflasyon verisi enflasyondaki düşüşün geçici olduğunu, beklenti yönetiminin yetersizliğini, yapısal reformların ve mali disiplinin önemini bir kez daha ortaya koydu.”
Eylul ayina iliskin enflasyon verisi enflasyondaki düşüşün gecici olduğunu, beklenti yonetiminin yetersizliğini, yapisal reformlarin ve mali disiplinin onemini bir kez daha ortaya koydu.
— Prof.Dr.Serap Durusoy (@serapdurusoy) October 3, 2024
Faiz indirimi uzaklaştı
Ekonomist Murat Sağman faiz indiriminin zorlaştığını açıkladı:
“Eylül 2024 tüketici enflasyonunu (TÜFE) TÜİK aylık % 2,97 yıllık %49,38 olarak açıkladı. Ortalama %2,2 olan aylık beklentinin üzerinde geldi. ENAG aylık %5,34, yıllık %88,63, İTO aylık %3,90 yıllık 59,18 olarak açıklamıştı. Bu gelen verilerle kasım ayında olası bir faiz indirimi ihtimali biraz daha zorlaştı.”
Eylül 2024 tüketici enflasyonunu (TÜFE) TÜİK aylık % 2,97 yıılık %49,38 olarak açıkladı. Ortalama %2,2 olan aylık beklentinin üzerinde geldi. ENAG aylık %5,34, yıllık %88,63, İTO aylık %3,90 yıllık 59,18 olarak açıklamıştı. Bu gelen verilerle kasım ayında olası bir faiz indirmi…
— Murat Sagman (@muratsagman) October 3, 2024
Doç. Dr. Orhan Karaca, faiz indiriminin henüz mümkün olmadığını paylaşımında şu ifadelerle anlattı:
“TÜİK'in eylül ayı enflasyonu %2,97 olarak açıklandı ve aşağıdaki tweette linkini verdiğim yazıda yaptığım kaba hesaba tam uygun çıktı. %3'lük ortalamada hala bir kırılma yok. Ekim ve kasım aylarında da böyle olursa 2025'ten önce faiz indirimi zor görünüyor.”
TÜİK'in eylül ayı enflasyonu %2,97 olarak açıklandı ve aşağıdaki tweette linkini verdiğim yazıda yaptığım kaba hesaba tam uygun çıktı. %3'lük ortalamada hala bir kırılma yok. Ekim ve kasım aylarında da böyle olursa 2025'ten önce faiz indirimi zor görünüyor. https://t.co/8AK7Et3uAS pic.twitter.com/tex29wCFLh
— Orhan Karaca (@Dr_OrhanKaraca) October 3, 2024
