10 büyük sektör, 2021 reçetelerini DÜNYA'ya açıkladı

Pandemi nedeniyle hem iç hem de dış dış pazarda bu yıl önemli oranlarda kayıplar yaşayan üretim ve istihdamın lokomotif sektörleri, 2021’de toparlanma bekliyor. Bu kapsamda yeni yıla yönelik ilk sıradaki gündemlerini, sorunlarını ve çözüm önerilerini DÜNYA ile paylaşan TOBB sektör meclisi başkanları, söz konusu alanlarda çözüm geliştirilmesi ve birçok alanda öngörülebilir bir ortamın sağlanması halinde yatırımlarını artırarak değer yaratmaya devam edeceklerini belirtti. Otomotivden hazır giyime, kimyadan tekstile, turizmden inşaata kadar 10'dan fazla sektörde 2021’de öncelikli beklentiler; yatırım finansmanı, reformlar, gümrük vergileri ve yerli üretimin desteklenmesi konuları üzerine yoğunlaştı.

MAKİNE

Finansal kırılganlık azalmalı

Makine sektöründe en önemli konulardan birinin ekonomideki reform adımları ile finansal kırılganlıkların azaltılması olduğunu kaydeden TOBB Türkiye Makina ve Teçhizat İmalatı Meclis Başkanı Kutlu Karavelioğlu, “Bu alanda adımlar atılırsa bizce ekonomiye olan güveni artıracak, yeni makine yatırımlarını da özendirecektir. Bununla birlikte enflasyonla mücadele için ihtiyaç duyulan yüksek TL faizleri ve kredi büyümesindeki yavaşlama yatırımlarının makine talebine olumsuz etkileri olabilir. Fakat Türkiye’de Sanayi 4.0 uyumu, yeşil ve güvenli üretime geçiş, dijitalleşme gibi ihtiyaçların ortaya çıkardığı makine ve teçhizat talebi güçlenerek devam edecektir” diye konuştu.

OTOMOTİV

Gümrük vergileri iyileştirilmeli

2020'de 30 milyar dolar, bu yılın ocak-kasım döneminde ise 22 milyar doları aşkın ihracata imza atan otomotiv sektöründe bu yıl öncelikle gümrük vergilerinde iyileştirme bekleniyor. Otomotiv üreticileri, pandemiyle birlikte küresel korumacılığın artması nedeniyle üretime girdi teşkil eden parçalar üzerindeki gümrük vergilerinin sorun yarattığını dile getiren TOBB Türkiye Otomotiv Sanayi Meclis Başkanı Cengiz Eroldu, “Yüksek katma değerli girdilerin ve kritik öneme haiz yeni nesil sac, mühendislik plastiği, karbon fiber ve alüminyum gibi hammaddelerin yerli olarak üretilmelerinin desteklenmesi de sanayinin gelişimi açısından önemli bir ihtiyaç olarak öne çıkıyor. Yatırım ortamının çok daha fazla uluslararası Ar-Ge yatırımı çekecek ve tevsi yatırımlarını kuvvetle destekleyecek şekilde iyileştirilmesinin de yerli sanayinin sürdürülebilir başarısı için önemli” dedi.

HAZIR GİYİM

Yatırımın ortamı iyileştirilmeli

Pandemi döneminde değişen tedarik zinciri sayesinde yıldızı parlayan Türkiye hazır giyim sektöründe öncelikli sorun, yatımın finansmanı. Bu yılın ilk 11 ayında 15,5 milyar dolar ihracat ile sınırlı kayıp yaşayan sektörde iç pazar kaybı çok daha derin hissediliyor. TOBB Türkiye Hazır Giyim Sektör Meclisi Başkanı Şeref Fayat, “Cazip olmasa da para politikası gereği faizlerin yükseltilmesi gereken bir dönem yaşadık. Sanayicinin en büyük beklentisi yatırım ortamının bir an önce yatırım yapılabilir düzeye gelmesi. Hükümetin planladığı yapısal reformların hayata geçmesi de önemli gündem maddemiz. Suudi Arabistan gibi ülkeleri ile yaşanan sorunların da bir an önce çözüme kavuşturulmalı” dedi.

İNŞAAT

Dönüşüme planlı teşvik gerek

TOBB İnşaat Müteahhitleri Meclisi Başkanı Tahir Tellioğlu, sektörde öncelikli sorunun riskli konut stoku olduğunu belirtti. Türkiye’de acil dönüştürülmesi gereken 1,5 milyona yakın riskli yapı ve 7 milyona yakın da dönüştürülmesi gereken yapı stoku bulunduğunu belirten Tellioğlu, “Dönüşümünde pilot aktör olarak rol alan müteahhitlerin öncelikle mesleki yasalarının çıkarılması, faaliyetlerinin önündeki bürokratik engellerin kaldırılması, yeterli kaynağın sağlanması, deprem haritasında yer alan dönüşüm bölgelerinde rezerv yapı alanlarının oluşturulması, acil riskli yapıların envanterinin çıkarılması ve Türkiye’de kentsel dönüşümün bu şartlarda hızla planlanarak, teşvik edici unsurla desteklenerek gerekli dönüşüm sağlanmalıdır” dedi.

MOBİLYA

Kredi limitleri artırılmalı

Mobilya sektörü, dünya mobilya pazarından aldığı yüzde 1,5’lik payı, 2023’de yüzde 2,5’a çıkarmayı hedefliyor. TOBB Mobilya Ürünleri Sektör Meclis Başkanı Ercan Ata, sigorta prim ve gelir vergisi kesintilerinde sektörel bazda üretime yönelik indirime gidilmesi gerektiğini belirtti. Ata, “Kamunun esnek çalışmaya geçmesi nedeniyle KDV iadelerinde yaşanan gecikmeler önlenmeli.

Fiilen üretim yapan sanayi kuruluşlarının kredi limitleri artırılmalı. Uygun faizle gerekirse sübvanse edilerek üretimin sürekliliği sağlanmalı. Yatırım teşviklerinde uygulanan faiz desteği, reel faiz dikkate alınarak güncellenmeli” dedi.

MADENCİLİK

Mevzuattaki engeller kaldırılmalı

Güçlü bir madencilik sektörü için mevzuattan kaynaklanan engellerin kaldırılması gerektiğini belirten TOBB Türkiye Maden Meclisi Başkanı İbrahim Halil Kırşan, yapılacak mevzuat değişikliğinin yatırım iştahını artıracağını söyledi. Yatırımcının ülke içinde katma değer meydana getirmesi için yasal düzenlemeye ihtiyaç duyulduğunu ifade eden Kırşan, sürdürülebilir bir maden politikasına ihtiyaç duyulduğunu aktardı.

TELEKOMÜNİKASYON

Fiber siyasi olarak sahiplenilmeli

Fiber altyapı konusunda bir atılım yapılabilmesinin, altyapı paylaşımının hızla sağlanabilmesine bağlı olduğunu belirten TOBB Telekomünikasyon Meclisi Başkanı Rıdvan Uğurlu, bu sürecin sıkı bir şekilde takip edilmesi ve siyasi olarak sahiplenilmesi gerektiğini belirtti. Uğurlu, 2021’nin Türkiye’nin fiber altyapısının yaygın olarak tesisi için engellerin kaldırıldığı bir yıl olmasını dilediklerini ifade ederek, “Artık fiber altyapının hızlı ve yaygın olarak tüm Türkiye’de tesis edilmesi gerek. Üstünlük aracı olmaktan çıkmalı” dedi.

KİMYA

Güven ortamı sağlanmalı

Otomotivin ardından en fazla ihracata imza atan sektör kimya sektörü, 2019’da 20,5 milyar dolar, bu yılın ilk 11 ayında ise 16,5 milyar dolara imza atan sektörde öncelikli sorun yatırımcı açısından güven ortamının tesis edilmesi. Yatırım ortamının iyileştirilmesi konusunda nihai adımlar atılırsa yatırımların başlayacağını dile getiren TOBB Türkiye Kimya Sanayi Meclis Başkanı Timur Erk, büyük ölçekli ve stratejik yatırımların yapılabilmesi için yerleşme ve kümelenme sorunlarının da düzenlenmesi gerektiğini ifade etti. Dış ticaret açığının %35’ini oluşturan ara girdi kimyasalları Türkiye’de üretildiğinde de Güney Kore'deki gibi yüzde 50 makine ve teçhizat hibesi verilmesi gerektiğini söyledi.

