Analiz: İşsizlik son 22 ayın düşüğüne nasıl indi?

TÜİK tarafından Eylül dönemi işgücü göstergeleri açıklandı.  İşgücü verileri her ay farklı şehirlerdeki 44.000 hanehalkı üzerinde yapılan ankete göre hesaplanıyor. Her ayki verilerin, bir önceki ve bir sonraki ayın verileri ile ortalaması alınıp açıklama yapılıyor. Bugün açıklanan Eylül dönemi verisi, Ağustos-Eylül ve Ekim aylarının ortalamasını yansıtıyor. Mevcut, önceki ve sonraki ayların ortalaması ile açıklama yapılması, sonuçların oynaklığını azaltmak amacıyla yapılıyor.

TÜİK, anket sonuçlarının her ayın 15'inde veya 15'inin hafta sonuna denk gelmesi durumunda takip eden ilk iş günü duyurduğunu söylüyor fakat Ocak’tan beri veriler her ayın 10’unda açıklanıyor.

TÜİK işsiz sayısını hesaplarken, 15 yaşın üzerinde olup, anketin yapıldığı dönemde çalışmayan ancak son 4 hafta içinde iş aramış olan ve 2 hafta içinde işe başlayabilecek durumda olanları dikkate alıyor. Dolayısı ile anket yapılırken çalışmayan ve son 4 hafta içinde iş aradığını belirtmeyenler işsiz sayılmıyor.

Bunun yanında, ücretli çalıştığı halde anket yapılan dönemde fiilen işlerinin başında bulunmayanlar, 3 aydan kısa süre içinde işlerinin başına geri döneceklerse veya işten uzak kaldıkları süre zarfında maaş veya ücretlerinin en az yarısını almaya devam ediyorlarsa bunların çalıştıkları kabul ediliyor.

Eylül döneminde,

İşgücü, önceki aya göre 25 bin kişi azalarak 31 milyon 724 bin oldu.
Çalışan sayısı önceki aya göre 153 bin artarak 27 milyon 707 bin oldu.
İşsiz ayısı önceki aya göre 178 bin azalarak 4 milyon 16 bin oldu.
İsşizlik oranı önceki aya göre 1.1 puan azalarak yüzde 12,7 oldu.

İşsizlik oranı Kasım 2018’den beri (son 22 ay) en düşük düzeyine indi.

İşsizlikteki bu gerileme tarım dışı sektörlerdeki istihdam artışından ve işsiz sayısındaki gerilemeden kaynaklanıyor. Özellikle eğitim, ticaret, imalat sanayi, kamu yönetimi ve diğer hizmet faaliyetleri alanlarında 300 binden fazla istihdam artışı var. Bununla birlikte mevsimsel nedenlerle tarım sektöründe 157 bin kişilik istihdam kaybı görüyoruz.

İşsiz sayısında ise 178 bin kişilik bir azalma olması dikkat çekici. Çünkü normal konjonktürde Eylül dönemi işsiz sayısının azaldığı değil, arttığı bir dönemdir. Bu ay gördüğümüz iyileşme, covid-19’de ilk dalga sonrası hızlı toparlanma dönemini yansıtıyor.

Son beş ayda istihdamda artış yaşanıyor olsa da yıl başına göre çalışan sayısında 756 bin kişilik bir düşüş var. En büyük istihdam kaybı 239 bin kişi ile eğitim sektöründe, 162 bin kişi ile imalat sanayinde, 99 bin kişi ile sağlık ve sosyal hizmetler alanlarında yaşandı. Ulaştırma sektöründe kayıp 64 bin, konaklama ve yiyecek hizmetlerinde 60 bin azalma var.

İşsizlik verilerindeki en büyük tartışmalardan biri, covid-19 döneminde işsizliğin artmaması ve işgücüne katılım oranının gerilemesi üzerine yapıldı. İşgücüne katılım oranındaki gerileme işsizlikteki artışı yavaşlatan faktörlerden biri olmuştu. Salgın döneminde işgücüne katılım oranı geriledi ise iyileşme döneminde de oranın yükselmesini beklemeliyiz. 2021 bunun izlendiği bir yıl olacak.