Beyaz ete ihracat yasağı fiyatı düşürmedi, orta vadede artış endişesi doğdu
Ekonomi yönetimi, enflasyonla mücadele amacıyla bir paketi kamuoyuna duyurdu. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, tasarruf miktarını belirtmeden kapsamlı bir planı açıkladılar.
Hüseyin GÖKÇE
Ekonomi yönetimi, enflasyonla mücadele amacıyla içeriği tartışılan bir paketi önceki gün kamuoyuna duyurdu. Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cevdet Yılmaz ile Hazine ve Maliye Bakanı Mehmet Şimşek, sağlanacak toplam tasarruf miktarını telaffuz etmeden kapsamlı bir paket açıkladılar. Enflasyonla mücadele kapsamında, sektörel bazda da çalışmalar yapılıyor. Geçmiş dönemlerde özellikle tarımsal ürünlere yönelik ihracat yasağı getirildi. Hasat dönemleri de dikkate alınarak getirilen ihracat yasaklarının kapsamı zaman zaman daraltıldı. Gelinen noktada, son olarak Ticaret Bakanlığı ile Tarım ve Orman Bakanlığı beyaz et ihracatını sınırlandırdı. Bu ürünlere aylık 10 bin tonluk ihracat kotası getirildi. Ancak kamunun ihracat yasağı silahını kullanması beyaz et sektöründe çeşitli endişeleri beraberinde getirdi.
15 gün öncesiyle aynı
1 Mayıs 2024’ten itibaren geçerli olan ihracat yasağı yılbaşına kadar sürecek. Fiyatlarda indirim olacağı varsayımıyla yapılan bu düzenlemenin üzerinden iki hafta geçmesine rağmen, perakende satış noktalarında beyaz et ürünlerinin fiyatlarında dikkate değer bir fiyat değişimi olmadı.
Kanat/but/göğüs/pirzola gibi ürünlerin fiyatlarında kısmi değişim olsa da bir bütün olarak değerlendirildiğinde 15 gün öncesine göre bir değişim olmadı.
Şimdi “en azından artış hızı durdu” denilebilir. Ancak bunun da kısa-orta vadede çok mümkün olmadığı kaydediliyor. Beyaz et, özelliği itibarıyla planlı çalışmak zorunda olan bir sektör. Yani üretim projeksiyonları; ihracat ve iç tüketim birlikte hesaplanarak oluşturuluyor.
Üretim azaldıkça fiyatlar yükselişe geçecek
Sektörde faaliyet gösteren sanayiciler, bu dönemde ihracat yasağına bağlı olarak fiyatların geri gitmediğini, bir süredir sabit olduğunun altını çizerken, bir süre sonra kümeslere daha az civciv konulacağını bunun da üretim miktarında azalışa yol açacağını kaydediyorlar.
Önümüz yaz mevsimi ve başta piknikçiler olmak üzere beyaz et sektörüne talepte artış olacak.
Yanı sıra lokantaların da kırmızı ete göre daha ucuz olduğu gerekçesiyle menülerinde beyaz et miktarını artırmaları da bir süredir talebin yüksek seyretmesine yol açıyordu.
Başka bir ifade ile büyük işletmelerin daha az üretim yapması, talebin pik noktaya ulaştığı süreçte beyaz et fiyatlarda yeni artışlar olacağı endişesini de beraberinde getiriyor.
Bu endişeyi duyanlar kırmızı et fiyatlarının aşırı yüksek olduğu dönemde süt para etmediği için dişi hayvanların kasaba gönderilmesini hatırlatıyor ve bugün kırmızı et sorunu çözülmediği gibi katlanarak arttığına dikkat çekiyorlar.
Satışlar düşünce kasaplar baskı yapmaya başladı
Bu arada şunu da belirtmek gerekiyor ki beyaz et dahil hayvansal ürünlerdeki fiyat artışları, kasapları da oldukça sıkıntıya sokmuş durumda. Edindiğimiz bilgilere göre talepte azalış yaşanınca, kasaplar da meslek odalarına başvurarak, fiyatların dengeye oturmasına yönelik girişimlerde bulunmaları yönünde baskı yapmaya başlamışlar.
Konuştuğumuz bir kasap, beyaz et kesimhanelerinden çıkış fiyatlarında 5 lira gibi komik bir indirim olduğunu ancak bunun da aracılar sebebiyle kasaplara yansımadığını, sadece aracıların kâr marjının arttığını söyledi.