TEKSTİL

Sektör için tehdit olan STA’lar var

En fazla istihdam sağlayan sektörler arasında yer alan tekstilde öncelikli sorun ithalat baskısı. 1 milyon kişiye doğrudan istihdam sağlayan sektörde yerli üreticinin bu nedenle yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığını vurgulayan TOBB Türkiye Tekstil Sanayi Meclisi Başkanı Adil Sani Konukoğlu, bir diğer sorunun da müzakere aşamasında olan Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) olduğunu dile getirdi. Konukoğlu, “Olası bir STA, başta ev tekstili, dokuma kumaş ve konfeksiyon olmak üzere birçok emek- yoğun sektörü olumsuz etkileyecek, önemli istihdam ve üretim kayıplarına sebep olacaktır. Ayrıca Pakistan’ın Sri Lanka ve Çin ile yaptığı STA anlaşmaları, Pakistan ürünlerinin yanı sıra, Uzak Doğu ülkelerinin ürünlerinin de Pakistan üzerinden Türkiye’ye gümrüksüz şekilde girmesine olanak sağlayabilecek” dedi. Konukoğlu, finansmana erişimde yaşanan sorunların da sektördeki birçok işletmenin varlığını tehdit ettiğini ifade etti.

TURİZM

En büyük sorun kaynak

En fazla istihdam sağlayan sektörler arasında yer alan tekstilde öncelikli sorun ithalat baskısı. 1 milyon kişiye doğrudan istihdam sağlayan sektörde yerli üreticinin bu nedenle yok olma tehlikesi ile karşı karşıya kaldığını vurgulayan TOBB Türkiye Tekstil Sanayi Meclisi Başkanı Adil Sani Konukoğlu, bir diğer sorunun da müzakere aşamasında olan Serbest Ticaret Anlaşmaları (STA) olduğunu dile getirdi. Konukoğlu, “Olası bir STA, başta ev tekstili, dokuma kumaş ve konfeksiyon olmak üzere birçok emek- yoğun sektörü olumsuz etkileyecek, önemli istihdam ve üretim kayıplarına sebep olacaktır. Ayrıca Pakistan’ın Sri Lanka ve Çin ile yaptığı STA anlaşmaları, Pakistan ürünlerinin yanı sıra, Uzak Doğu ülkelerinin ürünlerinin de Pakistan üzerinden Türkiye’ye gümrüksüz şekilde girmesine olanak sağlayabilecek” dedi. Konukoğlu, finansmana erişimde yaşanan sorunların da sektördeki birçok işletmenin varlığını tehdit ettiğini ifade etti.

PERAKENDE

Kredilerde TL’ye dönüşe destek

Koronavirüs pandemisi döneminde son tüketiciye dokunması açısından stratejik öneme sahip sektörler arasında yer alan perakende sektöründe son 10 yıldaki büyük yatırımların çoğu, döviz kredileri ile yapıldı. TOBB Türkiye Perakende Sektör Meclisi Başkanı Özpamukçu, bu kredilerin ülkedeki dolarizasyonun da azaltılması adına TL kredilere dönülmesinde kamudan destek talep ettiklerini belirtti. Sektörün gündeminde olan diğer konunun ise kiralar olduğunu aktaran Özpamukçu, “Sektörün en büyük maliyeti kiralar. Bu konuda kamu desteği bekliyoruz. Ayrıca yabancı ortaklı şirketler kira sözleşmelerini yerli firmalardan farklı olarak döviz üzerinden yapıyor ve bu da haksız rekabet yaratıyor. Bu konunun da düzeltilmesi için girişimlerimizi yaptık” dedi.

TARIM

Irak sorunu çözülmeli

Koronavirüs pandemisi döneminde son tüketiciye dokunması açısından stratejik öneme sahip sektörler arasında yer alan perakende sektöründe son 10 yıldaki büyük yatırımların çoğu, döviz kredileri ile yapıldı. TOBB Türkiye Perakende Sektör Meclisi Başkanı Özpamukçu, bu kredilerin ülkedeki dolarizasyonun da azaltılması adına TL kredilere dönülmesinde kamudan destek talep ettiklerini belirtti. Sektörün gündeminde olan diğer konunun ise kiralar olduğunu aktaran Özpamukçu, “Sektörün en büyük maliyeti kiralar. Bu konuda kamu desteği bekliyoruz. Ayrıca yabancı ortaklı şirketler kira sözleşmelerini yerli firmalardan farklı olarak döviz üzerinden yapıyor ve bu da haksız rekabet yaratıyor. Bu konunun da düzeltilmesi için girişimlerimizi yaptık” dedi.