Ciro ve ihracatın %70'i Anadolu'dan

HANDAN SEMA CEYLAN

İstanbul Sanayi Odası (İSO) 2019 verilerine göre Türkiye'nin İkinci En Büyük 500 kuruluşu listesini açıkladı. Açıklamaya göre her 10 liralık cironun da ihracatın da 7 lirası Anadolu firmalarınca yapılıyor. Anadolu'dan 347 firma listeye adını yazdırırken, bir önceki verilerde bu rakam 342 idi. 4 de kamu firması ikinci ligde yerini aldı. 500 firmanın bulunduğu listede 28 şirket isminin açıklanmasını istemedi. İkinci 500 listesinde Türkiye'nin 34 kenti hiç yer almadı. “Türkiye'nin En Büyük 500 Kuruluşu” listesinde de 31 kent adı listeye yazdıramamıştı.

Son 10 yılın verileri değerlendirildiğinde İstanbullu firmaların İkinci 500 firmasında kan kaybetmeye devam ettiği ortaya seriliyor. 2010 yılında üretimden satışların yüzde 38.2'si İstanbullu firmalarca yapılırken 2019 verilerine göre dün açıklanan listede oran yüzde 30.0'e düştü. İhracatta da daha hızlı bir kan kaybediş söz konusu. Listenin İstanbullu devleri 2010 yılında ihracatın yüzde 42.6'sını karşılarken dün açıklanan verilerde bu oran yüzde 29.1 oldu.

12 şehrin ismini, gözbebeği firmaları listeye yazdırdı

Türkiye'nin 12 şehri ise tek firma ile listede yer aldı. Bunlar Afyonkarahisar, Amasya, Burdur, Diyarbakır, Edirne, Kütahya, Malatya, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Tokat ve Trabzon oldu. Afyon'un yüzünü güldüren firma geçen sene 320'nci sırada olup bu sene açıklanan verilere göre 255'inci sıraya yükselen Afyon Et Entegre Gıda Tarım Hayvancılık AŞ oldu. Amasya'nın ismini listeye yazdıran Amasya Şeker Fabrikası AŞ oldu. Suluova'ya kayıtlı olan firma 2018 verilerine göre 422'nci sırada yer alırken 2019 verilerine göre 156'ncı sıraya yükseldi. Burdur kendini 114'üncü sırada yer alan As Çimento San. ve Tic. AŞ ile listeye aldırdı. Sıralamada 27'nci olan Mes Yağ ve Gıda San AŞ de Diyarbakır'ı Türkiye sanayisinin ligine yazdıran firma oldu. Firma geçen sene 82'nci sırada yer alıyordu. Edirne Yağ San. ve Tic. AŞ de bu yıl Edirne'nin ismini İkinci 500'e yazdıran firma oldu. Geçen yıl Edirne listede yer almıyordu. Edirne yağ 485'inci sıradan listeye girdi.

Tek firmalar sıçrayış sağladı

Kütahya listede firması Kros Otomotiv San. ve Tic. AŞ ile yer aldı. 2018 verilerine göre 299'uncu sırada yer alan firma 2019 verilerine göre 436'ncı sırada kendine yer buldu. Malatya, geçen sene de İkinci 500 listesindeki firması Ilsan Tekstil ile sıralamada kendini temsil etti. Geçen yıl 355'inci sıradaki firma bu yıl 307'nci oldu.

Nevşehir bu yıl listeye giren Doğa Tohumculuk Gıda San ve Tic. AŞ ile 479'uncu sırada yer aldı. Kendini listede 383'üncü sıradaki Calmio Süt ile temsil eden kent Niğde oldu. Osmaniye 234'üncü sıradan 131'e sıçrayan Sunar Özlem Gıda San ve Tic. AŞ ile listede yerini aldı. Tokat'ın yüzakı 120'nci sıradan 78'e yükselen Dimes Gıda San. ve Tic. AŞ oldu. Trabzon'un ismini listeye yazdıran şirket ise Karadeniz Kardeşler Gıda San ve Tic AŞ oldu. Firma bir önceki verilerde 183'üncü sıradayken dün açıklanan verilerde 127'nci sıraya yükseldi.

Türkiye sanayisinin öncü kenti Kocaeli'den 37 firma

Listede Kocaeli Sanayi Odası'na kayıtlı 37 firma yer aldı. Kocaeli'nin birincisi, listenin 40. sırasında yer alırken, isminin açıklanmasını istemedi. Kentin listedeki ikinci firması 50'nci olan Üntel Kabloları San. ve Tic. AŞ'ydi. Üçüncülükte ise 67'nci sıradaki Niğdelioğlu Metal Döküm İnşaat San. ve Tic. Ltd. Şti bulunuyor.

