Avukatlık ücretleri 10 yılda nasıl değişti?

ÖZDER ŞEYDA UYANIK

1958 yılında bu yana kutlanan 5 Nisan Dünya Avukatlar Gününde Türkiye’de hukukun temsilcilerinden önde gelenler olarak avukatların durumu nasıl?

Türkiye’de hukuk son dönemde tartışmaların odağında yer alırken, avukatlar da zorlukların yanında tepkilerin de odağında kalabiliyor.

Adaletin sağlanmasında önemli bir aktör olan avukatların ücret tarifeleri Türkiye Barolar Birliği (TBB) tarafından “Avukatlık Asgari Ücret Tarifeleri” olarak bağlayıcı bir şekilde belirleniyor. Bu ücretlerin asgari olması nedeniyle altında olmayacak şekilde yine bölge baroları kendi alanlarındaki ücretleri tavsiye niteliğinde bir tablo halinde açıklıyor.

Türkiye’de avukatların kendilerine sözlü olarak danışanlarda alabilecekleri ücret 2015 yılında 210 TL’den başlarken, son olarak 2024’te değişen ve 2025’te güncellenmeyen ücretlere göre günümüzde 3.500 TL’den başlıyor. Danışmanlık ücretlerindeki artış 10 yılda yüzde 1567 oluyor.

Kira sözleşmesi hazırlanması istenen bir avukat 5 yıl önce en az 1.080 TL alırken, günümüzde en az 6.000 TL alıyor. Sözleşme için alınabilecek ücrete yapılan artış da 10 yılda yüzde 1.400 oluyor.

Ağır ceza davalarına bakan avukatların alabilecekleri asgari ücret TBB tarafından 2015 yılında 3.000 TL olarak belirlenirken, günümüzde bu ücret 48 bin TL’den başlıyor. 10 yılda yüzde 1.500 oranında artış gösteren ağır ceza davası avukatlığı ücreti yüzde 1.740 artan asgari ücretin gerisinde kalıyor.

Asliye hukuk alanına giren davalara bakması için danışmanlık ücreti olarak bir avukat 2015’te en az 1.500 TL talep ederken, günümüzde 30.000 TL’den başlayan ücretler talep edebiliyor. 10 yılda asliye hukuk davası “asgari” avukatlık ücreti yüzde 1.900 oranında artıyor.

İcra mahkemelerinde dava ve duruşma işleri için avukatlık ücreti 10 yıl önce 500 TL’den başlarken, günümüzde 12 bin TL’den başlıyor. Burada artış ise diğerlerinin üzerinde olarak yüzde 2.300 oluyor.

TÜİK'te nasıl?

Enflasyon hesaplamalarında yer alan avukatlık ücretleri 2015 yılından TÜİK'in fiyatları yayınladığı 2022 Nisan'a kadar TBB'nin açıkladığı ücretlerle aynı seyrediyor. Sonrasında fiyatlar yayınlanmadığından TÜİK'in ana grup ve alt ana gruplara göre endeks rakamlarından harcama gruplarına göre endekslere bakıldığında avukatlık ücretleri "Başka yerde sınıflandırılmayan diğer hizmetler (noterlik, avukatlık hizmetleri vb.)" olarak yer alıyor. 

2022 Nisan'dan bu yana bu harcama kalemi yüzde 365 oranında artarken, TÜİK'e göre bu endeks 10 yılda yüzde 1275 oranında artış gösteriyor. Yılbaşından bu yana avukatlık ücretleri artmazken, TÜİK'te noter gibi hizmetlerin de yer aldığı endeksteki artış yüzde 31 oranında oluyor.