2020 yerli firmaların satın alma yılı oldu
Geçtiğimiz yıl Türk vatandaşların kontrolünden çıkan firma sayısı kontrolüne girenden fazla oldu. Buna karşılık yabancılar tarafından yapılan alım işlemlerinin tutarı 9 milyar 978 milyon lira, Türklerin yaptığı yabancı şirket alımların tutarı ise 11 milyar 860 milyon lira düzeyinde gerçekleşti.
Mehmet KAYA
Rekabet Kurumu raporuna göre, geçen yıl Türk vatandaşlarının kontrolündeki 26 firma yabancılar tarafından satın alınırken, Türklerin satın aldığı yabancı kontrolündeki firma sayısı 11 oldu. Buna karşılık yabancılar tarafından yapılan alım işlemlerinin tutarı 9 milyar 978 milyon lira, Türklerin yaptığı yabancı şirket alımların tutarı ise 11 milyar 860 milyon lira düzeyinde gerçekleşti. Bu durum, Türk firmaların satın aldığı şirketlerin, yabancıların aldığı Türk şirketlerine göre daha değerli olduğunu gösteriyor. Rekabet Kurumu Birleşme ve Devralma Görünüm raporuna göre şirket satın almalarda 2020 “millileşme” yılı oldu. 2020’de Türk vatandaşlarının yabancı kontrolündeki şirketleri satın alma tutarı, yabancıların Türk firmalarını satın almalarından daha fazla gerçekleşti. Rekabet hukukuna göre, Türkiye ciroları eşik değerleri aşan şirketlerin satın alınması, birleşmesi, ortak girişim kurması halinde Rekabet Kurulu’ndan izin alınması gerekiyor. Ayrıca tüm özelleştirme işlemleri de Rekabet Kurulu izni alınarak sonuçlandırılabiliyor.
Bunun yanısıra, ana birleşme-devralma işlemi Türkiye dışında gerçekleşmiş olsa dahi, şirketlerden birinin Türkiye operasyonu varsa, bu birleşme-devralma işlemi için Rekabet Kurulu’ndan izin alınıyor.
Türkiye içi birleşme ve devralmalar
Rekabet Kurulu iznine tabi birleşme ve devralmalardan oluşan rapora göre, 2020’de Türk vatandaşlarının kontrolündeki 26 firma yabancılar tarafından satın alındı. Buna karşılık yabancıların kontrolündeki 11 firma Türk vatandaşlarınca satın alındı.
Tutar bakımından incelendiğinde ise Türk firmaların yabancılar tarafından alındığı işlemlerin tutarı 9 milyar 978 milyon TL olarak bildirildi. Türk firmaların yabancı firmaları satın aldığı işlemlerin tutarı ise 11 milyar 860 milyon TL olarak gerçekleşti. Bu durum, Türk firmaların, yabancı firmaları satın aldığı işlemlerde daha değerli şirketlerin el değiştirdiğini gösteriyor. Genellikle hem işlem sayısı, hem de tutar bakımından, yabancı yatırımcıların Türk firmaları satın alması tersi durumlara kıyasla daha yüksek seyrediyordu. Son 5 yıl içinde sadece 2020’de Türk firmaların yabancıları satın alması tutarı, yabancıların Türk firmaları satın alması tutarından daha yüksek oldu.
Devralan tarafın yabancı olduğu işlemlerde, alıcı şirketin ülkesine bakıldığında Alman şirketleri ön sırada yer aldı. Bu kapsamda, Almanya merkezli şirketler 5, Lüksemburg ve Birleşik Arap Emirlikleri şirketleri 4’er, ABD 3, Avusturya vatandaşları 2 işlemde Türk şirketlerini devraldılar.
Türkiye içi birleşme ve devralmaların genel görünümü
Rekabet Kurulu, 2020’de toplam 88 Türkiye içi birleşme-devralma işlemi başvurusunu karara bağladı. Bunlardan 75’i birleşme-devralma, 11’i grup içi olması nedeniyle kapsam dışı, 2’si ise diğerleri kapsamındaki işlemlerden oluştu. Bu işlemlerin toplam tutarı 29 milyar 192 milyon TL olarak bildirildi. Birleşme-satınalma işlemine konu 75 işlemin 71’i bir şirketin diğerini satın alması, 3’ü ortak girişim, 1’i birleşme olarak gerçekleşti.
Rekabet Kurulu 2020 birleşme ve devralma görünümü
Türkiye içi ve Türkiye dışındaki birleşme ve devralma izinleri toplamına bakıldığında Rekabet Kurulu, 2020’de toplam 220 birleşme ve devralma işlemine izin verdi. Bunlardan 132’si, tarafların Türkiye’de olmadığı uluslararası işlemler için verildi. Yurt dışında gerçekleşen bu işlemlerin bildirilen tutarları 2 trilyon 668,4 milyar dolar olarak gerçekleşti.