ODA BAŞKANLARI İSO İKİNCİ 500'DE YER ALAN KENTLERİNİN PERFORMANSINI DEĞERLENDİRDİ

ZEKİ KIVANÇ / ADANA SANAYİ ODASI BAŞKANI: 
Adana, mevcut potansiyelini korudu

Geçen yıl ikinci 500’de yer alan iki firmamız ilk 500’e yükseldi. Bu nedenle ikinci 500’deki firma sayısı 14’ten 12’ye geriledi. Ancak bu sevindirici. İkinci 500 listesinde yer alan firmalardan 5’i üst sıralara yükseldi, 5 firma geriledi, 2 firma ise listeye yeni dahil oldu. İlk 500 listesinde geçen yıl 11 firmayla temsil edilen Adana’nın, bu yıl 13 sanayi firması listeye girdi İkinci 500 listesinde ise geçen yıl 14 olan firma sayımız 12’ye düştü. Bu tabloya baktığımızda ilk 1000’de olan firma sayımız geçen yıla göre değişmedi. Aksine Adana mevcut potansiyelini korudu ve üstüne koyarak ilk 500’de daha fazla firma ile yer aldı. Üretim, istihdam ve ihracat hedeflerimizden ödün vermeden çalışmalarımızı sürdüreceğiz. Türkiye’nin İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu arasına giren firmaları tebrik ederim.

ALİ BAHAR / ANTALYA OSB BAŞKANI
Firmalarımızla övünüyoruz

Antalya OSB’de faaliyette bulunan Ekici Peynir ile CW Enerji ile Antalya OSB’de faaliyette bulunan ancak merkezi başka şehirlerde yer alan Ytong, Kemal Balıkçılık ve Özgörkey firmalarını başarılarından dolayı kutluyorum. İkinci En Büyük 500 Firma sıralamasına giren firmalarımızla övünüyoruz. Pandemi sürecini hep birlikte atlatacağız. Biz bu konuda kanun yapıcılarına ve piyasa yapıcılarına AOSB olarak gerekli proje ve çalışmaları vermeyi görev biliyoruz. Salgınla henüz savaşımız bitmedi. Beklentimiz, sahada, piyasalarda, işletmelerimizden tüm ekonomik koşullarda verebilmek ve çıkacak sonuca göre durum değerlendirmesi yapmalarıdır.

MEHMET YUNUS ŞAHİN / AYDIN SANAYİ ODASI BAŞKANI
Hedefimiz sayıyı artırmak

İSO ikinci 500 listesinde odamızdan 3 firma yer aldı. İlk 500 firma listesinde de 3 Aydın firması yer almıştı. Türkiye’nin ilk bin sanayi kuruluşu listesinde toplamda 6 ASO üyesi firmanın olmasından mutluyuz, gururluyuz. İleriki yıllarda daha üst noktalarda, daha fazla Aydın Sanayi Odası firmasının listeye girmesini temenni ediyorum. Üretmeye, çalışmaya devam.

ADNAN ÜNVERDİ / GAZİANTEP SANAYİ ODASI BAŞKANI
Gaziantep bahane üretmiyor, çalışıyor

İkinci listnde 2018’de 33 olan firma sayısının 35’e çıkmak sevindirici. Gaziantep her türlü koşulda bahane üretmeden çalışmaya, üretmeye ve ihracata devam ediyor. Listeye girme başarısı gösteren firmaları kutluyorum. Bize bu gururu yaşatan tüm sanayicilerimize, çalışanlarımıza ve emeği olan herkese teşekkür ediyor başarılarının devamını diliyorum. İSO İlk 500’de Gaziantep’ten 26 firmamız yer almıştı. İkinci 500’deki 35 firma ile birlikte ilk 1000’de Gaziantep’ten toplam 61 firmamız yer aldı. Önümüzdeki yıllarda sayılarımızı daha da artıracağız.

MEHMET BÜYÜKSİMİTCİ / KAYSERİ SO BAŞKANI: 
Zorluklara rağmen sanayici üretiyor

2019 yılı İSO ikinci 500 listesinde 13 KAYSO üyesi firma yer aldı. Coreal Alüminyum ve Has Çelik ve Halat ilk iki sırada, Metal Matris üçüncü sırada. Geçen yıl İSO ikinci 500’de 12 firmamız vardı, bu sene 13 firmamız yer aldı. Yaşanan tüm zorluklara rağmen, sanayicilerimiz elinden gelenin en iyisini yapmaya gayret ediyor. Kayserili firmalarımız üretim ve ihracat yapmaya, istihdam oluşturmaya devam ederek, ülke ekonomisine katkıda bulunmayı sürdürüyor. Kayseri’de İpek ve Şirikçioğlu İSO ilk 500’den ikinci 500’e kayarken, Erciyes Anadolu Holding’in mobilya markalarından Mondi ise ilk kez ikinci 500 ile listeye girmeyi başardı.

