Avrupalı CEO’ların uykularını kaçıran ne?

Hüsniye GÜNGÖR

“Avrupalı şirketler giderek yaşlanırken ABD ve Çin’in büyük şirketleri yaşça daha genç. Dünyanın devler ligindeki Avrupalı şirket sayısı neden düşüyor?” Bunu mesele edinen McKinsey & Company uzmanları bu konuda sistemli bir analiz yaptı. Çıkarımlarıyla iş dünyasına gitmeye hazırlanan danışmanlık şirketi geçtiğimiz hafta Londra’da düzenlenen bir Medya Günü etkinliğiyle bu konuda hazırlanan raporun sonuçlarını tartışmaya açtı.

Avrupa, sürdürülebilirlik, veri koruma ve mahremiyet, sosyal gelişim ve cinsiyet eşitliği gibi kritik alanlarda dünya lideri. Avrupalı şirkteler de öyle. Örneğin, 2018'de Amerika Birleşik Devletleri'nde satılan birinci sınıf 10 otomobilden beşi Avrupalı. Avrupalı şirketler dünya genelinde lüks markaların değerinin yüzde 95'ini oluşturuyor. “Ancak” diyor McKinsey & Company raporu, “Çin ve ABD yeni küresel devler yaratmada ustalaşırken Avrupa devler liginde kan kaybediyor. Piyasa değeri açısından ilk 100 şirkete ilişkin 2018’de yapılan analize göre, son 30 yılda Çin 18, ABD 13 dev şirket yaratırken Avrupa’nın bu listeye tek bir katkısı olmadı.”

Bu durumun Avrupa’nın yapısal dezavantajından kaynaklandığına dikkat çeken rapor, “Avrupa’daki yönetişim ve piyasalar bölünmüş bir yapıya sahip. Avrupa Birliği (AB) pazarı 500 milyon tüketiciyle 300 milyonluk ABD’den büyük olsa da, ortak pazar yaratma çabalarına karşın Çin ve ABD’den daha az homojen bir yapıya sahip. Dilsel ve kültürel çeşitlilik Avrupa için temel bir güç olmakla birlikte hızlı büyümenin önünde bir engel yaratıyor. Ticaret ve işgücü piyasaları entegre olmakla birlikte işletmeler hala farklı kurumsal ve bireysel vergi rejimleriyle yüz yüze kalıyor. Örneğin, Avrupa genelinde 81 farklı katma değer vergisi rejimi uygulanıyor” ifadelerine yer veriyor.

Raporu DÜNYA için değerlendiren McKinsey & Company Kıdemli Ortağı Dr. Sebastian Stern “Bu bölünmüşlüğün bir kısmı asla ortadan kalkmayacak. ABD tüketicisi tek İngilizce konuşurken Avrupa'da birçok farklı dili konuşuruz. Mesela bu değişmeyecek. Hala ortak veri bankası oluşturamayan AB Türkiye gibi hala birliğe dahil olmamış ülkeleri de kapsıyor. Yeni ülkelerin katılımı için siyasi reformlara ihtiyacımız var. Ama iş dünyası büyük işbirliklerinde öncülüğünü sürdürebilir” diye konuşuyor.

Ortak değerler yaklaşımı

Peki, McKinsey & Company uzmanları Avrupalı CEO’lara bu konuda ne tavsiye ediyor? Raporda Avrupalıların desteklediği değerleri hedeflemenin yaratacağı fırsatlara dikkat çekiliyor. Avrupalı tüketicilerin ortak değerlerini de araştıran McKinsey & Company raporu sürdürülebilirlik, gelir adaleti, yeteneklerin geliştirilmesi gibi başlıkları ön plana çıkarıyor.

Avrupa’nın bu ortak değerleri karşılayan inovasyonlar yaptığı sürece bu bölünmüşlüğün üstesinden gelme şansı olduğuna inanan Stern, “Bu ortak değerler üzerinden hedefli hareket ettiğimizde yapıyı prensip olarak değiştirmemekle birlikte şirketler arasında ölçekli işbirlikleri yaratabiliriz” diyor.

Panelleri ekonomi editörleri yönetti

Bu yıl ilk kez gerçekleştiilen ‘Medya Günü’ etkinliğinde farklı sektör ve bölgelerden McKinsey & Company uzmanları 16 Avrupa ülkesinden 30 ekonomi editörüyle bir araya geldi. ‘Avrupa ekonomisi nereye gidiyor’, ‘Brexit ve sonrası İngiltere’, Avrupalı CEO’ların uykularını kaçıran ne’, ‘Avrupalı şampiyon şirketler nasıl kurulur’ gibi konular panellerde tartışıldı. Mark John (Reuters,) Chris Williams (The Sunday Telegraph,) Henry Tricks (The Economist) ve Greg Williams (Wired UK Genel Yayın Yönetmeni) gibi deneyimli ekonomi gazetecilerinin yönettiği panelleri BBC World, Bloomberg, Financial Times, The Wall Street Journal, Handelsblatt ve Forbes gibi dünyaca ünlü ekonomi yayınlarının takip etti. Etkinlikte Türkiye’yi DÜNYA gazetesi temsil etti.

Avrupa’nın sermaye yapısı start-up gelişimini engelliyor

McKinsey & Company’nin ‘Değer odaklı misyonlar Avrupa’nın ölçekli inovasyon yapmasını nasıl destekler?’ başlıklı raporu Avrupa’daki sermaye piyasası yapısının da start-up’ları büyütmede yetersiz kaldığına dikkat çekiyor. Piyasada ABD’li 201, Çinli 99 ‘unicorn’ (bir milyarın üzerinde değer kazanan özel şirket) bulunurken bu rakam Avrupa’da 50. ABD’de olgun dönem start-up’lara yatırılan fon Avrupa’dakinin 5,8 katı.