e-belgelere yeni standart kod geliyor

Vergi Usul Kanunu uyarınca düzenlenmesi zorunlu olan belgelerin elektronik ortamda düzenlenmesine yönelik olarak yayımlanan idari düzenlemelerin gözden geçirilerek tüm tarafların tek kaynaktan bilgilenmelerinin temin edilmesi ve elektronik belge uygulamalarında bütünlüğün sağlanması amacıyla geçtiğimiz yıl Ekim ayında 509 Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği yayımlanmıştı. Gelir İdaresi Başkanlığı, İnternet sitesinde söz konusu Tebliğde bazı değişiklikler yapan bir taslak hazırlayarak kamuoyunun bilgisine sundu.

Tebliğ taslağı incelendiğinde, e-Belge uygulamalarına e-Adisyon belgesinin de dahil edileceği görülmektedir. e-Adisyon uygulamasına dahil olacak mükelleflerin e-Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamalarına da dahil olmaları gerekecek gibi gözüküyor. e- Fatura ve e-Arşiv Fatura uygulamalarına dahil olacak mükelleflerin e-Defter uygulamalarına da geçişi gerçekleşecek. Taslakta uygulamaya dahil olacak mükelleflerin yıllık veya aylık satış hasılatı tutarlarına göre yazılı bildirim veya duyuru ile açıklanacağı belirtilmiş olup; şu an için kimlerin uygulamaya dahil olmaları gerektiği henüz belli değil.

Taslakta yer alan diğer önemli bir düzenleme; e-Fatura, e-Arşiv Fatura vb. elektronik belge uygulamalarının yaygınlaşması ile birlikte Form Ba ve Form Bs bildirimlerinin daha kolay ve kısa sürede verilmesini sağlamak üzere, GİB bilgi sistemlerinde var olan e-Fatura ve e-Arşiv Fatura verilerinden hareketle Form Ba ve Bs bildirimlerinde olması gereken bilgilerin bu e-Belgelerdeki bilgiler kullanılarak otomatik olarak oluşturularak mükellefler tarafından onaylanmasına imkan sağlanacak olması.

Aslında söz konusu düzenlemeye e-Serbest Meslek Makbuzu gibi diğer e-belge uygulamalarının da ilave edilmesi çok daha doğru olacaktır. e-Belge uygulamalarının daha da yaygınlaşması ile birlikte söz konusu bildirimlerin zaman içerisinde kaldırılması en büyük beklentilerden birisi.

Taslakta yer alan en dikkat çekici konu ise kuşkusuz 5 milyon TL ve üzeri ciroya sahip tüm mükelleflere ve tüm serbest meslek erbaplarına düzenleyecekleri e-belgelere (e-Fatura, e-Arşiv Fatura, e-İrsaliye, e-Müstahsil Makbuzu, e-Serbest Meslek Makbuzu) Türkiye İstatistik Kurumu tarafından belirlenen, mal ve hizmetlere ilişkin standart kod ve standart birim ölçülerinin yazılması zorunluluğunun getiriliyor olması.

Düzenlenecek e-belgelere söz konusu standart kod ve standart birim ölçülerinin yazılmasının vergisel açıdan ne gibi bir faydası olacağı tartışması bir yana, böyle bir düzenlemenin mükelleflere ve meslek mensuplarına ayrı bir iş yükü ve maliyet getireceği bir gerçek. Analiz ve değerlendirme süreçlerinde etkinliği artırmak amacıyla e-belge uygulamalarına dahil edilmesi planlandığı belirtilen bu bilginin yanlış verilmesi halinde mükellefler hakkında kanunda öngörülen cezai müeyyidelerin uygulanacağı da belirtilmiş. Her zaman olduğu gibi uygulanacak cezai müeyyidelerin neler olduğuna ise değinilmemiş.

Faturada bulunması gereken asgari bilgilere Vergi Usul Kanunu'nda yer verilmiş ve bu bilgiler arasında istatistiki amaçlı kodlar yok. Her ne kadar Hazine ve Maliye Bakanlığı belgelerin mahiyet, şekil ve ihtiva etmesi zorunlu bilgileri belirlemeye yetkili kılınmışsa da; Bakanlığın bu yetkisini mükellef haklarını da gözeterek ve fayda maliyet analizi yaparak kullanmasının daha uygun olduğu değerlendirilmektedir.