Dolaylı vergilerdeki artış dikkat çekti
İPA’nın “Nasıl Bir Vergilendirme Politikası? Tespit ve Öneriler” raporu kaynaklı Türkiye’de vergilerdeki dengeler araştırıldı. Toplam vergi gelirleri içinde dolaylı vergilerin payı dikkat çekti.
İBB’ye bağlı İstanbul Planlama Ajanı İPA’nın “Kent Gündemi Serisi” son raporu “Nasıl Bir Vergilendirme Politikası? Tespit ve Öneriler” ortaya çıkan veriler, tablolarla sosyal medyada paylaşıldı.
Vergilerin kamu harcamalarının finansmanında büyük yeri olduğu vurgulanan çalışmada, çoğu ülkede toplam kamu gelirlerinin %80-90’ının vergilerden oluştuğu da hatırlatıldı.
Vergi sisteminin dolaylı vergilere dayanmasının düşük gelirli gruplar üzerinde ağır bir vergi yükü oluşturduğuna dikkat çekilirken, son yıllarda Türkiye’de yapılan vergi sistemi değişiklik ve düzenlemelerinin gelir dağılımı üzerindeki olumsuz etkileri beraberinde getirdiğini de dikkat çekildi.
Türkiye’de 2000’li yılların başından bu yana vergi gelirlerinin TL ve dolar cinsinden durumunu gösteren bu tabloda kişi başına ödenen verginin dolar bazında durumu 2023 yılında en yüksek tutar olarak görüldü.
2023 yılında vergi gelirlerinin toplam bütçe gelirleri içindeki payının son 21 yılda zirvede olduğu da görülürken, yüzde 86,4 oranında bütçe gelirlerini vergiler oluşturdu.
Dolaylı vergilerin payı
İPA paylaşımında Türkiye’de toplanan vergilerin %65’inin dolaylı vergilerden (KDV, ÖTV vb.) oluştuğuna dikkat çekilirken, bu durumun düşük gelirli vatandaşların vergi yükünü artırdığına dikkat çekildi. Dolaylı vergiler, gelirden bağımsız harcamalar üzerinden alındığından herkes eşit oranda ödeme yapıyor.
Harçların payı arttı
Son günlerde yurtdışına çıkış harcı üzerinden tartışılan harçlardaki artışlar da 2000 yılında vergi gelirlerinin %1,7’sini oluştururken, 2023 itibarıyla gelirlerin %3,2’sini oluşturacak şekilde arttığı görüldü. Harçlardaki artışların, vatandaşların günlük yaşam maliyetlerini de yükselttiğine dikkat çekildi.