DAVUT ÇETİN / ANTALYA TSO BAŞKANI:
Bölgemizden 5 firma listeye girdi

İkinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu arasında yer alan Antalya’dan 2, Isparta’dan 2, Burdur Bucak’tan 1 firmayı kutluyorum. Bölgemizden beş firmanın listede yer aldığını görüyoruz. Genel sıralamada Antalya’dan Ekiciler Süt Gıda Tarım Hayvancılık firması 2018 yılında 224. sırada iken 2019 yılında 91. sıraya yükseldi. CW Enerji Mühendislik ise bu listede 358. sırada yer aldı. İkinci 500 Büyük Sanayi kuruluşu arasında yer alan iki Antalya firmasının 2019 yılındaki üretimden satışlar toplamı 653,4 milyon TL oldu , Ekiciler Süt 393,8 milyon TL, CW 259,6 milyon TL üretimden satış elde etti.

MEHMET YILMAZ / MANİSA TSO BAŞKANI:
Firmaların gayreti takdire şayan

ISO ikinci 500 listesinde odamıza kayıtlı toplam 15 firmamız yer aldı. Dünyada yaşanan koronavirüs salgınına rağmen Manisalı sanayiciler üretime, istihdama ve ihracata devam ederek başarı öyküleri yazdılar. İkinci 500 araştırmasının kapsadığı yıl olan 2019, KOBİ’lerimiz için birçok açıdan zor bir yıldı. Her şeye karşın İSO İkinci 500 verilerinde de görüyoruz ki, sanayinin ve sanayicimizin 2019 yılının zorlu koşullarında göstermiş olduğu performans takdire şayandır.

ÖMER GÜLSOY / KAYSERİ TİCARET ODASI BAŞKANI:
Listede 12 firma ile yer aldık

İSO ikinci 500 listesinde geçtiğimiz yıl 12 Kayseri firması yer almıştı. Bu yıl listede 13 firmamızın yer alması bizleri mutlu etti. COVİD-19 salgını nedeniyle yaşanan sıkıntılar sonucunda dünya ekonomisi olumsuz etkilendi. Bütün bu yaşanılan olumsuzluklara rağmen firmalarımız azim ve kararlılıkla çalışmalarını sürdürüp, en zor faaliyet koşullarında dahi ülkemize ve şehrimize karşı olan sorumluluklarını fedakarca yerine getirdi. Yaşanan tüm zorluklara rağmen, yatırımlarıyla iş ve aş üreterek Türk ekonomisinin yanında olduğunu gösteren sanayicilerimize teşekkür ediyoruz.

ARİF PARMAKSIZ / NEVŞEHİR TSO BAŞKANI
Doğa, Nevşehir’in gurur kaynağı

Doğa Tohumculuk Gıda Sanayi ve Ticaret AŞ, Nevşehir için önemli bir başarı yakaladı. Daha önce Nevsac Metal Sanayi İnşaat Nakliye’nin ISO’nun ilk 500 sanayi kuruluşu listesinde yer alması ile büyük bir gurur yaşamıştık. Bugün ise Doğa Tohumculuk, ikinci 500 Büyük Sanayi Kuruluşu listesine 479. sıradan girmeyi başararak Nevşehir için gurur kaynağı oldu. Üretimle ekonomiyi güçlendirmek ve katma değer sağlamak için çalışan Doğa Tohumculuk Başkanı Yakup Karahan başta olmak üzere bu başarıda emek ve pay sahibi herkesi kutluyor, başarılarının devamını diliyorum.

(M. TEKİN ÇİÇEK - AHMET USMAN ESRA ÖZARFAT - HİLAL SÖNMEZ)

ŞİRKETLERİN HEDEFLERİ VE YATIRIM PLANLARI...

Coreal'in hedefi ilk 500'e girmek

İSO ikinci 500'de 52. sıradan 16. sıraya yükselen Coreal Alüminyum, kalite ve kapasitede sürdürülebilir büyüme anlayışı ve pazar istikrarı ile yakaladığı büyüme trendini gelecek yıl ilk 500'e taşımayı hedefliyor. Demiryaka Holding Grup şirketlerinden Coreal Alüminyum Kablo Genel Müdürü Atalay Kılıç, “Kayseri Serbest Bölgesi'nde yüzde 90 ihracat ağırlıklı üretim yapıyoruz. Neredeyse dünyadaki tüm pazarlara giriyoruz ancak ağırlıklı olarak Avrupa ve Amerika pazarındayız. Yaklaşık 30 bin ton yıllık üretim kapasitesine sahibiz. Kapasitemizin yüzde 85-90'ını kullanıyoruz” dedi. Yakaladıkları büyümenin kalite ve kapasitede sürdürülebilir büyüme anlayışı ve pazar istikrarına gösterdikleri önemden kaynaklandığını ifade eden Kılıç, “Önümüzdeki yıl için hedefimiz ilk 500'de yer almak. Hem Demiryaka Holding hem de Coreal olarak inovasyona ve katma değeri yüksek ürünlere yatırım yapıyoruz. Tüm şirketlerimizde sürekli büyüyen bir kalite ve kapasite anlayışı benimsedik ve bunun meyvelerini topluyoruz” diye konuştu.

