2019, işsizlikte rekor yılı oldu

Şebnem TURHAN

Türkiye 2019 yılını yüzde 13,7 işsizlik oranı, 4 milyon 469 bin işsiz ve 28 milyon 920 bin işgücü dışında nüfusla tamamladı. İşsizlik oranı son 10 yılın en yüksek seviyesine tırmandı. Yeni Ekonomik Program’da 2019 yılı için yüzde 12,9 seviyesinde işsizlik oranı hedeflenmişti. Koronavirüsün ekonomiye olumsuz etkisiyle Türkiye’nin 2020 yılında YEP’te hedeflenen yüzde 11,8’in üstünde bir işsizlik oranı ile bitirmesi muhtemel.

Koronavirüs bir çok işletmeyi kapattı, üretimlere ara verildi. Bu sürecin belirsizliği istihdam için de endişeleri artırıyor. TÜİK’in dün açıkladığı verilere göre 2019’da 15 yaş ve üstü nüfus 61 milyon 469 bin olurken bunun sadece 32 milyon 549 bini işgücünde yer almak istedi. 32 milyon 549 bin işgücünün içinden ise 28 milyon 80 bini istihdam edilebildi. Böylece neredeyse 29 milyon kişi işgücü dışında kaldı. İşsizlik oranında da yıllık seviyede 2009 yılındaki yüzde 14’lük oranın ardından yüzde 13,7 ile en yüksek seviye görüldü. 2019’da 2018’e göre artış 2.7 puan oldu.

Genç işsizliği yüzde 25,4’e yükseldi

İşsiz sayısının 2018 yılına göre 932 bin kişi artarak 4 milyon 696 bine yükselmesi Türkiye ekonomisi için bir ilk. Aynı zamanda 2.7 milyon kadın işsize de asla istatistiklerde rastlanmamıştı. Gençlerde yani 15-24 yaş arasında işsizlik oranı da yüzde 25,4’e fırladı. 967 bin genç işsiz. 6 milyon 620 bin genç de işgücü dışında. Gençlerde istihdam oranı ise 1,9 puan azaldı ve yüzde 33,1’e indi. Aynı dönemde işgücüne katılma oranı 0.4 puanlık artışla yüzde 44,4 seviyesinde gerçekleşti. Ne eğitimde ne de istihdamda olanların oranı ise bir önceki yıla göre 1.5 puanlık artışla yüzde 26 olarak belirlendi.

Bir yılda istihdamdaki kayıp 658 bin kişi oldu. Tarımda 200 bin, madencilikte 27 bin, imalatta 78 bin, enerjide 9 bin, inşaatta 442 bin, ticarette 118 bin, mesleki teknik faaliyetlerde 26 bin, kültürdü 11 bin kişilik istihdam kaybı yaşandı. İstihdamın arttığı sektörler ise kamunun devreye girdikleri oldu. Eğitimde 112 bin, sağlıkta 63 bin istihdam artışı var. Finans alanında 40 bin yeni istihdam yaratılırken, iyi geçen turizm sezonunun 1 yıllık istihdam katkısı 71 bin kişi olarak belirlendi.

İstihdam oranı 5 yılın en düşüğü

TÜİK verilerine göre tarım dışı işsizlik oranı 3.1 puanlık artış ile yüzde 16’ya yükseldi. İstihdam oranı ise 1.7 puanlık azalış ile yüzde 45,7’ye geriledi. En son 2014 yılında istihdam oranı yüzde 45.5’e gerilemişti. İşgücüne katılma oranı da yüzde 53,0 olarak gerçekleşti, bu 2018’e göre 0.2 puanlık azalış demek. 2019 yılında, istihdam edilenlerin yüzde 18,2'si tarım, yüzde 19,8'i sanayi, yüzde 5,5'i inşaat, yüzde 56,5'i ise hizmet sektöründe yer aldı.

Bölgelere göre işsizlik oranının en yüksek olduğu yer yüzde 30,9 ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt. En düşük bölge yüzde 7,6 ile Kastamonu, Çankırı, Sinop. En yüksek istihdam oranı yüzde 53,0 Tekirdağ, Edirne, Kırklareli Bölgesi'nde yakalanırken en düşük istihdam oranı ise yüzde 30,0 ile Mardin, Batman, Şırnak, Siirt Bölgesi'nde oldu.

Geçen yılın iş gücü istatistiklerine ilişkin bazı göstergeler şöyle: