Ar-Ge ve tasarım desteklerine ilişkin mevzuatta değişiklik

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı tarafından hazırlanan "Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği'nde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik" Resmi Gazete'de yayımlandı. Düzenleme, 3 Şubat 2021'den itibaren geçerli olmak üzere yürürlüğe girdi.

Buna göre, matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programlarının yanı sıra, Yükseköğretim Kurulundan alınan görüş üzerine Bakanlıkça belirlenecek diğer programlar da desteklenebilecek.
İlaç üretim izni öncesinde Faz-1 ya da Faz-2 çalışmalarından en az biri yurt içinde gerçekleştirilmeksizin yapılan Faz-3 klinik çalışmalarla üretim izni sonrasında gerçekleştirilen klinik çalışmalar, Yönetmeliğin uygulanmasında Ar-Ge ve yenilik faaliyeti kapsamında değerlendirilmeyecek.

Ar-Ge ve tasarım indiriminden yararlanacak işletmeler, çalışanların projelerde görev aldığı süreler, ücretleri, gelir vergisi stopaj teşvikine konu edilen vergi tutarlarını gösteren liste ile desteklenecek programlardan mezunların sayıları ve nitelikleri ile bu personele sağlanan desteğe ilişkin bilgi ve belgeleri bağlı bulunulan vergi dairesine verecek.

Yönetmelik kapsamındaki personelin çalışmaları karşılığında elde ettikleri ücretleri üzerinden hesaplanan vergiden, 1 Ocak 2022'den önce asgari geçim indirimi, bu tarihten sonra asgari ücret istisnasına isabet eden vergi düşüldükten sonra kalan vergi tutarının lisans derecesine göre yüzde 80-95'i verilecek muhtasar beyanname üzerinden tahakkuk eden vergiden indirilmek suretiyle terkin edilecek.

Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde doktora mezunu personelin üniversitelerde ilgili alanlarda ders vermesi veya Ar-Ge ve tasarım personelinin, teknoloji geliştirme bölgelerinde bulunan girişimcilere mentorluk yapması durumunda, mentorluk faaliyeti ve ders saatine karşılık gelen sürelerin toplamda haftalık 8 saati aşmamak şartıyla bu çalışmalar gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilecek.

Ayrıca, gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında Ar-Ge veya tasarım merkezlerinde çalışan personelin toplam sayısının veya teşvike konu edilen toplam çalışma sürelerinin yüzde 20'sini aşmamak kaydıyla fıkrada belirtilen durumlar haricinde bu merkezler dışında geçirilen süreler de ilgili Ar-Ge veya tasarım merkezi yönetimi tarafından Bakanlığa bildirilmesi durumunda gelir vergisi stopajı teşviki kapsamında değerlendirilecek. Cumhurbaşkanı, yüzde 20 olarak belirlenen bu oranı, belirleyeceği bölgesel veya sektörel alanlarda yüzde 75'e kadar artırmaya veya tekrar kanuni oranına kadar indirmeye yetkili olacak.

Kapsama giren personelin Ar-Ge, yenilik veya tasarım faaliyetleriyle ilgili çalışmalarının iş yerinin haftalık çalışma saatinin tamamını doldurması halinde, çalışılan haftaya ilişkin hafta tatili sigorta primi işveren hissesi desteği uygulamasında dikkate alınacak.

Desteklenecek programlara yönelik teşviklerden yararlanılabilmesi için istihdam edilecek yükseköğretim kurumlarının matematik, fizik, kimya ve biyoloji lisans programlarından mezun personelin 1 Mart 2016, Yükseköğretim Kurulundan alınan görüş üzerine Bakanlıkça belirlenecek diğer programlardan mezun personelin ise 3 Şubat 2021'den sonra işe alınması ve ilgili işletmede ilk kez istihdam edilmesi esas olacak.

Denetim ve değişiklik konuları

Ar-Ge merkezleri ile tasarım merkezleri, Değerlendirme ve Denetim Komisyonu tarafından en geç 3 yılda bir denetlenecek.

Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı, gerek görmesi halinde Ar-Ge, yenilik ve tasarım projelerinin denetimlerini yapmak üzere en az bir yıl faaliyette bulunan teknoloji geliştirme bölgelerinin yönetici şirketlerini görevlendirebilecek.

Bu şirketler tarafından gerçekleştirilecek faaliyet dönemindeki Ar-Ge veya tasarım merkezlerine ilişkin Ar-Ge veya tasarım projelerinin başvuru denetleme süreçleri Bakanlıkça belirlenen format kullanılarak ilgili mevzuat kapsamında yapılacak.

Rekabet öncesi iş birliği projelerinin azami destek süresi 36 aydan 48 aya çıkarıldı. Proje yürütücüsü tarafından ek süre talep edilmesi ve Bakanlıkça uygun görülmesi halinde en fazla 6 ay bu süre verilebilecek.

Proje süresi veya teknolojik kazanım açısından ihtiyaç duyulması halinde projeler, fazlar veya ilişkili alt projeler halinde desteklenebilecek.

İzleme süreci başlayan projelerde, proje yürütücüsü tarafından proje destek sözleşmesinin imzalandığı tarihten itibaren 6 aylık dönemler halinde hazırlanan gelişme raporları, dönemin bitimini takip eden ay içinde Bakanlığa sunulacak.

Bakanlıkça gerekli görülmesi halinde, öngörülen sürelere bağlı olmaksızın Ar-Ge ve tasarım merkezlerinin izleme ve denetim faaliyetlerine ilişkin olarak en az bir izleyici veya Bakanlık personeli görevlendirilmesine de karar verilebilecek.

Aktarılan tutar girişimcilere sermaye olarak konulacak

1 Ocak 2022'den itibaren verilecek yıllık kurumlar vergisi beyannamesinde ilgili mevzuat kapsamında yararlanılan indirim tutarı 1 milyon lira ve üzerinde olan kurumlar vergisi mükellefleri tarafından, bu tutarın yüzde 2'si pasifte geçici bir hesaba aktarılacak.

Aktarılması gereken tutar yükümlülüğü, yıllık bazda 20 milyon lira ile sınırlı olacak. Bu tutarın, geçici hesabın oluştuğu yılın sonuna kadar Türkiye'de yerleşik girişimcilere yatırım yapmak üzere kurulmuş girişim sermayesi yatırım fonu paylarının satın alınması veya girişim sermayesi yatırım ortaklıkları ya da kuluçka merkezlerinde faaliyette bulunan girişimcilere sermaye olarak konulması şartı aranacak.
Söz konusu tutarın ilgili yılın sonuna kadar aktarılmaması halinde, yıllık beyanname üzerinden indirim konusu yapılan tutarın yüzde 20'si, ilgili yılda yararlanılan Ar-Ge indirimine konu edilemeyecek. Bu tutar nedeniyle zamanında alınmayan vergiler vergi ziyaı cezası uygulanmaksızın tarh edilecek. Cumhurbaşkanı bu tutar ve oranları birlikte ya da ayrı ayrı sıfıra kadar indirmeye, 5 katına kadar artırmaya yetkili olacak.

Araştırma, Geliştirme ve Tasarım Faaliyetlerinin Desteklenmesine İlişkin Uygulama ve Denetim Yönetmeliği hükümlerinin yürütmesi Sanayi ve Teknoloji ile Hazine ve Maliye bakanlarının sorumluluğunda olacak.