Asgari ücrette masadan anlaşma çıkar mı? 24 yılda en çok kim muhalefet etti?
2025 yılı asgari ücret görüşmeleri başlarken, komisyon toplantılarında pazarlıkların kaç liradan başlanacağı en çok merak edilen soruların başında geliyor. 17 bin 2 TL olan 2024 yılı asgari ücreti nisan ayından bu yana açlık sınırının altında kaldı. Yıl ortasında zam yapılmayan asgari ücrette enflasyon hedefleri de gözetilirken, masadan genelde işçi kesimi memnun kalkmıyor. 2000 yılından bu yana oybirliğiyle karar alınan toplantı sayısı sadece 6 oldu. İşte asgari ücretin 24 yıllık kronolojisi...
ÖZDER ŞEYDA UYANIK
Asgari ücrette 2025 yılı pazarlığı başlıyor. 2024 yılında “tek zam” yapılan ve yılın 4. ayında Türk-İş’in hesapladığı açlık sınırının altında kalan 17 bin 2 TL’lik asgari ücrete yüzde kaç zam geleceği milyonlar tarafından merak ediliyor.
Yıllar içinde ortalama ücretlere yakınsayan asgari ücret, komisyon kararıyla belirleniyor. Komisyon, hükümetin atadığı yetkili ile işçi ve işveren temsilcilerinden oluşuyor.
Masada kimler bulunuyor?
Komisyon başkanı, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından tespit edilen bir üye olurken, 15 kişiden oluşan Asgari Ücret Komisyonu’nda işveren tarafını Türkiye İşveren Sendikaları Konfederasyonu (TİSK), işçi tarafını ise en fazla üyeye sahip konfederasyon olan Türk-İş temsil ediyor. Türk-İş'in masadaki beş temsilcisinden dördü geçen yıl da olduğu gibi bu yıl da işçilerden oluşacak.
Kararlar nasıl alınıyor?
Komisyon, en az on üyenin katılımı ile toplanır ve oylarının çoğunluğu ile karar verir. Karara katılmayan üye, isterse katılmama gerekçesini belirtir. Oyların eşitliği halinde, Başkanın bulunduğu taraf çoğunluğu sağlamış sayılır.
Komisyon, asgari ücreti bütün işkollarını kapsayacak şekilde belirler. Ücretin, bir günlük olarak belirlenmesi esastır. Aylık, haftalık, saat başına, parça başına veya yapılan iş tutarına göre ücret ödenen durumlarda gerekli ayarlamalar buna göre yapılır.
Asgari Ücret Komisyonu, teamüllere göre 4 toplantı ile asgari ücreti belirliyor.
Komisyon, 2025 yılı asgari ücreti için ilk toplantısını 10 Aralık Salı günü saat 16:00'da yapacak.
Son 24 yılda kararlar nasıl alındı?
2000 yılından bu yana Asgari Ücret Komisyonu’nda kararlar daha çok işçi tarafının muhalefeti ile oyçokluğuyla alınıyor.
2007-2008-2011-2018-2021 ve 2022 yıllarında asgari ücret kararı oybirliğiyle yani 23 yılda 6 kez karar birliğine varılarak verildi.
2000 ve 2009 yıllarında iki kez komisyon toplantılarına, 2019 yılında da oylamaya işçi kesimi katılmadı. İşverenler bu 23 yılda sadece 2 kez asgari ücrete itiraz hakkını kullandı.
İşçi tarafı ise 16 kez asgari ücrete itiraz etti.
Tablodan da anlaşıldığı üzere asgari ücret masasından genel olarak patronlar memnun kalkarken, işçi tarafının istekleri çok belirleyici görünmüyor.
