2020'de 'Coğrafi İşaret'te şampiyon Bolu oldu

Coğrafi İşaret, belirgin bir niteliği, ünü veya diğer özellikleri itibariyle bölgesi ya da ülkesi ile özdeşleşmiş bir ürünü gösteren işaret. Bu işaret hem bölge insanının emeğine hem de tanıtım ve imajına katma değer sunuyor.

TÜRKPATENT'in 2020 yılı verilerine göre, Türkiye’de coğrafi işaret başvuruları 2019 yılında 202 iken bu sayı 2020'de 477’ye yükseldi. Başvuruların yüzde 90'ı gıda üzerine yapılırken, tescil edilen coğrafi işaretler de aynı şekilde gıdayla ilgili oldu.

Yurt genelinde baldan meyve sebzeye, zeytinyağından çorba ve tatlılara kadar uzayan listede geçen yıl 164 yeni coğrafi işaret tescillenerek toplam tescilli coğrafi işaret sayısı 633'e yükseldi.
Avrupa Birliği nezdinde de Türkiye'nin "Antep baklavası", "Aydın inciri", "Aydın kestanesi", "Malatya kayısısı" ve "Milas zeytinyağı" olmak üzere 5 tescilli coğrafi işareti bulunuyor.

2020 yılı verilere göre, en çok coğrafi işaret tescili alan ilk üç il arasında, 13 adet tescil ile Bolu ilk sırada yer alırken, Gaziantep ve Adana 12 adet coğrafi işaret tescili ile ikinciliği paylaştı. Aydın ise 9 coğrafi işaret tescili ile üçüncü sırada yer aldı. İllerin başvurularının neredeyse tamamı yöresel yemekler, meyve sebzelerden oluşuyor.

Bolu’nun "Çivril Fasulyesi", "Fındık Şekeri", "Patatesli Ekmeği", Gaziantep’in "Nohut Dürümü", "Sarımsak Kebabı", Adana’nın "Bici Bicisi", "Halka Tatlısı" listede en çok dikkat çekenler arasında. 2020 yılında Bolu’nun 9 coğrafi işaretli ürününün başvurusu ise Bolu Ticaret ve Sanayi Odası tarafından yapıldı.

Başvuruda şampiyon Diyarbakır

TÜRKPATENT verilerine göre, 2020 yılında en çok coğrafi işaret başvurusu yapılan il 67 adet ile Diyarbakır oldu. Tirit yemeğinden Kulak Çorbasına, Tavuk Eşkenesi’nden Hirçikli Meftunesi’ne kadar, başvuruların yüzde 70’i yemekler ve çorbalardan oluşuyor. 2020 Coğrafi İşaret başvurularında, en çok coğrafi işaret başvurusu yapan ikinci il ise 55 adet başvuruyla Konya olurken, Gaziantep üçüncü sırada yer aldı.

"Coğrafi işaretler konusunda çok zengin bir ülkeyiz"

TÜRKPATENT'in 2020 yılına ait Coğrafi İşaret verilerini değerlendiren Destek Patent Yönetim Kurulu Başkanı Kemal Yamankaradeniz, Türkiye’nin şu an için 661 işaretli ürününün bulunduğunu bildirdi.

Destek Patent olarak İnegöl köftesinden Gemlik zeytinine, Buldan bezinden Bodrum mandarinine, İzmir kumrusundan İzmir lokmasına kadar birçok il için coğrafi tescil belgesi aldıklarını söyleyen Yamankaradeniz, yöresel ürünlerin tescil ile koruma altına alarak gelecek nesillere aktarılmasını, hak ettikleri ekonomik değere ulaşmasını çok önemsediklerini vurguladı. Coğrafi işaretlerin bulunduğu yöreye sağladığı katma değerin yanı sıra istihdamın ve ihracatın önünün açılmasına katkı sunduğunu belirten Yamankaradeniz, "Türkiye, coğrafi işaretler konusunda çok zengin bir ülke. Yerel değerlerimizi ihraç ederek dünyanın diğer ülkelerine ulaştırmak aynı zamanda kültür ihracı yapmamıza da olanak sunuyor." dedi.

Denetim ve uluslararası tescil konusunun önemine de dikkat çeken Yamankaradeniz, "Coğrafi işaret sisteminin sağlıklı bir yapıda ilerlemesi için denetim mekanizmasının çalışıyor olması çok önemli. Denetim yapısı oturtulamaz ise coğrafi işareti alınmış ürünlerin sahteleri kontrol altına alınamaz. Bu nedenle yıllık bazda denetim yapılarak raporlanması ve Türk Patent ve Marka Kurumu’na sunulması gerekiyor. Yurt içinde tescili yapılan ürünlerin uluslararası tescilinin de yapılması, ülkemizin bu ürünlerin ihracatından yeterli payı alabilmesi için büyük önem taşıyor." şeklinde konuştu.