Zorlu Jeotermal, Ağrı'da ihale kazandı

Açıklanan listeye 495'inci sıradan geren Zorlu Jeotermal, işlerini büyütmeye devam ediyor. Zorlu Enerji, ZOREN. IS bağlı ortaklığı Zorlu Jeotermal Enerjinin Ağrı'daki jeotermal sahası ihalesini kazandığını duyurdu. Zorlu'dan KAP'a yapılan açıklamada, Ağrı İl Özel İdaresi tarafından jeotermal kaynak arama ruhsat sahaları için düzenlenen ihalenin, iki ayrı jeotermal kaynak arama ruhsatı için 175,000 TL + KDV ve 155,000 TL + KDV bedel ödeme taahhüdüyle kazanıldığı belirtildi.

COPA için 2019 büyüme yılı oldu

Türkiye'nin en büyük ikinci 500 sanayi kuruluşu listesinde 160. sırada yer alan COPA Genel Müdürü Ersin Kantar, “2019 yılı bizler için oldukça hareketliydi. Sektördeki artan talepleri karşılamak amacıyla, Bursa Minareliçavuş OSB'deki üretim tesisimizde, panel radyatör üretiminin kapasite artışına yönelik yaklaşık 7 milyon dolarlık yatırımı geçen yıl tamamladık. Devreye aldığımız kaynak hattı, pres yatırımları ve yan tesis yatırımları ile panel radyatör üretim kapasitemiz % 50 oranında arttı ve 3 milyon metretüle ulaştı. Türkiye'nin en büyük 3 ihracatçısından biri olarak üretimimizin % 80'inini, 40'tan fazla ülkeye ihraç ediyoruz" diye konuştu. Geçen yıl radyatörde hedefledikleri satış adetlerine ulaştıklarını kaydeden Kantar, “2016'dan beri yer aldığımız Turquality Marka Destek Programı ile yaptığımız reklam ve pazarlama çalışmaları ile bilinirliliğimizi arttırdık. Tüm bunlar COPA Isı Sistemlerinin büyümesine katkı sağladı" dedi.

Roteks, 41 basamak yükseldi, 6. oldu

Geçen yıl İSO ikinci 500 listesinde 47. sırada yer alırken bu yıl 41 basamak yükselerek listeye 6. sıradan giren Roteks Yönetim Kurulu Başkanı Jak Eskinazi, şunları söyledi: “36 yıl önce başladığımız yolda en iyi bildiğimiz şeyi yaptık. Müşteri memnuniyetini esas alarak çok çalıştık. Geçtiğimiz yıl 47. sırada iken bu yıl 6. sıraya yükselmenin gurur ve mutluluğunu yaşıyoruz. Bundan sonra istikrarlı büyümemizi sürdürmek ve geçmişte olduğu gibi tekrar İSO ilk 500 listesinde yer almak istiyoruz. Bir diğer konu ise tekstil sektörünün ölmediği, yoluna güçlü şekilde devam ettiğidir. Zira, ilk listede olduğu gibi İkinci 500 listesinde Türkiye'nin 4 bir yanından sektör firmalarını yer alması bunun en güzel kanıtıdır."

Bambi Yatak'ın 2023 hedefi

15 milyon $ Listeye 365. sıradan giren Bambi Yatak Yönetim Kurulu Üyesi Emre Gökmen, yurt içi ve yurt dışında toplam 600 bayi ve 500'e ulaşan konsept mağaza ile hizmetlerini sürdürdüklerini belirtti. Gökmen, “Bambi Yatak olarak günlük bin adet yatak, 800 parça baza-başlık üretimiyle Türkiye yatak sektörünün nabzını tutuyoruz. 50 yıldır sektöre hizmet veren yerli ve milli köklerimizle ülkemizi global arenada da temsil etmeye tüm gücümüzle devam edeceğiz. Son derece değerli veriler içeren bu araştırma ile sanayideki ve küresel ekonomik dengeler içindeki tartışılmaz varlığımızı kanıtlamanın gururunu yaşıyoruz. İhracatımızı da sürekli artırıyoruz. 2023 ihracat hedefimiz 15 milyon dolar" diye konuştu.