Trump'ın vergi kararı Türkiye'yi nasıl etkiler? Eğilmez: Bu sektörde ciddi bir avantaj yakalayabiliriz

Hazine eski Müsteşarı ve iktisatçı Dr. Mahfi Eğilmez, "Kendime Yazılar" adlı bloğunda yayımladığı "Trump’ın Gümrük Vergileri ve Türkiye" başlıklı yazısında, ABD Başkanı Donald Trump'ın dış ülkelerde üretilen otomobillere yüzde 25 vergi getirmesi ve Türkiye'nin de aralarında bulunduğu tüm ülkelere en az yüzde 10 karşılıklı gümrük vergisi uygulama kararını değerlendirdi.

Trump ne hedefliyor?

Eğilmez, Trump’ın bu yeni vergilerle "ABD’nin ticaret açığı verdiği ülkelerle olan negatif dış ticaret dengesini düzeltmeyi amaçladığını" belirterek, aynı zamanda "özellikle Uzak Doğu ülkelerine yatırım yapmış Amerikan şirketleri başta olmak üzere, ABD’ye mal satan üreticilerin yatırımlarını ABD’ye yönlendirmesinin hedeflendiğini" ifade etti.

Eğilmez, ABD’nin gümrük vergilerinde yaptığı düzenlemelerin, ilk bakışta kapitalizmin temel kabullerinden biri olan “uluslararası ticaret geliştikçe uluslararası refah da artar” yaklaşımına aykırı göründüğünü belirtti. Eğilmez, “Hatta biraz daha ileri gidersek, ABD’nin bu hamlesi, geçen yüzyılın son çeyreğine kadar birçok ülkede ithal ikamesi yaklaşımı altında uygulanan politikalara geri dönüş olarak da yorumlanabilir” ifadelerini kullandı.

"Bu ek vergilerin çok da haksız olmadığı görülüyor"

Eğilmez, açıklanan listede yer alan ülkelerin ABD ihraç ürünlerine karşı uyguladığı gümrük vergileri ve diğer vergilerin toplamını dikkate alarak, “Bu ek vergilerin çok da haksız olmadığı görülüyor” değerlendirmesini yaptı.  Çin örneğini vererek, "Çin, ABD kökenli malların ithalatında yüzde 67 gümrük vergisi uyguluyor. ABD, açıkladığı bu yeni tarifeyle Çin’e karşı toplamda yüzde 44 gümrük vergisi uygulamaya başlayacak" dedi ve bunun ticareti dengeleyici bir girişim olabileceğini belirtti.

"Dünyayı tam anlamıyla ticaret savaşlarının içine sokacak"

ABD’nin gümrük vergilerini yükseltmesinin sadece bir başlangıç olduğunu belirten Eğilmez "Kaldı ki iş, ABD’nin gümrük vergilerini yükseltmesiyle bitmiyor. Başta Çin ve Avrupa Birliği olmak üzere birçok ülke, ABD’nin gümrük vergisi artırımlarına karşı misilleme yapacaklarını ve Amerikan ihraç mallarına uyguladıkları gümrük vergilerini yükselteceklerini açıkladılar." dedi. Eğilmez, bu karşılıklı gümrük vergisi artırımlarının "dünyayı tam anlamıyla ticaret savaşlarının içine sokacak gibi durduğunu" vurguladı. 

1940'larda sabit kur rejimi uygulanırken yaşanan döviz sıkıntılarının, ülkelerin devalüasyon yaparak ithalatı kısıtlaması ve ihracatı artırması eğilimlerini yaygınlaştırdığını belirten Eğilmez, "Öteki ülkeler de aynı şeyi yapınca dünya ticareti daralıyor ve denge herkes için daha pahalı olarak yeniden oluşuyordu" dedi.

"Yaklaşık 90 yıl sonra bugün aynı noktaya gelmiş bulunuyoruz"

Eğilmez, Bretton Woods toplantıları sonrasında kurulan IMF ve Dünya Bankası ile GATT sürecinin başlatılmasının, karşılıklı gümrük vergisi artırımlarıyla dünya ticaret hacminin gerilemesinin önlenmesi amacını taşıdığını hatırlatarak, "Yaklaşık 90 yıl sonra bugün aynı noktaya gelmiş bulunuyoruz" ifadelerini kullandı. Eğilmez, Dünya Ticaret Örgütü'nün dünya ticaretinin eşit koşullar altında yürütülmesini sağlama görevini "tam olarak yapmamasının" (ya da bu yetkiye tam olarak sahip kılınmamasının) bu sonuçta etkili olduğu kanısında olduğunu belirtti.

"Türkiye’nin bu düzenlemeden nispeten kazançlı çıkmış sayıldığı söyleyebiliriz"

ABD’nin yeni gümrük vergilerinin Türkiye’yi nasıl etkileyeceğiyle ilgili Eğilmez “Bu yeni gümrük vergisi oranları yürürlüğe girmeden önce Türkiye, ABD’ye çok düşük gümrük vergisi oranları altında ihracat yapıyordu. Bazı mallar için bu oranlar sıfırdı. Bu durumda Türkiye’den ABD’ye yapılacak ihracat ister istemez pahalanacak. Yine de standart oranın üzerine ek bir vergiyle karşılaşmadığı dikkate alınırsa Türkiye’nin bu düzenlemeden nispeten kazançlı çıkmış sayıldığı söyleyebiliriz.” değerlendirmesini yaptı.

"Türkiye ciddi bir avantaj yakalayabilir"  

Eğilmez, “Türkiye’ye özellikle tekstil ürünleri ihracatında rakip konumda olan Çin, Hindistan, Güney Kore, İtalya, Pakistan, Tayvan gibi ülkelere standart oranın üzerinde ek vergi uygulanacak olması, Türkiye’den ABD’ye ihraç edilecek tekstil ürünlerinin fiyatlarını çok daha rekabetçi hale getirecektir. Dolayısıyla tekstil ihracatında Türkiye ciddi bir avantaj yakalayabilir.” sözlerine yer verdi.

Özellikle uzak doğu ülkelerinin ve Avrupa Birliği ülkelerinin karşılaştığı ek vergilerle ilişkin Eğilmez "Yüksek teknolojili mallar ihracatının düşmesine yol açacak gibi görünüyor. Ne yazık ki Türkiye bu alanda rekabetçi bir yapıya sahip değil. Yıllardır yüksek teknolojili ürün üretimimizi ve ihracatımızı artıramadık." dedi.

Türkiye ne yapmalı?

Eğilmez, bu durumu aşmak için ise “Yapılacak en doğru iş, bu malları üreten uzak doğu firmalarıyla burada ortaklıklar kurarak üretimlerini burada Türk markaları altında yapmalarının sağlanması olacaktır. Böylece bu üreticiler Türk firmalarıyla ortak olarak ve Türk markasıyla üretecekleri ürünleri daha düşük gümrük vergileriyle ABD’ye ihraç edebilirler.” önerisini sundu.

Eğilmez, bu tür ihracatın artması durumunda ABD’nin Türkiye’ye de ek vergi uygulayabileceği konusunda uyarıda bulunarak “Bununla birlikte bu tür ihracat arttığında ABD’nin Türkiye’ye de ek vergi uygulamayacağının garantisi bulunmuyor.” ifadelerini kullandı. 

Trump'tan 185 ülkeye vergi: Türkiye listede! İşte en yüksek ve en düşük vergi uygulanacak ülkeler...Ekonomi

Trump yeni gümrük vergilerini açıkladı: Listede Türkiye de varKüresel Ekonomi