Ali Ağaoğlu: Bütün değerlerin paraya endekslendiği bir dünyaya doğru hızla gidiyoruz

Ekonomist Ali Ağaoğlu, fırsat eşitliğinin dünyada eğitim, teknoloji ve zenginlikle nasıl değiştiğini anlattı. Ağaoğlu, “Bütün değerlerin paraya endekslendiği bir dünyaya doğru hızla gidiyoruz. Sonra buradan geri gelecek miyiz? Gelmediğimiz durumda hakikaten insanlar para uğruna her şeyi yapar dünyasına geldiğimizde sosyal düzeni nasıl sağlayacaksınız” ifadeleriyle dünyada değişen ahlak değerlerini yorumladı.

YAYINLAMA
GÜNCELLEME
Ali Ağaoğlu: Bütün değerlerin paraya endekslendiği bir dünyaya doğru hızla gidiyoruz

Trump’ın yemin töreninde teknoloji devi şirketlerin yöneticilerinin yoğun olmasıyla ile ABD’de konuşulmaya başlayan siyasette “liyakatsiz ancak zenginlerin” yer alması olgusunu ekonomist Ali Ağaoğlu yorumladı.

CNBC-e’de katıldığı yayında, geçmişteki özellikle eğitimde bulunan fırsat eşitliğinin kalmamasıyla dünyada yeni bir çeşit “aristokrasi” oluştuğunu belirten Ağaoğlu, bütün değerlerin paraya endekslendiği bir dünyaya hızla gidildiğini ifade etti.

“Herkesin dini imanı para olduğu bir dönem”

"İnsanlar para uğruna her şeyi yapar hale gelirse burada düzeni nasıl sağlayacaksınız" diyen Ağaoğlu, Trump’ın göreve gelmeden çıkardığı coinleri de hatırlatarak ahlaki değerlerden, fırsat eşitliğine yeni dönemi şu şekilde değerlendirdi:

“Yemin töreninde dikkat ederseniz Trump’ın arkasında Silikon Vadisinin kralları vardı. Büyük ihtimalle Elon Musk tek taraflı bağış yaptı. Diğerleri muhtemelen her iki tarafa da bağış yapıyorlar. En fazla sevinen de çocuksu bir sevinçle Elon Musk’tı. Silikon Vadisi bambaşka bir dünyayı ifade ediyorlar. Burada görülenler, Yanis Varoufakis’in “Tekno-feodalizm” eserinde dediği gibi dijital feodaller. Dünya değişiyor. Bu değişimlerin önünde duracak değiliz ama ahlaki değerlerin bu kadar yıprandığı bir durumu da düşünemiyorum ben. Göreve gelmeden 3 gün önce Trumpcoin çıkarıyor. Eşi de Melanie diye token çıkarıyor. Değerleri yükseliyor. Nasıl bir değer önermeniz var da bu parayı çıkarıyorsunuz? 3 gün sonra da göreve başlıyor. Herhâlde başkan olarak yapmaya utandığı için, başkan olmadan yaptı. Biraz orda ahlaki bir bariyer oluşmuş. Sonuçta çıkardınız. Servetinize para kattınız. Nasıl bir ahlaki düzene doğru gidiyoruz? Genel kabul görmüş bir ahlaki değer anlayışımız vardı bunu da derinden sarsıldığı bir döneme giriyoruz. Herkesin dini imanı para olduğu diyeyim. Bütün değerlerin paraya endekslendiği bir dünyaya doğru hızla gidiyoruz. Sonra buradan geri gelecek miyiz? Gelmediğimiz durumda hakikaten insanlar para uğruna her şeyi yapar dünyasına geldiğimizde sosyal düzeni nasıl sağlayacaksınız gibi başka sorunlarla uğraşacağız. Gerçekten çok hızlanmış durumda bu iş.”

“Fırsatlar sizin için varmış gibi görünmekle birlikte aslında yoklar”

Türkiye’de de görülen eğitim ve fırsat eşitliğini Ali Ağaoğlu, teknolojideki gelişmelerin de ışığında şu şekilde anlattı:

“Biz cumhuriyetin eğitimde fırsat eşitliğinin olduğu dönemin insanlarıyız. Türkiye’den örnek veriyorum bu ABD’de de dünyanın birçok yerinde artık çok farklı değil. İskandinav ülkeleri istisna belki ama parası olanın eğitim alabildiği bir dünyaya geldiniz. Parası olanla parası olmayanın eşit mücadeleye başladığı, gerçekten yetenekli olanların başarılı olduğu bir dünya düzeninden başarılı olma potansiyeli olan hiç yarışa giremediği ve belki de o bahsettiğiniz zenginlerin yönetimde olduğu tarzda sadece zenginlerin eğitim alabildiği ve onların daha ileriye götürebildiği ve sadece onların iktidar olabildiği bir dünya düzenine doğru gittiğimizde başka bir şeyleri tartışıyor olacağız diye düşünüyorum. Bu başka bir dünya. O fırsatlar sizin için varmış gibi görünmekle birlikte aslında yoklar veya çok azlar. Çok yırtıcı olmanız lazım. Bilginin demoktikleşmesi, teknoloji, internet müthiş bir devrim, tartışmasız. Fakat “a” o bilgilerin hepsi doğru mu, “b” o bilgilerin arasındaki bağları kurabilecek bir eğitim altyapısına oldunuz mu? Zorlu işler. Sizin için bunları yapay zekâ yapıyor gibi görünecek. Yapay zekaya ne öğretirseniz veya ona öğrettiklerinizden size ne söylenmesini öğrettiğinize göre her şey değişiyor. Fırsat kısmı var mı var, çoklu sayıların içinde çok düşük oranlarda.”

Ekonomi