Bursa BB, tarlada kalan kavun karpuza alıcı oldu
Bursa’da üretim rekoru kıran bir çok sebze ve meyvenin satış fiyatları talep daralması nedeniyle dip yaptı. Satış fiyatları maliyetleri kurtarmadığı için çiftçi mahsulü tarlada bırakırken yerel yönetimler ürünleri ekonomiye kazandırmak için seferber oldu.
ALİ ŞAHİN / BURSA
Türkiye’de bir yandan kuraklık sebebiyle tarımsal üretim konusunda endişe yaşanırken, bir yandan da rekolte rekoru kırılan pek çok sebze meyve ürünü tarlada kaldı.
Türkiye’nin en verimli ovalarından biri olarak kabul edilen Bursa’da kavun, karpuz, domates, şeftali ve biber gibi birçok ürün düşen fiyatlar yüzünden toplanmıyor. Mustafakemalpaşa’da alıcı bulamayan kavun ve karpuz için devreye giren Bursa Büyükşehir Belediyesi üreticiden aldığı ürünleri şehrin sokaklarında vatandaşlarına ücretsiz dağıtırken, Yenişehir’de ise coğrafi tescilli Yenişehir biberinin fiyatının maliyetinin altına inmesi nedeniyle hayvan yemi olarak kullanıldığı görüntüler sosyal medyaya düştü. Şeftalinin fiyatı neredeyse maliyetine indi.
Benzer bir durum Karacabey’deki domates üreticisinde de yaşanırken geçen yıl taze fasulyenin kilosunun 30 liraya satıldığını söyleyen üreticiler bu sene 12 liraya kadar düştüğünü belirtti. Sektör temsilcileri sürecin yakında hasadı başlayacak siyah incirde de benzer şekilde olacağını öngördüklerini belirtti.
Yerel yönetimler harekete geçti
Mahsulün tarlada kalmaması için harekete geçen yerel yönetimler ise çeşitli çalışmalara başladı. “Köylünün malını tarlada bırakmayacağız” diyerek bu konudaki tutumunu net bir şekilde ifade eden Bursa Büyükşehir Belediye Başkanı Mustafa Bozbey, “10 liradan satılan kavun ve karpuzların şimdilerde 2-3 liraya alınmak istendiğini öğrendik. Bu sebeple de ürünler tarlada kalmış. Konuya kayıtsız kalamazdım. Hemen arkadaşlara talimat vererek ürünlerin değerinde alınmasını istedim. Köylünün malını tarlada bırakmayacağız, ürünlerini ucuz rakamlara satmasına da fırsat vermeyeceğiz. Tarım Peyzaj AŞ aracılığıyla alacağımız kavun ve karpuzları da ihtiyaç sahiplerine ulaştırmaya başladık” diye konuştu.
Şeftalinin fiyatının maliyetine yaklaştığını belirten İnegöl Ziraat Odası Başkanı Sezai Çelik, “30 liradan giden malın bugün 17-18 lira civarına düştüğünü görüyoruz. Ürünün maliyeti 10 lirayı geçiyor. Çiftçi nereden para kazanacak. 1 haftada ne değişiyor biz de anlamadık. Bu aracıların kalkmasını özellikle söylüyoruz” dedi.
“Üretim arttı, tüketim düştü”
20 gün içinde biber fiyatının 50 TL’den 3 TL’ye düştüğünü belirten Yenişehir Belediye Başkanı Ercan Özel ise, “Kooperatifl erimizi desteklediğimiz proje kapsamında biber pazarında bulunan depolarımızda ürün işleme hacmimizi artırdık. Büyük market zincirlerine ürün satışına başladık. Sorunlara çözüm bulmak için var gücümüzle çalışıyoruz. Kısa vadede çözüm önerileri kapsamında kooperatiflerimizi bir araya getirmeliyiz” diye konuştu.
Tanzim satışların yeniden başlaması gerektiğini söyleyen Yenişehir Ziraat Odası Başkanı Sadi Aktaş da, “Bugün ne Yenişehir Belediyesi’nin ne de Bursa Büyükşehir Belediyesi’nin bütçesi, bu kadar bibere gücü yeter. Bu sorunun çözümü için birlik olmamız ve birlikte hareket etmemiz gerekiyor” ifadelerini kullandı. Yenişehir Ticaret Borsası Başkanı Ahmet Aydın, sadece biberde değil, Yenişehir’de üretilen birçok üründe pazar sıkıntısı olduğunu söylerken “Üretimin artmasına rağmen tüketim oldukça düştü. Bugünlerde çok para kazanmayı değil, hayatımızı idame ettirmemiz gerekiyor. Bir an önce üretimi düşürüp verimli ürün almamız lazım” dedi.
“Çiftçi yeni dönemde ekim yapmayabilir”
FİKRİ CİNOKUR / ANTALYA
Antalya Ticaret Borsası (ATB) Meslek Komitesi toplantısında, buğday ve hububat alım fiyatlar ile teşviklerin yetersiz kalması nedeniyle çiftçilerin yeni ekim döneminde ekim yapmaktan vazgeçebileceği, un sanayicilerinin de zararına satış yaptığı belirtilerek önümüzdeki dönem et ve sütte yeni krizlere dikkat çekildi. ATB Meclis Üyesi Ahmet Yılmaz, bölgede harmanların erken başlayıp erken tamamlandığını, kurak arazilerde arpa veriminin 150 ile 300, sulak arazilerde de 200-500 kilogram arasında olduğunu belirtti. Buğdayda da verimin ortalama 400 kilogram olduğunu ifade eden Yılmaz, “Üretici zarar etti. Hiç kimse memnun değil. Çiftçi bayağı zararda” dedi.
ATB Meclis Üyesi Nuri Büyükselçuk da fiyatların düşük seyrettiğini, üreticinin zarar ettiğini ifade ederek şunları söyledi: “Piyasanın talebi çok zayıf. Bunun ana nedeni finansman giderleri. Aylık yüzde 5 finansman gideri olan bir ülkede hiçbir fabrika ya da hiçbir tüccar mal alıp depolamaya yanaşmıyor.”
Büyükselçuk, mevcut finansman giderlerinden dolayı özellikle un ve un sanayinin çok büyük kısmının zararına satış yaptığını anlattı. Harman sonuçlarının yeni sezon ekimini de etkileyeceğine dikkat çeken Büyükselçuk, şunları kaydetti: “Çiftçi geçen yıl ekti, o kadar emek verdi, para sarf etti, karşılığını alamadı. Şimdi yeniden ekecek mi ekmeyecek mi? Yeni sezon için çiftçinin kararı çok önemli. Bazıları da mecburen, ekmek zorunda kalsa bile sertifikalı tohum kullanmayacak. Bu da gelecek yıl veriminin çok daha düşük olacağını gösteriyor.”
